نشست قضایی: خرید وفروش و حمل ونگهداری مشروبات الکلی

برگزار کننده
استان سازمان قضائی نیروهای مسلح/ شهر اصفهان

تاریخ برگزاری
1402/09/22

پرسش:

طبق ماده 702 قانون مجازات اسلامی ازجمله مجازات ساخت و خرید وفروش و حمل ونگهداری مشروبات الکلی جزای نقدی بر اساس ارزش عرفی کالای یاد شده تعیین می شود.آیا تعیین میزان جزای نقدی (تعیین میزان ریالی )بر عهده دادگاه می باشد یا قاضی اجرای احکام؟ آیا جزای نقدی براساس قیمت روز وقوع جرم می باشد یا روز صدور حکم یا روز اجرای حکم؟(به عبارت دیگر آیا میزان جزای نقدی طبق ارزش ریالی مشروبات الکلی در زمان وقوع جرم تعیین می شود یا در زمان صدور حکم یا در زمان اجرای حکم ؟)

متن نظریه هیئت عالی:

تعین میزان جزای نقدی اعم نسبی و ثابت از شئونات دادگاه بوده و بر عهده آن مرجع است که اصل 36 قانون اساسی و ماده 12 قانون مجازات اسلامی مورد تاکید قرار گرفته است. و بر اساس مقررات ماده 10 ق.م.ا و اصل قانونی بودن جرم مجازات مرتکب بر اساس قوانین و مقررات زمان وقوع جرم محکوم می گردد. که این موضوع مشمول میزان مجازات نیز می شود. لذا ملاک محاسبه جزای نقدی نسبی، قیمت مال در زمان وقوع جرم است. و ماده 19 قانون آیین دادرسی کیفری در موارد رد مال تسری داشته و شامل جزای نقدی نمی شود.

نظر اکثریت:

            در پاسخ به قسمت اول سوال باید گفت طبق اصل 36 قانون اساسی و ماده 12 قانون مجازات اسلامی تعیین مجازات از شئون دادگاه می باشد و این اختیار قابل تفویض به قاضی اجرای احکام نیست بنابر این دادگاه مکلف به تعیین دقیق میزان ریالی جزای نقدی می باشد. 
در پاسخ به قسمت دوم سوال باید گفت:مستفاد از ماده 140 قانون مجازات اسلامی تحقق مسئولیت کیفری روز وقوع جرم می باشد و از جمله لوازم مسئولیت کیفری تحمل مجازات می باشد و در زمان ارتکاب جرم است که مرتکب مستحق مجازات است لذا ملاک تعیین جزای نقدی ارزش ریالی مشروبات الکلی در زمان وقوع جرم می باشد مگر اینکه ارزش ریالی کالای مذکور در زمان صدور حکم نسبت به زمان ارتکاب جرم کاهش پیدا کند که در این صورت چون بالتبع جزای نقدی نیز کاهش پیدا می کند به استناد ماده 10 ق م ا ملاک ارزش ریالی زمان صدور حکم می باشد.
        

نظر اقلیت:

            در پاسخ به سوال اول معتقد هستند که رای دادگاه باید بدون ابهام باشد. 
در پاسخ به سوال دوم عده ای عقیده دارند که ملاک تعیین مجازات ارزش ریالی عرفی مشروبات الکلی در زمان صدور حکم ملاک می باشد زیرا فلسفه مجازات که تنبیه مرتکب می باشد باید رعایت شود و ماده 28 قانون مجازات اسلامی را که جزای نقدی را تعدیل می نماید به عنوان موید ذکر می کنند.
در مقابل عده ای دیگر عنوان می کنند با توجه به اینکه ملاک در پرداخت خسارت و پرداخت دیه روز  تادیه می باشد ملاک در پرداخت جزای نقدی نیز در مانحن فیه روز پرداخت می باشد یعنی میزان جزای نقدی باید طبق ارزش ریالی مشروبات الکلی در روز اجرای حکم محاسبه شود.
        

مستندات قانونی:

ماده 19 قانون آیین دادرسی کیفری ماده10قانون مجازات اسلامی اصل 37 قانون اساسی ماده 702 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مصوب 1375 اصلاحی 03/10/1387

واژگان کلیدی:

تولید مشروبات ارزش میزان ریالی

09 آبان 1404 21