نکات حقوقی بیت کوین در ایران

بیت کوین چیست؟

بیت کوین (Bitcoin) اولین پول دیجیتال و در واقع یک شبکه توافقی است که بصورت غیر متمرکز در جهان از سال ٢٠١٨ فعال است. میتوان بطور دقیق اینگونه بیان نمود که بیت کوین نوعی ارز دیجیتال است که در خرید و فروش آنلاین و یا فرستادن پول به هر نقطه از جهان، میتواند مورد استفاده قرار گیرد اما هنوز در ایران به رسمیت شناخته نشده است اما نگهداری یا استفاده از آن جرم هم نمی باشد.

هدف از ایجاد بیت کوین، به نوعی ذخیره امن پول و یا انتقال آن می باشد و هم چنین یک سیستم بانکداری و پرداخت دیجیتال مطمئن می باشد. هدف واقعی بیت کوین، کنترل واقعی در دست دارندگان آن می باشد.

استفاده از بیت کوین در ایران

همانگونه که در مطالب فوق ذکر گردید، استفاده از بیت کوین هنوز در کشور به رسمیت شناخته نشده است اما بدلیل عدم وجود مجازات در مورد خرید و فروش ارزهای دیجیتال و یا استفاده با نگهداری از بیت کوین، تاکنون این مساله جرم انگاری نشده است. بدلیل آنکه یک سازمان مرکزی نظارتی در مورد بیت کوین وجود ندارد، بنابراین ممکن است قیمت ها بطور کلی قابل پیش بینی نباشد و نوساناتی نیز داشته باشد که ضرری را نیز به تبع آن وارد می نماید.

بانک مرکزی ایران در مورد استفاده از ارزهای دیجیتال و هم چنین بیت کوین اعلام داشته است که استخراج و استفاده از آن در کشور ما قانونی می باشد اما برای استفاده از آن می بایست از وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز دریافت نمود. بنابراین بدون داشتن مجوز استفاده از آن ممنوع است. هم چنین لازم است که از وزارت نیرو، برق مخصوص ماینینگ با تعرفه صادراتی دریافت نمود.

بیشتر بخوانید: نکات حقوقی روز

نحوه استخراج بیت کوین

دستگاه هایی با نام ASIC در دنیا وجود دارد که برای استخراج بیت کوین استفاده می شود. قیمت این دستگاه از ده میلیون تومان تا صد میلیون تومان متغیر می باشد. جهت استفاده و استخراج بیت کوین، باید دانش و مهارت های خاصی وجود داشته باشد و هم چنین داشتن مکان نگهداری مناسب و سایر فاکتورها نیز می بایست مدنظر قرار گیرد.

در حال حاضر امکان وارد کردن دستگاههای استخراج به کشور وجود دارد تا قبل از تیر ماه سال ١٣٩٨ وارد کردن این دستگاهها از طرف اداره گمرک ممنوع اعلام شده بود و معمولا این دستگاهها بصورت قاچاق وارد میشد اما اکنون این ممنوعیت برداشته شده است ولی برای ترخیص دستگاه های استخراج، اخذ مجوز از وزارت صنعت لازم و ضروری می باشد. اگر مجوز لازم اخذ نگردد، نیروی انتظامی میتواند دستگاه را ضبط نماید و اداره برق نیز میتواند جلوی استفاده از برق برای این دستگاه را بگیرد.

لازم به توضیح است که برخلاف پول های رایج که اختیار آن در کنترل دولت ها می باشد، بیت کوین در انحصار گروه یا دولت خاصی نیست و در اصل کاربران در سراسر جهان آن را کنترل می نمایند و پرداخت بوسیله این دستگاه، خیلی آسان تر از خرید توسط کارتهای اعتباری می باشد.

نحوه پرداخت بیت کوین در معاملات به اینصورت می باشد که از طریق یک برنامه کاربردی کیف پول، با وارد نمودن آدرس گیرنده، مقدار وجه پرداختی و فشردن دکمه ارسال، انجام می گیرد. اکثر کیف پول ها این قابلیت را دارند که با اسکن یک کد QR و یا با استفاده نمودن از تکنولوژی NFC و تماس دادن دو گوشی تلفن با هم، آدرس گیرنده راحت تر وارد می گردد.

بیشتر بخوانید: چگونگی مطالبه ارز خارجی از طریق دادگاه

مستندات قانونی مرتبط با بیت کوین

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه: 7/98/565 شماره پرونده: ک 565-2/681-89 تاریخ نظریه: 1398/10/04

با توجه به فعالیت شرکتهای هرمی در سطح شهرستان بانه و جذب سرمایه از طریق فروش ارز دیجیتال نظر به اینکه هیچ ضابطه ای جهت خرید و فروش آن از طرف بانک مرکزی تعیین نشده اعلام فرمائید الف- خرید و فروش بیت کوین مجاز می باشد یا خیر؟ در صورتی که غیرمجاز باشد جرم یا تخلف می باشد ضمنا متنی است مستند قانونی اعلام گردد. ب- نگهداری وارد کردن، فروش دستگاه ماینر دستگاه استخراج بیت کوین جرم می باشد یا خیر؟

پول یا ارز دیجیتالی که به صورت الکترونیکی توزیع و قابل استفاده می باشد مانند بیت کوین طبق بند «پ» ماده یک قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب 1392 و اصلاحات بعدی، پول رایج خارجی و به تبع آن ارز مورد حمایت این قانون به شمار نمی رود و با لحاظ تصویب نامه مورخ 9/5/1398 هیأت وزیران، خرید و فروش آن و همچنین نگهداری، خرید و فروش و وارد کردن دستگاه استخراج بیت کوین در مقررات کیفری عنوان مجرمانه ندارد؛ مگر این که دستگاه استخراج بیت کوین در فهرست کالاهای تحت مقررات گمرکی مطرح و وارد کردن آن منطبق با کالاهای موضوع قاچاق شود یا عملکرد دستگاه های استخراج بیت کوین مشمول عنوان های دیگر مانند خرابکاری موضوع ماده 687 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) 1375 یا قانون مجازات استفاده کنندگان از آب، برق، تلفن، فاضلاب و گاز مصوب 1396 شود.