آیین¬نامه اجرایی ایجاد شهر كودك و نوجوان توسط بخش غیردولتی

شماره 114931/ت63526هـ                                                          1404/7/19

وزارت آموزش و پرورش ـ وزارت راه و شهرسازی

وزارت کشور ـ سازمان برنامه و بودجه کشور 

هیئت وزیران در جلسه 1404/5/26 به پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش و به استناد بند (چ) ماده (89) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب 1403، آیین نامه اجرایی ایجاد شهر کودک و نوجوان توسط بخش غیردولتی را به شرح زیر تصویب کرد:

آیین نامه اجرایی ایجاد شهر کودک و نوجوان توسط بخش غیردولتی

ماده1ـ در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:

1ـ کودک (طفل) و نوجوان: به شرح تعاریف مندرج در بندهای (الف) و (ب) ماده (1) قانون حمایت از اطفال و نوجوان مصوب 1399.

2ـ وزارت: وزارت آموزش و پرورش.

3ـ کانون: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.

4ـ سازمان: سازمان برنامه و بودجه کشور.

5 ـ قانون: قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مصوب 1403.

6 ـ شهر کودک و نوجوان: مؤسسه ای که توسط بخش غیردولتی با مجوز کانون در چهارچوب ضوابط این آیین نامه ایجاد می شود.

7ـ مؤسس: بخش غیردولتی که با مجوز کانون نسبت به ایجاد شهر کودک و نوجوان در چهارچوب ضوابط این آیین نامه اقدام می کند.

ماده2ـ اهداف ایجاد شهر کودک و نوجوان با رعایت چهارچوب سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و سایر قوانین و مقررات مربوط، به شرح زیر است:

1ـ تقویت ایمان و تربیت و اخلاق اسلامی و ترویج سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی در کودکان و نوجوانان.

2ـ ایجاد امکانات لازم جهت رشد و پرورش فکری کودکان و نوجوانان و کمک به شکوفایی استعدادهای ایشان.

3ـ فراهم آوردن فضاهای امن و مناسب برای بازی و یادگیری و توسعه مهارت های اجتماعی و فردی کودکان و نوجوانان.

4ـ ارتقاء فعالیت های علمی، فرهنگی، آموزشی، اجتماعی و فراغتی کودکان و نوجوانان.

5 ـ تأمین بهداشت و سلامت جسمی، روانی و اجتماعی کودکان و نوجوانان.

6 ـ ترویج مشارکت و تعامل پذیری عوامل سهیم و مؤثر در نظام تعلیم و تربیت، به ویژه خانواده ها، کودکان و نوجوانان در برنامه ها و فعالیت های تربیتی و اجتماعی.

7ـ ارتقای مشارکت کودکان و نوجوانان در شکل دهی به شهر دوستدار کودک.

ماده3ـ شهر کودک و نوجوان باید بر اساس شاخص ها و الزامات زیر و در موارد مقتضی با اخذ مجوز از مراجع ذی صلاح و رعایت استانداردها و ضوابط تخصصی دستگاه های مربوط طراحی و بهره برداری شود:

1ـ امنیت و ایمنی: رعایت مواردی ازقبیل محافظت در برابر خطرات فیزیکی (نظیر سقوط، برخورد با اشیاء تیز یا سطوح سخت)، استفاده از مواد و رنگ های غیرسمی و سازگار با محیط زیست، متناسب بودن تجهیزات و فضاها با شرایط کودکان و نوجوانان و استفاده از تجهیزاتی نظیر نرده های محافظ و سطوح نرم در طراحی فضاهای شهر کودک و نوجوان.

2ـ متناسب سازی گروه های سنی: رعایت مواردی ازقبیل طراحی فضاها متناسب با گروه های سنی مختلف کودک و نوجوان، سازگاری تجهیزات تفریحی و آموزشی با توانایی های فیزیکی و ذهنی گروه های سنی مختلف کودک و نوجوان، توجه به خانواده محوری و متناسب سازی شرایط برای فراهم کردن امکان حضور و مشارکت کودکان و نوجوانان به همراه خانواده ها.

