هر آنچه باید در مورد قرارداد صلح بدانیم

اقسام صلح کدام است؟

1. صلحی که بر مبنای آن اختلافات و دعوای بین طرفین حل و فصل می شود، بنابراین صلح جهت پایان دادن به اختلاف بکار برده می شود.
2. عقد صلحی که بصورت عرفی جایگزین عقود دیگر مانند بیع، اجاره و … می شود.

بیشتر بخوانید: تایید رجوع از هبه به چه معناست؟

ارکان صلح

1. مصالح: کسی است که مالی را به فرد دیگری واگذار می نماید.
2. متصالح: کسی است که مال را قبول می کند.
3. مورد صلح: پول یا هر مال دیگری که یک طرف در ازای پیشنهاد صلح از طرف دیگر دریافت می نماید.

شرایط تنظیم صلح نامه

جهت تنظیم صحیح صلح نامه لازم است که یکسری نکات رعایت گردد تا طرفین عقد صلح متضرر نگردند. این شرایط عبارتند از:

1. طرفین عقد صلح باید بالغ، عاقل، رشید و مختار باشند و کسی آنها را مجبور به صلح نکرده باشد.
2. مال مورد صلح باید دارای ارزش اقتصادی باشد.
3. کسی که مالش را صلح می کند نباید از تصرف در اموال خود ممنوع باشد مثل تاجر ورشکسته.
4. عقد صلح جزء عقود لازم است یعنی اینکه هیچ یک از طرفین حق بر هم زدن آن را ندارند مگر به دو طریق: تراضی طرفین و یا وجود یکی از اختیارات قانونی مانند ضرر فاحش.
5. نمی توان اموال دولتی را مورد صلح قرار داد.
6. عقد صلح را نباید به طریقی تنظیم نمود که به ضرر اشخاص دیگر باشد.
7. اگر عقد صلح جهت فرار از پرداخت بدهی باشد، باطل است چون به ضرر طلبکاران است.

بیشتر بخوانید: فسخ معامله به قصد فرار از دین

انواع عقد صلح

الف) صلح عمری:

صلح عمری به معنای این است که مالک یک ملک با حضور در دفترخانه اسناد رسمی، قرارداد صلحی را تنظیم می کند با این شرط که تا زمانی که مالک (مصالح) در قید حیات است حق استفاده از منافع ملک و همچنین حق اجاره دادن ملک را به هر شخص دیگر به مدت عمر خود دارد.

در اینصورت پس از فوت مالک (مصالح)، متصالح بصورت شش دانگ مالک عین ملک و منافع ملک می شود.

ب) صلح در قراردادهای بانکی

نحوه بکارگیری صلح در قراردادهای بانکی به شرح ذیل می باشد:

در شرایطی که قراردادی جایز است و طرفین می خواهند لازم باشد می توانند مفاد آن را از طریق صلح لازم نمایند. (به طور مثال می توان مفاد قراردادهای جعاله، مضاربه و شرکت را به طریق صلح انشاء نمود تا لازم گردند.)

در قرارداد شرکت که جایز است دو شریک می توانند در قالب عقد صلح توافق کنند که سرمایه متعلق به یکی از آنان و سود و زیان برای دیگری باشد.

اسقاط کلیه خیارات و همچنین سلب حق فسخ یا اعتراض در قراردادهای بانکی از طریق عقد صلح امکان پذیر است.

ج) عقد صلحی که جایگزین معاملات دیگر می شود:

عقد صلح یک قرارداد مستقل می باشد اما می تواند به جای عقود دیگر نیز واقع شود و نتیجه عقد دوم را بدهد بدون اینکه احکام و شرایط ویژه عقد جایگزین را داشته باشد.

مثلا اگر کسی منزلی را در مقابل مبلغ معینی بعنوان مال الصلح به دیگری صلح کند از نظر نتیجه مثل این است که بیع (خرید و فروش ملک) انجام داده بدون اینکه احکام عقد بیع (خرید و فروش) بر آن حاکم باشد مثلاً در مورد چنین قرارداد صلحی نمی توان ادعای ضرر نمود. بعبارت دیگر قید و بندهای قراردادهای خرید و فروش در این صلح وجود ندارد.