نظریه مشورتی شماره 7/1403/599 مورخ 1404/03/17
7/1403/599
1403-68-599ع
1404/03/17
استعلام:
در سال 1366 تعداد سه نفر از پنج مسافر خودروی سواری ناشناسی به سبب واژگونی خودرو فوت کرده‌اند. در زمان وقوع حادثه پیگیری لازم برای ترسیم کروکی تصادف، جمع‌آوری مدارک پزشکی و طرح شکایت یا دعوا انجام نگرفته و تاکنون هم اقدامی نشده و دیه‌ای نیز به اولیای دم پرداخت نشده و مشخصاتی از راننده در دست نیست. با توجه به توضیحات پیش‌گفته، خواهشمند است به پرسش‌های زیر پاسخ دهید:
1- با توجه به ناشناس بودن راننده وسیله نقلیه مسبب حادثه، آیا اولیای دم متوفیان محق در مطالبه و دریافت دیه از صندوق تأمین خسارت‌های بدنی هستند؟ توضیح آنکه، فرض سؤال مشمول قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث مصوب 1347 می‌باشد که در ماده 10 به جبران خسارت افراد ثالث توسط صندوق تأمین در موارد شناخته نشدن مسئول حادثه اشاره شده و در ماده 21 قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 1395 نیز تکرار شده است. همچنین ماده 3 قانون مرور زمان اموال منقوله مصوب 1308 تصریح دارد مرور زمان نسبت به افراد صغیر جاری نمی‌شود تا زمان رشد آنها. در فرض سؤال فرزند متوفیان در زمان تصادف صغیر بوده و در سال 1382 رشید شده است. ضمن آنکه همانگونه که مستحضرید شورای نگهبان در سال 1361 بحث مرور زمان را غیر شرعی اعلام کرده است. موضوع دیگر آنکه، در ماده 65 قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 1395، برخلاف اصل عطف بماسبق نشدن اثر قانون، ترتیب دیگری مقرر شده و برخی احکام از جمله موارد مندرج در بند «ب» ماده 4 (ناظر بر ماده 21 و بند «پ» ماده 25) و ماده 25 این قانون را عطف بماسبق دانسته است؛ به نظر می‌رسد در فرض سؤال از آنجا که دیه تاکنون پرداخت نشده است، موضوع مشمول قانون مصوب 1395 است.
2- در صورت تعلق دیه به اولیای دم، آیا باید دیه «به نرخ روز» پرداخت شود؟
3- آیا در فرض سؤال صرفاً «صندوق تأمین خسارت‌های بدنی» باید به عنوان خوانده دعوا قرار گیرد و یا آنکه وزارت دادگستری (معاونت مالی) نیز باید به دادرسی فرا خوانده شود؟
4- با توجه به کشوری بودن صندوق تأمین خسارت‌های بدنی، آیا خواهان (اولیای دم) می‌توانند در شهرستان محل اقامت خود (غیر از تهران) طرح دعوا کنند؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- در فرض سؤال که تصادف منجر به فوت در زمان حاکمیت قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث مصوب 1347 با اصلاحات بعدی رخ داده است، نظر به اینکه مطالبه دیه از صندوق تأمین خسارت‌های بدنی مشمول عبارت «دعاوی مربوط به بیمه» موضوع ماده 12 این قانون نیست، مطالبه دیه از این صندوق، مشمول مروز زمان موضوع ماده 12 یاد شده نمی‌باشد. 2- با عنایت به ماده 490 قانون مجازت اسلامی مصوب 1392، ملاک محاسبه و پرداخت دیه، قیمت روز پرداخت است که با صدور حکم قطعی و لازم‌الاجرا، محکوم‌علیه باید به نرخ روز آن را پرداخت کند. 3- در صورت مطالبه خسارت از صندوق تأمین خسارت‌های بدنی، موضوع ارتباطی به وزارت دادگستری ندارد تا طرف دعوا قرار گیرد؛ بدیهی است در مطالبه دیه از بیت‌المال، وزارت دادگستری باید طرف دعوا قرار گیرد. 4- در مناطقی که صندوق تأمین خسارت‌های بدنی شعبه دارد، با توجه به ملاک ذیل ماده 23 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379، طرح دعوا در محل استقرار شعبه صندوق یاد شده امکان‌پذیر است.
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران