نشست قضایی: اختیارات و تکالیف ضابطان در جرائم مشهود قابل گذشت

برگزار کننده
استان سازمان قضائی نیروهای مسلح/ شهر ایلام

تاریخ برگزاری
1402/05/17

پرسش:

با توجه به ماده 12 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 که مقرر می دارد : « تعقیب متهم در جرائم قابل گذشت، فقط با شکایت شاکی شروع و در صورت گذشت او موقوف می‌شود ». ضابطان چه تکالیف و اختیاراتی دارند؟ با توجه به ماده 12 ق.آ.د. ک در صورتی که شاکی شکایتی نداشته باشد ، اقدام ضابط در مداخله، دستگیری و انتقال متهم به مرجع انتظامی چگونه توجیه می گردد؟ (در جرایمی همچون تخریب، توهین، افترا، تهدید، ایراد ضرب و جرح عمدی که شکستگی نداشته باشد و ...)

متن نظریه هیئت عالی:

با توجه به تعریف تبصره 1 ماده 105 قانون مجازات اسلامی از اقدام تعقیبی، این اقدامات از شئون قضایی بوده و تعقیب جرم از تکالیف مقامات صالح قضایی است. از طرفی ضابطین مطابق ماده 28 قانون آیین دادرسی کیفری وظیفه کشف جرم، حفظ آثار جرم، دستگیری متهم و .. را برعهده دارند بنابراین ضابطین در کلیه جرایم وظیفه خود را باید مطابق ماده 28 قانون آیین دادرسی کیفری و سایر قوانین انجام دهند و بلافاصله موضوع را به عرض مقام قضایی صالح برسانند که تعیین تکلیف تعقیب با اوست. بدیهی است که در امور شخصی همچون توهین ساده و ایراد ضرب جزئی، باید شاکی مداخله ضابطین را درخواست نماید.

نظر اتفاقی (اتفاق آرا):

            ماده 12 قانون آیین دادرسی کیفری مغایرتی با اقدامات ضابطان در حفظ نظم و امنیت جامعه و پیشگیری از جرایم ندارد حتی اگر این جرایم از جرایم قابل گذشت باشند. بنابراین با توجه به نوع جرم ارتکاب یافته اقدامات ضابطان نیز می تواند متفاوت و در چارچوب  قانون باشد. در بزه تخریب خودرو در غیاب مالک خودرو، مداخله ضابطان در دستگیری متهم و انتقال وی به مرجع انتظامی اقدامی قانونی و از وظایف آنان می باشد حتی اگر با حضور مالک وی  نسبت به مرتکب اعلام گذشت نماید. در صورت ارتکاب جرایم توهین ، تهدید ، افترا و... مداخله ضابط می تواند پیشگیری ازجرم و انجام اقدام در صورت تقاضای بزه دیده باشد. بنابراین در جرایم قابل گذشت بسته به نوع جرم اقدام ضابط نیز می تواند در محدوده قانونی اختیارات و تکالیف وی باشد.
        

مستندات قانونی:

ماده 12 قانون آیین دادرسی کیفری

واژگان کلیدی:

جرم مشهود ضابطان تکالیف ضابطان اختیارات ضابطان

24 آبان 1404 12