نظریه مشورتی شماره 7/1404/45 مورخ 1404/04/18
7/1404/45
1404-9/1-45ح
1404/04/18
استعلام:
آیا تشکیل محاکم خانواده در حوزه‌های قضایی، موجب سلب صلاحیت برخی شعب عمومی حقوقی فعال در زمینه پرونده‌های خانواده می‌شود؟ به عبارت دیگر، آیا قوه قضاییه ملزم است به صورت همزمان تمامی شعب دادگاه خانواده را راه‌اندازی کند و یا آنکه می‌تواند وفق آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت خانواده مصوب 1393/11/27 به تدریج شعب تخصصی دادگاه خانواده را فعال سازد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، به موجب رای وحدت رویه شماره 769 مورخ 1397/04/26 هیأت عمومی دیوان عالی کشور: «مطابق بند سوم اصل بیست و یکم قانون اساسی و ماده یک قانون حمایت خانواده مصوب 1391 ایجاد دادگاه صالح برای حفظ کیان خانواده ضرورت دارد و تشکیل آن با رعایت ضوابط قانونی به قوه قضاییه محول شده است و چون موارد صلاحیت دادگاه خانواده در ماده 4 این قانون صراحتاً بیان شده است؛ لذا این دادگاه که با رعایت ترتیبات معین قانونی تشکیل می‌شود دادگاه اختصاصی محسوب می‌گردد و صلاحیت آن نسبت به دادگاه‌های عمومی، ذاتی است ...». همچنین در رای وحدت رویه شماره 773 مورخ 20/9/1397 همین مرجع، بر ذاتی بودن صلاحیت دادگاه خانواده تأکید شده است. ثانیاً، مطابق تبصره یک ماده یک قانون حمایت خانواده مصوب 1391، صرفاً در حوزه قضایی شهرستان که دادگاه خانواده تشکیل نشده است، دادگاه عمومی حقوقی مستقر در آن حوزه می‌تواند با رعایت تشریفات مربوط و مقررات این قانون، به امور و دعاوی خانوادگی رسیدگی کند؛ مشابه همین حکم (با استثناء نمودن دعاوی راجع به اصل نکاح و انحلال آن) در تبصره 2 ماده یک قانون پیش‌گفته، برای دادگاه بخش که در حوزه آن دادگاه خانواده تشکیل نشده، پیش‌بینی شده است. با توجه به مراتب پیش‌گفته، به محض تشکیل دادگاه خانواده در یک حوزه قضایی، دادگاه حقوقی عمومی (حتی اگر پیش از آن، از باب تقسیم کار، رسیدگی به امور و دعاوی خانوادگی را بر عهده داشته و جانشین دادگاه خانواده محسوب می‌شده است)، صلاحیت ذاتی برای رسیدگی به این دسته از امور و دعاوی را نخواهد داشت.
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران