نشست قضایی: تفهیم اتهام در موارد تعدد معنوی

برگزار کننده
استان سازمان قضائی نیروهای مسلح/ شهر خراسان جنوبی

تاریخ برگزاری
1402/06/28

پرسش:

در مواردی که رفتار متهم مصداق تعدد معنوی است آیا هر دو اتهام به متهم تفهیم می گردد؟

متن نظریه هیئت عالی:

در تعدد معنوی هر دو عنوان اتهامی باید به متهم تفهیم شود و چنانچه وصف اشد مجرمانه به علل قانونی منتفی شود، وصف اخف جایگزین می شود. از طرفی تعیین مجازات اشد به عهده دادگاه است و اصولا اعمال مقررات تعدد اعم از تعدد معنوی یا حقیقی بر عهده دادگاه است و دادسرا مکلف به تفهیم هر دو عنوان اتهامی است.

نظر اکثریت:

            مطابق ماده 131 قانون مجازات اسلامی در موارد تعدد معنوی، مرتکب به مجازات جرم اشد محکوم می‌گردد و به عبارت دیگر در تعدد معنوی، ملاک فرآیند دادرسی کیفری که مرحله تفهیم اتهام یک مرحله از این فرآیند می‌باشد فقط عنوان مجرمانه اشد می باشد و اگر دادگاه در رسیدگی خود به این نتیجه برسد که عنوان مجرمانه دیگر جرم اشد می‌باشد نیازی به تبعیت از نظر دادسرا یا اعاده پرونده به دادسرا نبوده  و با وحدت ملاک از ماده 280 قانون آیین دادرسی کیفری رأساً می‌تواند اتهام مدنظر خودش را تفهیم و متهم را به آن محکوم نماید.
        

نظر ابرازی:

            در موارد تعدد اعتباری  می‌بایست هر دو عنوان مجرمانه به متهم تفهیم و دفاعیات وی اخذ، لیکن در مقام تعیین مجازات، مجازات اشد مورد صدور حکم واقع گردد. چرا که به عنوان مثال زمانی که ماموری با اخذ پول اقدام به  ارفاق غیر قانونی به حاملین کالای قاچاق می نماید اقدام وی هم مصداق اخذ رشوه است و هم ارفاق غیر قانونی که در حکم اختلاس است اگر در دادگاه به هر دلیل بخشی از مبالغی که به عنوان وجه الارتشاء در نظر گرفته شده است، از این موضوع خارج و مجازات ارتشا در درجه پایین‌تری از اختلاس قرار گیرد، پرونده با چالش ، نقص و اعاده به دادسرا مواجه می گردد.
        

مستندات قانونی:

ماده 35 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز تبصره 1 ماده 35 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز

واژگان کلیدی:

تعدد معنوی تعدد اعتباری جرم تفهیم اتهام در تعدد معنوی

20 آبان 1404 14