نشست قضایی: مطالبه نفقه از پدر در صورتی که حضانت به مادر محول شده
برگزار کننده
استان ایلام/ شهر ایلام
استان ایلام/ شهر ایلام
تاریخ برگزاری
1381/06/08
1381/06/08
پرسش:
در پرونده‌ای آقای (الف) حسب شکایت فرزندان ذکورش که بیش از هجده سال سن دارند و دانشجو نیز می‌باشند متهم به ترک انفاق می‌باشد پدر در دفاع از خود اعلام داشته که در زمان صغر سن فرزندان از مادر آن‌ها جدا شده و در صورت‌جلسه طلاق که به ثبت نیز رسیده توافق کرده‌اند که حفاظت و سرپرستی فرزندان با مادر باشد و در مقابل منزل مسکونیش را به مادر و فرزندان انتقال داده است (که این امر نیز محقق شده است) تا هرگونه دخل و تصرفی که بخواهند در آن انجام دهند و در نتیجه اینجانب از پرداخت نفقه و حضانت و سرپرستی آن‌ها معاف شده‌ام. حال سؤال این است که آیا فرزندان حق دریافت نفقه و به تبع آن شکایت و مطالبه نفقه علیه پدر خود را دارند؟ آیا توافق زوجین موجب سقوط حق نفقه فرزندان بر پدر می‌شود؟ آیا پدر مسئولیت کیفری دارد؟
متن نظریه هیئت عالی:
طبق ماده 642 قانون مجازات اسلامی و مواد 1197 و 1198 قانون مدنی با احراز استحقاق و واجب‌النفقه بودن فرزندان و حضانت پدر، مسئولیت کیفری پدر در تأدیه نفقه باقی است. به موجب بند 9 ماده 58 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 ماده (642) قانون مجازات اسلامی مصوب ۲/۳/۱۳۷۵نسخ شده است. مراجعه کنید به ماده 47 و 53 قانون حمایت خانواده مصوب 1391.
نظر اکثریت:
در صورتی‌که فرزندان ندار باشند و نتوانند به وسیله اشتغال به شغلی وسایل معیشت خود را فراهم کنند و پدر نیز متمکن از دادن نفقه باشد به استناد مواد 1197، 1198، 1199 قانون مدنی پدر، ملزم به انفاق است و چون پرداخت نفقه تکلیف قانونی پدر می‌باشد و مادر نیز ولایتی بر فرزندان ندارد و در نتیجه تعهد پدر و مادر در صورت‌جلسه طلاق و این‌که فرزندان بعد از بلوغ نیز علی‌الفرض فضولی بودن، آن را تأیید نکرده‌اند نافذ نمی‌باشد و پدر تکلیف به انفاق دارد و چون جهت تحقق بزه ترک انفاق لازم است که عنصر روانی و معنوی نیز احراز شود و در فرض مسئله عنصر روانی مفقود است، پدر را نمی‌‌‌توان از حیث کیفری قابل تعقیب دانست و توافق به عمل آمده بین پدر و مادر در زمان اجرای صیغه طلاق موجب اسقاط حق نفقه فرزندان نمی‌‌‌شود.
نظر اقلیت:
گروه اول: با پذیرش استدلال نظر اکثریت، چون بزه ترک انفاق جرم مادی صرف است پدر از حیث کیفری نیز قابل تعقیب می‌باشد.
گروه دوم: نفقه فرزندان به عهده پدر است و چون چنین قرار‌دادی بین زوجین در زمان اجرای صیغه طلاق منعقد شده و طرفین نیز شرایط لازم جهت انجام هرگونه قرار‌دادی داشته‌اند تعهد منعقده بین پدر و مادر نافذ می‌باشد و چون پرداخت نفقه تکلیف پدر است که مادر به انجام آن تعهد کرده فرزندان می‌‌‌توانند نفقه خود را از پدر مطالبه و پدر نیز تکلیف به پرداخت دارد و پس از پرداخت می‌تواند به مادر مراجعه کند.
مستندات قانونی:
* قانون مدنی
واژگان کلیدی:
ترک انفاق
حضانت
واجب النفقه
13 خرداد 1404
70
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران