رأی شماره 393087 هیأت تخصصی کار، بیمه و تأمین اجتماعی دیوان عدالت اداری با موضوع: بند 1 مصوبه شماره 15332/ت 061249 مورخ 1402/2/18 هیأت وزیران و بندهای الف و ب بخشنامه شماره 80 مستمریهای سازمان تأمین اجتماعی به شماره 100/1402/3701 مورخ 1402/4/10 ابطال نشد

هیأت تخصصی کار، بیمه و تأمین اجتماعی

* شماره پرونده: هـ ت/200216 ـ 0200217

*شماره دادنامه سیلور:  140331390000393087      تاریخ: 1403/02/19

* شاکیان: آقایان ناصر علیزاد بنائی ـ مهدی پرویزی

* طرف شکایت: نهاد ریاست جمهوری ـ سازمان تأمین اجتماعی

* موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 1 مصوبه شماره 15332/ت 061249 مورخ 1402/2/18 هیأت وزیران ـ و ابطال بندهای الف و ب بخشنامه شماره 80 مستمریهای سازمان تأمین اجتماعی به شماره 100/1402/3701 مورخ 1402/4/10

* شاکیان دادخواستی به طرفیت نهاد ریاست جمهوری ـ سازمان تأمین اجتماعی به خواسته فوق الذکر به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیأت عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می باشد:

بند 1 مصوبه شماره 15332/ت 061249 مورخ 1402/2/18 هیأت وزیران

از تاریخ 1402/1/1، کلیه مستمری های بازنشستگی، از کارافتادگی و مجموع مستمری بازماندگان مشمولین قانون تأمین اجتماعی که تا پایان سال 1401 برقرار شده است، برای دریافت کنندگان حداقل مستمری به میزان چهل و یک میلیون و هفتصد و نود و هفت هزار و پانصد (41/797/500) ریال و مشمولین از کارافتادگی جزئی و سایر افرادی که مستمری آنان به نسبت سنوات پرداخت حق بیمه برقرار شده، به میزان بیست و هفت درصد (27%) مستمری آنان در پایان اسفند ماه 1401 افزایش می یابد. همچنین برای سایر سطوح بالاتر از حداقل مستمری به میزان بیست و یک درصد (21%) مستمری آنان در پایان اسفند ماه 1401 به علاوه مبلغ ثابت دو میلیون و پانصد و هفت هزار و هشتصد و هشتاد (2/507/880) ریال افزایش می یابد.

بخشنامه شماره 80 مستمریهای سازمان تأمین اجتماعی به شماره 100/1402/3701 مورخ 1402/4/10

موضوع: افزایش مستمری و کمک های جنبی و تعیین حداقل مستمری در سال 1402 (بخشنامه شماره 80 مستمری ها)

در اجرای مواد (96) و (111) قانون تامین اجتماعی و با عنایت به تصمیمات متخذه در جلسه مورخ 29 /12 /1401 شورای عالی کار و تصویب نامه شماره 25332 /ت61249هـ مورخ 18 /02 /1402 هیات محترم وزیران، میزان افزایش مستمری و کمک های جنبی (به همراه مبالغ متناسب سازی) قابل پرداخت از ابتدای سال 1402 به شرح ذیل تعیین گردیده است:

الف ) میزان افزایش مستمری (موضوع ماده (96) قانون تامین اجتماعی)

از تاریخ 01 /01 /1402 کلیه مستمری های بازنشستگی، از کارافتادگی و بازماندگان مشمول قانون تامین اجتماعی که تا پایان سال 1401 برقرار شده است، به ترتیب برای دریافت کنندگان حداقل مستمری (مبلغ 41/797/500 ریال) و کمتر از آن، به میزان 27% (بیست و هفت درصد) و برای سایر سطوح بالاتر از حداقل مستمری به میزان 21% (بیست و یک درصد) به علاوه مبلغ ثابت 2/507/880 (دو میلیون و پانصد و هفت هزار و هشتصد و هشتاد) ریال مستمری آنان در پایان اسفندماه سال 1401 افزایش می یابد.

ب ) مبلغ حداقل مستمری در سال 1402

1ـ بر اساس مصوبه شورای عالی کار، حداقل میزان مستمری بازنشستگی، از کارافتادگی کلی و مجموع مستمری بازماندگان مشمول اجرای ماده (111) قانون تامین اجتماعی از تاریخ 01 /01 /1402، ماهیانه مبلغ 840 /082 /53 ریال تعیین می شود.

2ـ با توجه به مقررات و ضوابط قانونی، گروه های ذیل از شمول بند (1) خارج و افزایش مستمری آنان صرفا به میزان 27% (بیست و هفت درصد) می باشد:

1ـ2ـ مشمولین بند های (ل) و (و) تبصره (14) قانون بودجه سال 1386، بند (47) قانون بودجه سال 1388، بند (17) قانون بودجه سال 1389، بند (91) قانون بودجه سال 1390 و بند (66) قانون بودجه سال 1391 کل کشور

2ـ2ـ مشمولین قانون تعیین تکلیف تامین اجتماعی اشخاصی که ده سال و کمتر حق بیمه پرداخت کرده اند.

3ـ2ـ مشمولین بند (ج) ماده (39) قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران

4ـ2ـ مشمولین جزء (1) ماده واحده قانون اصلاح تبصره (3) بند (3) ماده (80) قانون تامین اجتماعی

5 ـ2ـ مشمولین قانون بیمه بازنشستگی، فوت و از کارافتادگی بافندگان قالی، قالیچه، گلیم و زیلو (مصوب 1376)

6 ـ2ـ مستمری بگیران از کارافتاده جزئی

نکته1: به منظور تکمیل آیتم متناسب سازی 75% اعاده سطح نسبت به زمان برقراری در خصوص مشمولین وفق بخشنامه شماره 1 /76 مستمری ها، آیتم «متناسب سازی 25% باقیمانده اعاده سطح نسبت به زمان برقراری» با کد (00042) محاسبه و به همراه مبلغ مستمری سال 1401، مشمول افزایش سال 1402 گردیده است.

جهت نگهداری حساب های مربوط به آیتم مذکور در سیستم های مالی کدهای ذیل تعیین می گردد:

*دلایل شاکیان برای ابطال مقرره مورد شکایت:

با توجه به اینکه بر اساس ماده 96 قانون تأمین اجتماعی سازمان تأمین اجتماعی مکلف بوده میزان کلیه مستمریهای بازنشستگی، از کارافتادگی کلی و مجموع مستمری بازماندگان را در فواصل زمانی که حداکثر سالی یک بار کمتر نباشد با توجه به افزایش هزینه زندگی با تصویب هیأت ویزان با همان نسبت افزایش دهد. حال به لحاظ اینکه میزان تورم اعلامی از ناحیه بانک مرکزی برای سال 1401 چهل و شش و نیم درصد بوده و سازمان در مخالفت و نقض آشکار با ماده مرقوم میزان افزایش مستمریها را به استناد ماده 111 قانون تأمین اجتماعی 27 درصد و سایر سطوح مستمری را به میزان 21 درصد مبلغ ثابت ماهیانه 2/507/880 ریال تعیین و به هیأت دولت ارسال داشته که مورد تصویب نامه شماره 25332/ت 61249 مورخ 1402/2/18 هیأت وزیران و همچنین بخشنامه شماره 80 مستمریهای سازمان تأمین اجتماعی به شماره 1000/1402/3701 مورخ 1402/4/10 گردیده که مصوبه و بخشنامه مذکور در تضاد آشکار با مفاد ماده 96 قانون تأمین اجتماعی و ایضاً بند «ط» ماده 9 قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی از جهت سطح بندی مستمری ها و تضییع حقوق گروهی از بازنشستگان بنام سایر سطوح بوده و تقاضای ابطال آنها را دارد.

*پرونده کلاسه هـ ت/ 0200217 و 0200216 با موضوع "ابطال بند 1 مصوبه شماره 061249ت/15332 مورخ 1402/2/18 هیأت وزیران و ابطال بندهای «الف» و «ب» بخشنامه شماره 80 مستمری های سازمان تأمین اجتماعی به شماره 3701/1402/100 مورخ 1402/4/10"در جلسه هیأت تخصصی کار، بیمه و تأمین اجتماعی مطرح و به شرح ذیل رأی صادر شد:

رأی هیأت تخصصی کار، بیمه و تأمین اجتماعی دیوان عدالت اداری

به موجب ماده 96 قانون تأمین اجتماعی، سازمان مکلف است میزان کلیه مستمری های بازنشستگی، ازکارافتادگی کلی و مجموع مستمری بازماندگان را در فواصل زمانی که حداکثر از سالی یک بار کمتر نباشد با توجه به افزایش هزینه زندگی با تصویب هیأت وزیران به همان نسبت افزایش دهد. بنابراین تکلیف سازمان تأمین اجتماعی در این افزایش توجه به میزان هزینه زندگی مورد تصویب هیأت وزیران به همان نسبت بوده و تصریحی در تساوی و برابری این هزینه ها با نرخ تورم اعلامی سالانه بانک مرکزی ندارد کما اینکه در باب افزایش حداقل دستمزد سالانه مصوب شورای عالی کار موضوع ماده 41 قانون کار نیز همین قاعده مدنظر و ملاک قانونگذار بوده است؛ با عنایت به مراتب مذکور و با استناد به مفاد دادنامه  140231390000785744 مورخ 1402/3/29 هیأت تخصصی بیمه، کار و تأمین اجتماعی دیوان عدالت اداری که در مقام عدم ابطال بخشنامه افزایش دستمزد سال 1402 و بر مبنای قاعده یاد شده صادر گردیده و همچنین دادنامه شماره 1178 مورخ 1400/4/1 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مبنی بر اینکه حکم مقرر در ماده 41 قانون کار دلالتی بر الزام به «تساوی و برابری» درصد تورمی اعلامی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با درصد افزایش سالانه حداقل مزد توسط شورای عالی کار ندارد علیهذا و نظر به جهات یاد شده مقرره های مورد شکایت مغایرتی با قانون ندارد در نتیجه مستنداً به بند «ب» ماده 84 دیوان عدالت اداری با آخرین اصلاحات و الحاقات بعدی مصوب سال 1402، رأی به رد شکایت صادر می شود؛ این رأی ظرف بیست روز از تاریخ صدور، از سوی رئیس یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.

رئیس هیأت تخصصی کار، بیمه و تأمین اجتماعی دیوان عدالت اداری

محمدجواد صالحی انصاری