3ـ جذابیت و خلاقیت: رعایت مواردی ازقبیل استفاده از رنگ های شاد و جذاب و شکل های هندسی خلاقانه و متنوع، به منظور تحریک حس کنجکاوی و خلاقیت کودکان و نوجوانان.

4ـ آموزش و یادگیری: توجه به مواردی ازقبیل ایجاد زمینه های متنوع برای یادگیری خلاق، تفکر نقاد، مطالعه و کتابخوانی، مهارت آموزی و اهداف علمی در فضایی شاد و محیطی مفرح.

5 ـ دسترسی و فراگیری: ملاحظه مواردی ازقبیل طراحی متنوع فضاها برای فعالیت های گروهی و تعاملی و قابل استفاده بودن فضاها برای کودکان و نوجوانان با نیازهای ویژه.

6 ـ محیط زیست و پایداری: توجه به موضوعاتی ازقبیل کاهش انواع آلاینده ها، استفاده مسئولانه از منابع طبیعی، مدیریت مصرف انرژی، مدیریت مصرف آب، استفاده از مواد قابل بازیافت و سازگار با محیط زیست در طراحی فضاها و تجهیزات و ارائه خدمات آموزشی و تفریحی. 

7ـ فناوری و نوآوری: توجه به الزامات فناورانه و نوآورانه و بهره گیری از هوش مصنوعی در مواردی ازقبیل زیرساخت های توسعه رسانه ای، فناوری های تعاملی، صفحات لمسی، واقعیت افزوده، واقعیت مجازی، سکوهای موبایلی، ذهن آگاهی و اینترنت اشیاء.

8 ـ اصول معماری و شهرسازی ایرانی ـ اسلامی: برنامه ریزی، طراحی و بازطراحی فضاها متناسب با هویت ایرانی ـ اسلامی و رعایت مواردی ازقبیل استفاده از الگوها و نقوش ایرانی ـ اسلامی در طراحی فضاها و تجهیزات به منظور تقویت حس زیبایی شناختی و هویت یابی فرهنگی.

9ـ فضاهای جنبی: ایجاد امکاناتی ازقبیل فضاهای نمایشگاهی، اقتصادی، اقامتی، فروشگاهی، رستورانی، تفریحی، ورزشی و اردوگاهی، نگارخانه، سالن سینما، تئاتر و موسیقی و زیرساخت های حمل و نقل سبز متناسب با اهداف و اقتضائات شهر کودک و نوجوان.

10ـ انطباق با ضوابط و مقررات طرح های جامع و تفصیلی شهری: رعایت ملاحظاتی ازقبیل تناسب اراضی، انطباق کاربری و هم جواری.

ماده 4ـ شرایط مؤسس به شرح زیر است:

1ـ تابعیت ایران.

2ـ دارا بودن حسن شهرت و نداشتن سوء پیشینه کیفری مؤثر.

3ـ حداقل 25 سال سن برای اشخاص حقیقی.

4ـ داشتن گواهی تمکن مالی با ارائه مدارک معتبر از مراجع ذی صلاح قانونی.

5 ـ دارا بودن طرح توجیهی (الگوی کسب وکار) متناسب با اهداف و فعالیت های شهر کودک و نوجوان.

تبصره ـ موضوع ایجاد شهر کودک و نوجوان و فعالیت های مرتبط یا مشابه با آن در چهارچوب مواد (2) و (3) این آیین نامه باید در موضوع فعالیت مندرج در اساسنامه اشخاص حقوقی غیردولتی پیش بینی شده باشد.

ماده5 ـ کانون موظف است در زمان صدور مجوز و انعقاد قرارداد در قالب شرط ضمن عقد، مؤسس را متعهد نماید حداقل سه درصد (3%) از درآمد سالانه خود را برای بهره مندی کودکان و نوجوانان کم برخوردار از امکانات شهر کودک و نوجوان با حفظ کرامت انسانی آنها و تحت نظارت کانون در نظر گیرد.

ماده6 ـ به منظور نظارت بر عملکرد و فعالیت شهرهای کودک و نوجوان، کارگروهی متشکل از مدیرعامل کانون (رئیس کارگروه)، نماینده کانون استانی ذی ربط، نماینده مؤسس و دو نفر صاحب نظر حوزه تعلیم و تربیت کودک (با دعوت رئیس کارگروه) با وظایف زیر تشکیل می گردد:

1ـ ارزیابی فعالیت های بخش غیردولتی و محتوای آموزشی مناسب.

