نشست قضایی: تخفیف جزای نقدی بدل از حبس یا محرومیت از ترفیع بدل

برگزار کننده
استان سازمان قضائی نیروهای مسلح/ شهر قم

تاریخ برگزاری
1402/02/31

پرسش:

اگر دادگاه نخستین (دادگاه بدوی )در پرونده متهم را با رعایت تخفیف جزای نقدی بدل از حبس یا محرومیت از ترفیع بدل از حبس محکوم نماید و یا اینکه متهم را به زندان محکوم نماید لیکن کمتر از حداقل مجازات قانونی حال سوال این است که آیا دادگاه تجدید نظر به استناد ماده ۴۵۹ قانون آیین دادرسی کیفری میتواند مجازات زندان را تبدیل به جریمه نقدی نماید و یا اینکه دادگاه بدوی در مقام تخفیف جریمه نقدی بدل از حبس و محرومیت از ترفیع داده آیا دادگاه تجدید نظر میتواند این بدل را به بدل دیگری تبدیل نماید مثلاً جریمه نقدی به محرومیت از ترفیع یا بالعکس یا اینکه طبق مفاد ماده مذکور فقط مجازات تعیین شده در دادگاه بدوی می تواند تخفیف داده شود ؟

متن نظریه هیئت عالی:

پیرو نظریه اکثریت ملاک تخفیف و تبدیل مجازات ها وفق ماده 37 قانون مجازات اسلامی مناسب بودن آن مجازات به حال متهم در چارچوب قانون است. بنابراین امکان تخفیف اعلامی توسط مرجع تجدید نظر وجود دارد. لازم به ذکر است که تخفیف مجدد دادگاه تجدید نظر باید در چارچوب ضوابط مقرر در ماده 37 قانون مجازات اسلامی باشد.

نظر اکثریت:

            در واقع ملاک تخفیف و تبدیل مجازات در ماده ۳۷ قانون مجازات اسلامی همانا مناسب تر بودن به حال متهم و رعایت محدوده قانونی است بندهای آن ماده از جمله بند ۳ ماده اجازه تقلیل و تبدیل مجازات داده شده است و هیچ منعی در سراسر قوانین موضوعه به اینکه مجازات تبدیلی مناسب تر در نظر گرفته شود وجود ندارد بعضی از مجازات های تخفیف داده شده را ( مجازات مخفف را) باز هم می تواند تخفیف دهد در واقع چه تخفیف مکرر و یا تبدیل مکرر دادگاه تالی تخفیف و تبدیل را نسبت به اساس مجازات اجرا می کند یعنی که مجازات تخفیفی و تبدیلی را کنار گذاشته و با تغییر ،تخفیف و تبدیل را در اصل مجازات اعمال می‌کند یعنی اینکه صرفاً یک فرآیند اتفاق افتاده که همانا یک فقره تبدیل یا یک فقره تخفیف است که این اقدام هر دو ملاک را داراست (مناسب بودن و در محدوده قانون بودن )
        

نظر ابرازی:

            نظر به اینکه دادگاه نخستین تمام جهات را رعایت نموده و مجازات اصلی را تبدیل نموده دادگاه عالی نمی تواند مجازات را تخفیف اعم از تخفیف (  تبدیل یا تقلیل مجازات ) نماید و این موضوع در تبصره ۲ ماده ۳۸ قانون مجازات اسلامی مورد تصریح واقع شده است.
        

مستندات قانونی:

ماده 37 قانون مجازات اسلامی ماده 38 قانون مجازات اسلامی ماده 459 قانون آئین دادرسی کیفری

واژگان کلیدی:

تخفیف مجازات تبدیل مجازات محدوده قانونی

02 آذر 1404 16