نشست قضایی: مرجع صالح به رسیدگی به درخواست شخص بالغ غیررشید جهت افراز ملک مشاعی موروثی

برگزار کننده
استان کردستان/ شهر بانه

تاریخ برگزاری
1389/05/03

پرسش:

در یک پلاک، (الف) مالک سه دانگ مشاعی و (ب) مالک سه دانگ مشاعی می¬شوند. فرد (الف) فوت می¬کند و در بین وراث (الف) صغیر (بالغ) وجود دارد و جهت تفکیک و افراز اموال مشاعی به واحد ثبتی مراجعه می¬کند. اداره ثبت به استناد ماده 313 قانون امور حسبی تصمیم به صلاحیت دادگاه عمومی اتخاذ می¬کند. حال با رعایت ماده 1210 قانون مدنی و تبصره 2 آن، آیا این دادگاه صلاحیت دارد؟

متن نظریه هیئت عالی:

نشست قضایی (1) مدنی: ضمن این‌که در کتاب دوم از جلد دوم قانون مدنی و قانون گذرنامه، ملاک¬های قانونی، سن هجده سال تمام تعیین شده است و مضافاً نص صریحی بر نسخ ماده واحده راجع به رشد متعاملین به نظر نرسید، اساساً با توجه به رأی وحدت رویه هیأت عمومی دیوان‌عالی کشور (به شماره 719 ـ 19/3/1390) در هر حال رسیدگی به درخواست تقسیم ماترک اعم از منقول و غیرمنقول در صلاحیت دادگاه عمومی حقوقی است. بنابراین، نظر اکثریت که از حیث نتیجه صائب است تأیید می¬شود.

نظر اکثریت:

                            با توجه به این‌که مطابق مقررات، اشخاص غیررشید جزء محجورین محسوب شده¬اند و از تصرف در اموال و حقوق مالی خود ممنوع هستند و با توجه به این‌که افراز ملک اشخاص جزء حقوق مالی محسوب شده و در صورت درخواست آن نتیجتاً مالی را تحصیل می¬کنند؛ فلذا در فرض مسئله، وفق رأی وحدت رویه شماره 59/29 مورخه 1360 و ماده 313 قانون امورحسبی، رسیدگی به درخواست شخص محجور باید در دادگاه مطرح شود.
                        

نظر اقلیت:

                            در سؤال، مانحن‌فیه با توجه به این‌که مطابق مدلول ماده 1210 قانون مدنی، هیچ ¬کس را نمی¬توان بعد از رسیدن به سن بلوغ به عنوان جنون یا عدم رشد محجور کرد؛ مگر آن‌که عدم رشد یا جنون او اثبات شده باشد و مطابق تبصره 2 همان ماده، اموال صغیری را که بالغ شده در صورتی می-توان به او داد که رشد او ثابت شده باشد؛ چون در فرض مسئله، عمل افراز فاقد جنبه مالی است و از حقوق غیرمالی محسوب می¬شود و قانون نحوه افراز املاک مشاعی، در صورتی رسیدگی به دعوای افراز را در صلاحیت دادگاه نهاده است که در بین ورثه، صغیر یا محجوری موجود باشد و چون شخص موردنظر بیش از پانزده سال دارد بر اساس منطوق ماده 1210 قانون مدنی شخص بالغ مذکور، غیررشید و محجور تلقی نمی¬شود. فلذا رسیدگی به درخواست افراز درصلاحیت اداره ثبت اسناد و املاک محل است.
                        

مستندات قانونی:

* قانون مدنی

واژگان کلیدی:

شخص بالغ غیررشید مرجع صالح ملک مشاع

29 اردیبهشت 1404 4