2ـ پایش، پیگیری و ارزیابی منظم و دوره ای عملکرد بخش غیردولتی به منظور اطمینان از تحقق اهداف قانون.

3ـ ایجاد سازوکارهای دریافت نظرات کودکان، نوجوانان، والدین و دیگر ذی نفعان درخصوص عملکرد شهرهای کودک و نوجوان.

4ـ نظارت بر برگزاری دوره های آموزشی برای کارکنان بخش غیردولتی به منظور تقویت توانمندی های آنان در زمینه های آموزشی و پرورشی.

5 ـ نظارت بر تهیه و توزیع منابع و محتوای مرتبط با نیازهای کودک و نوجوان.

6 ـ در دسترس قرار دادن اطلاعات و نتایج ارزیابی ها به صورت عمومی.

7ـ ایجاد سازوکار لازم برای ثبت شکایت از عملکرد شهرهای کودک و نوجوان از قبیل سامانه (سیستم) ثبت شکایت حضوری و برخط با رعایت قانون مدیریت داده ها و اطلاعات ملی مصوب 1401.

8 ـ نظارت بر رعایت تعرفه اعلامی برای ارائه خدمات، تخفیفات و ترجیحات مطابق قوانین و مقررات مربوط.

تبصره1ـ دبیرخانه کارگروه به منظور ثبت صورتجلسات، مصوبات و تصمیمات در کانون تشکیل می گردد.

تبصره2ـ دبیر کارگروه توسط مدیرعامل کانون تعیین می گردد.

تبصره3ـ کارگروه موظف است هر ماه یک جلسه با حضور اکثریت اعضا تشکیل دهد.

تبصره4ـ تصمیمات و مصوبات کارگروه با حضور اکثریت مطلق اعضا معتبر و با ابلاغ مدیرعامل کانون لازم الاجرا است.

ماده7ـ تایید طرح توجیهی (الگوی کسب وکار)، تایید صلاحیت های عمومی و حرفه ای مدیرمسئول معرفی شده از سوی مؤسس، موافقت با چهارچوب کلی برنامه ها و محتواهای فرهنگی، آموزشی و تربیتی (سرگرمی، خلاقیت، مهارت) منطبق با اهداف مندرج در ماده (2) این آیین نامه، احراز رعایت الزامات و شاخص های شهر کودک و نوجوان (موضوع ماده (3) این آیین نامه) و صدور مجوز ایجاد شهر کودک و نوجوان به مدت ده (10) سال (با قابلیت تمدید) بر عهده کانون است.

ماده8 ـ دستورالعمل پرداخت تسهیلات موضوع این آیین نامه ظرف سه ماه توسط کانون با همکاری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سازمان تهیه و پس از تصویب هیئت عالی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به بانک های عامل ابلاغ می شود.

ماده9ـ وزارت راه و شهرسازی، استانداری ها، شهرداری ها و سایر دستگاه های اجرایی ذی ربط، با رعایت قوانین و مقررات مربوط، رأساً یا با معرفی کانون نسبت به در اختیار گذاشتن املاک و اراضی مناسب با حفظ مالکیت عرصه توسط دستگاه ذی ربط و واگذاری حق انتفاع و بهره برداری به مؤسسان واجد شرایط برای ایجاد شهرهای کودک و نوجوان در مراکز استان ها اقدام می کنند. پس از واگذاری، مؤسس موظف است ظرف حداکثر سه (3) سال نسبت به احداث شهر کودک و نوجوان اقدام نماید، در غیر این صورت اراضی واگذار شده مسترد می شود.

ماده10ـ نظارت بر حسن اجرای این آیین نامه بر عهده کانون است. کانون می تواند با اعلام کارگروه موضوع ماده (6) این آیین نامه مبنی بر عدم رعایت قوانین و مقررات و مفاد قرارداد توسط مؤسس نسبت به تعلیق یا لغو مجوز مؤسس اقدام نماید.

معاون اول رئیس جمهور ـ محمدرضا عارف