نشست قضایی: رسیدگی به جرائم پرسنل اداره اطلاعات

برگزار کننده
استان سازمان قضائی نیروهای مسلح/ شهر خراسان جنوبی

تاریخ برگزاری
1402/05/24

پرسش:

در مواردی که ماموران اداره اطلاعات ضابط دادگستری هستند و مرتکب جرم می شوند رسیدگی به جرائم آنها در صلاحیت دادسرای نظامی است یا دادگستری؟ (توجهاً به این موضوع که مطابق استجازه مقام معظم رهبری (مدظله العالی) رسیدگی به جرائم مربوط به تخلف پرسنل اطلاعات از وظایف قانونی آنها در صلاحیت دادسرای نظامی است و تخلف از وظایف ضابطیت نیز مصداق تخلف از وظایف قانونی است و از طرفی مطابق ماده ۵۹۷ قانون آیین دادرسی کیفری به جرائم مربوط به وظایف خاص نظامی و انتظامی اعضای نیروهای مسلح به جز جرائم در مقام ضابط دادگستری در سازمان قضایی رسیدگی می‌شوند در حالی که مامورین اداره اطلاعات جزو اعضای نیروهای مسلح نیستند.)

متن نظریه هیئت عالی:

نظر اتفاقی مورد تایید است : با توجه به اصل 159 و 172 قانون اساسی جهوری اسلامی ایران و مواد 29 و 597 قانون آیین دادرسی کیفری؛ در صورتیکه ضابطان دادگستری در مقام ضابط در حین انجام وظایف قانونی در ارتباط با جرائم مشهود و یا در راستای اجرای دستور مقام قضایی دادگستری جرمی مرتکب شوند؛ رسیدگی به جرم در صلاحیت مراجع عام دادگستری است. در خصوص ماموران وزارت اطلاعات ، نسبت به ماموران نظامی، علاوه بر ضرورت اکتفا به قدر متقین در استثنا، قیاس اولویت نیز در تقویت این نظر موثر است.

نظر اتفاقی (اتفاق آرا):

            رسیدگی به جرایم ضابطین دادگستری اعم از نظامی و غیر نظامی در صلاحیت دادگستری است با این توضیح که دادسرای نظامی که فلسفه ایجاد آن رسیدگی به جرایم نظامیان است در مواردی که شخص نظامی ضابط دادگستری می‌باشد صلاحیت رسیدگی به جرم وی را ندارد لذا به طریق اولی در خصوص رسیدگی به جرائم پرسنل اداره اطلاعات که رسیدگی توسط دادسرای نظامی امری استثنایی است در مواردی که پرسنل ضابط دادگستری باشند دادسرای نظامی صلاحیت رسیدگی ندارد و  در استثنا باید به قدر متیقن اکتفا نماییم و فلسفه رسیدگی به جرائم ضابطین توسط دادگستری این هست که همکار دادگستری که ضابطین در اجرای دستور ایشان اقدام نموده اند خودش بهتر می‌تواند تشخیص دهد که ضابطین از دستورات صادره تخلف نموده اند یا خیر و  از طرفی اشراف و شناخت بر ضابطین هم پیدا می‌کند و متوجه می‌شود دستورات به چه کیفیتی باید  صادر شود که ضابطین امکان سو استفاده را نداشته باشند یا حداقل کمتر سوء استفاده نمایند.
        

مستندات قانونی:

ماده 597 قانون آیین دادرسی کیفری

واژگان کلیدی:

جرایم ضابطان دادگستری رسیدگی به جرایم پرسنل اداره اطلاعات صلاحیت دادسرای نظامی

24 آبان 1404 18