نشست قضایی: صلاحیت یا عدم صلاحیت دادرس دادگاه به جانشینی از بازپرس در جرائم موضوع ماده ۳۰۲ قانون آئین دادرسی کیفری

برگزار کننده
استان سازمان قضائی نیروهای مسلح/ شهر زنجان

تاریخ برگزاری
1402/11/20

پرسش:

وقتی دادرس دادگاه به جانشینی از بازپرس اقدام به تحقیق می‌کند و در اثنای تحقیقات مشخص می شود که موضوع پرونده از جمله جرایم غیر مستوجب مجازاتهای مقرر در ماده 302 از قانون آیین دادرسی کیفری است، دادرس دادگاه با کدام قرار نهایی باید پرونده را از شعبه کسر و به دادسرا ارسال کند؟

متن نظریه هیئت عالی:

برابر ماده 92 قانون آیین دادرسی کیفری صلاحیت رسیدگی و تحقیق در خصوص تمامی جرایم با بازپرس است لیکن استثنا و در صورت کمبود بازپرس در غیر جرایم موضوع ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری می توان تحقیق را عهده دار دادیار گذاشت که این حکم عام به موجب تبصره مقید شده و در فرض عدم حضور، معذور بودن و عدم دسترس به بازپرس و صرفا در موضوع جرایم ماده 302 صلاحیت بازپرس را به دادرس دادگاه تسری داده است و لذا هر زمان وصف شمول ماده 302 زائل شود حکم عام باید اجرا شود و صلاحیت دادرس که به تبع حکم تبصره ایجاد شده از بین می رود و دادرس باید با قرار عدم صلاحیت پرونده را به دادسرا اعاده نماید همانگونه که دادیار اگر کشف کرد رفتار موجب مجازات های ماده 302 است با صدور قرار عدم صلاحیت پرونده را به دادسرا اعاده می نماید.

نظر اکثریت:

            لزومی به صدور قرار نهایی نیست صرفاً در سیستم با انتخاب گزینه‌ی « ارسال به شعبه دیگر»  پرونده به دادسرا فرستاده می‌شود.
        

نظر ابرازی:

            با توجه به اینکه به لحاظ ذاتی دادرس دادگاه به جانشینی از بازپرس صلاحیت تحقیق ندارد، پرونده با صدور قرار عدم صلاحیت ذاتی به دادسرا ارسال می‌شود. گرچه شاید اشکال شود بازپرس که از مقامات دادسراست، نمی‌تواند به دادسرا در یک حوزه قضایی عدم صلاحیت صادر کند لیکن با توجه به مواد 403 و 588 مشخص می‌شود که دادگاه نظامی یک در صورت وجود شرایط پرونده را با صدور قرار عدم صلاحیت به دادگاه نظامی دو ارسال می‌کند، از ملاک این مواد قانونی مستفاد می‌شود که اشکال قانونی بر صدور قرار عدم صلاحیت دادسرا به دادسرا حتی در یک حوزه قضایی وجود ندارد. و در هنگام حصول اختلاف در صلاحیت فی‌مابین دادرس به جانشینی از بازپرس و دادستان، حل اختلاف مستندا به ماده 272 با دادگاه کیفری دویی است که دادسرا در معیت آن انجام وظیفه می‌کند.
        

مستندات قانونی:

ماده 272 قانون آئین دادرسی کیفری ماده 403 قانون آئین دادرسی کیفری تبصره ماده 92 آئین دادرسی کیفری ماده 92 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392

واژگان کلیدی:

دادرس دادگاه به جانشینی از بازپرس صلاحیت ذاتی جرایم مستوجب غیر ماده 302

26 مهر 1404 10