نشست قضایی: تسری اعتبار امر مختومه در صورت صدور حکم مبنی بر محکومیت به دیه و حبس و طرح دعوای مجدد با عنوان شروع به قتل
برگزار کننده
استان فارس/ شهر استهبان
استان فارس/ شهر استهبان
تاریخ برگزاری
1401/09/21
1401/09/21
پرسش:
الف با چاقو به قسمتهایی از بدن فرد ب ضرباتی وارد گردیده است؛ مجنیعلیه شکایتی تحت عنوان ایراد ضرب و جرح عمدی مطرح و نهایتاً حسب ماده 614 قانون تعزیرات اسلامی، در دادنامه قطعی فرد ضارب به 2 سال حبس و پرداخت چهار فقره دیه کامل محکوم گردیده و در حال حاضر محکومعلیه در زندان میباشد و حکم حبس در حال اجراست. اخیراً مجنیعلیه مجدداً پرونده جدیدی را علیه ضارب تشکیل و تحت عنوان شروع به قتل شکایت و اظهار نموده که با توجه به شدت ضربات و آسیبهای وارده و نقاط حساس بدن، موضوع مشمول شروع به قتل نیز بوده است؛ آیا دادسرا ملزم به رسیدگی است؟ آیا مشمول اعتبار امر مختومه میگردد؟ درصورتیکه این شکایت منتهی به صدور حکم قطعی گردد، مدت حبسی که محکومعلیه سپری نموده احتساب میگردد؟
متن نظریه هیئت عالی:
این پرسش بر این فرض مبتنی است که قصد اصلی یا تبعی مرتکب به قتل مصدوم تعلق گرفته است و در هر دو صورت براساس بندهای الف و ب ماده 290 قانون مجازات اسلامی، قصد قتل محرز باشد. با این توضیح که؛ عمل ارتکابی مشتکیعنه (محکومعلیه فعلی) حسب مورد که مشمول بند ب ماده 290 بوده (ماهیتاً قطع نظر از اینکه به سلب حیات منتج نشده باشد) یا اینکه ضربات و صدمات نوعاً کشنده نبوده متفاوت است. با این تفاوت، اگر اعمال ارتکابی مرتکب نوعاً کشنده بوده اما در عمل منتهی به مرگ نشده، از مصادیق شروع به قتل است و اگر اعمال ارتکابی نوعاً کشنده نباشد مشمول ماده 614 قانون تعزیرات میگردد. تشخیص موضوع با قاضی است. در فرض پرسش، قاضی موضوع را مشمول عنوان ماده تذکاریه دانسته و حکم صادر کرده است. از آنجا که تعیین عنوان جرم با شاکی نیست و رفتار مورد شکایت او یک بار رسیدگی شده و حکم آن قطعی شده است، موضوع اعتبار امر مختومه دارد. از این حیث و تا این حدود، نظر اکثریت قضات محترم استهبان تأیید میشود.
نظر اکثریت:
موضوع مشمول تعدد معنوی است؛ زیرا یک عمل ارتکابی که مشمول عناوین مجرمانه متعدد میباشد، رخ داده است. در فرض سؤال ابتدا شکایت جرم اخفاء مطرح و رسیدگی شده و در شکایت دوم، جرم اشد مورد شکایت قرار گرفته است با توجه به اینکه این دو از حیث مجازات متفاوت هستند و قاعده این است که مجازات اشد باید اجرا شود بنابراین اولاً؛ رسیدگی مجدد به عمل ارتکابی مشمول اعتبار امر مختومه نیست؛ ثانیاً؛ زمان صدور حکم قطعی شکایت دوم (جرم اشد) در دادنامه باید به مدت بازداشت و حبس اجرا شده دقت و احتساب گردد؛ اما در حالت بالعکس یعنی در موردی که ابتدا جرم اشد مورد رسیدگی و سپس شکایت جرم اخف مطرح شود چون تأثیری در مرحله اجرای حکم ندارد میتوان با این استدلال که موضوع شکایت دوم سابقاً مورد رسیدگی واقع شده، به اعتبار امر مختومه قرار موقوفی تعقیب صادر نمود.
نظر اقلیت:
به نظر می رسد که یک عمل ارتکابی موضوع هر دو پرونده است از این رو شکایت دوم، مشمول اعتبار امر مختومه است و باید قرار موقوفی تعقیب صادر گردد. تنها راه این است که از دادنامه به استناد ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری اعاده دادرسی به عمل آید که عنوان صحیح مجرمانه «شروع به قتل» بوده و مجازات اصداری کمتر از میزان قانونی است.
مستندات قانونی:
ماده 13 قانون آیین دادرسی کیفری
ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری
واژگان کلیدی:
اعتبار امر مختومه
تعدد معنوی
شروع به قتل
ایراد ضرب و جرح عمدی
دیه
25 آذر 1404
1
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران