نظریه مشورتی شماره 7/1403/519 مورخ 1403/08/01
شماره نظریه
7/1403/519
7/1403/519
شماره پرونده
1403-186/1-519ک
1403-186/1-519ک
تاریخ نظریه
1403/08/01
1403/08/01
استعلام:
نظر به اینکه ماده 65 قانون مجازات اسلامی مقرر داشته: «مرتکبان جرایم عمدی که حداکثر مجازات قانونی آنها سه ماه حبس است به جای حبس، به مجازات جایگزین محکوم می‌گردند» و همچنین در مواد 66 و 67 همان قانون و در ماده 723 قانون مذکور مجازات رانندگی بدون گواهینامه رسمی برای بار اول به حبس تعزیری تا 2 ماه یا جزای نقدی یا هر دو مجازات را تصریح نموده، در صورتی که مجازات جرمی صرفاً حبس مذکور در مواد 65، 66 و 67 قانون مجازات اسلامی باشد، آیا باید مجازات جایگزین حبس تعیین نمود یا در صورتی که علاوه بر حبس‌های مذکور، جزای نقدی هم پیش‌بینی شده باشد، باز باید مجازات جایگزین حبس تعیین نمود و به تعبیر دیگر در صورتی که مجازات جرمی علاوه بر حبس تا 3 ماه، جزای نقدی هم باشد (مثل ماده 723 و سایر موارد مشابه) آیا امکان دارد مجازات جایگزین حبس تعیین نکرد و صرفاً جزای نقدی تعیین شده در همان مورد را تعیین نمود؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، با لحاظ ماده 75 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 حکم مقرر در مواد 65، 66 و 67 این قانون در جرایم عمدی در خصوص تعیین مجازات جایگزین حبس، شامل کلیه جرایم عمدی است که دارای مجازات حبس به عنوان «مجازات قانونی جرم» باشند؛ اعم از اینکه مجازات حبس تنها مجازات قانونی جرم عمدی و یا با انواع دیگر مجازات‌ها به صورت تخییری یا غیرتخییری باشد که در صورت تخییری بودن مجازات‌های مذکور، چنانچه دادگاه، مجازات حبس را برای متهم مناسب تشخیص دهد، لزوماً باید به جای حبس، مجازات جایگزین حبس را با لحاظ ماده 70 قانون پیش‌گفته مورد حکم قرار داد.
ثانیاً، در خصوص امکان تعیین مجازات جایگزین حبس نسبت به مرتکب جرم موضوع ماده 723 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 که در استعلام به آن اشاره شده است؛ با عنایت به اینکه اعمال مجازات جایگزین حبس به شرح مقرر در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در مواردی است که مجازات قانونی جرم لزوماً حبس باشد و چون جرم اشاره شده در استعلام از جمله جرایم موضوع تخلفات رانندگی است و جرایم موضوع تخلفات رانندگی به استثنای موارد مذکور در تبصره ماده 718 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 مشمول بند یک ماده 3 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین (با لحاظ ماده 15 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب 1399) می‌باشند، لذا جزای نقدی موضوع این بند مجازات قانونی این جرایم است. (مجازات قانونی آنها توسط مقنن از حبس به جزای نقدی تبدیل شده است) و در نتیجه محلی برای تعیین مجازات جایگزین حبس در خصوص این جرایم نیست.
26 اردیبهشت 1404
10
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران