نشست قضایی: تصرف عدوانی مجدد اراضی ملی

برگزار کننده
استان کردستان/ شهر مریوان

تاریخ برگزاری
1401/10/01

پرسش:

اداره منابع طبیعی شکایتی با موضوع تصرف عدوانی مجدد اراضی ملی موضوع ماده 693 قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) علیه شخصی مطرح نموده است. بعد از محکومیت مشتکی‌عنه، پرونده به اجرای احکام کیفری ارسال و مدیرکل اداره منابع طبیعی طی مکاتبه‌ای تقاضای اعمال ماده 59 قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل‌ها و مراتع را مطرح می‌نماید. آیا بزه تصرف عدوانی مجدد اراضی ملی قابل گذشت است؟ آیا اعمال ماده 59 قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع، در اجرای احکام کیفری مورد پذیرش است؟ در صورت قابل گذشت بودن موضوع، آیا باید قرار موقوفی اجرا صادر شود؟ در صورت غیرقابل گذشت بودن، آیا امکان اعمال ماده 483 قانون آیین دادرسی کیفری وجود دارد؟

متن نظریه هیئت عالی:

با توجه به اینکه به موجب ماده 104 اصلاحی قانون مجازات اسلامی جرائم موضوع ماده 690 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) چنانچه نسبت به املاک خصوصی واقع شوند قابل گذشت هستند و بزه تصرف عدوانی و یا مزاحمت و ممانعت از حق مجدد موضوع ماده 693 آن قانون ماهیتاً همان بزه موضوع ماده 690 است که به صورت مکرر ارتکاب یافته است لذا به دلیل وصف مشدد آن نمی‌تواند از شمول مقررات ماده 690 همان قانون خارج باشد. براین اساس غیرقابل گذشت تلقی می‌شود. در این مواد گذشت شاکی، موجب اعمال ماده 483 قانون آیین دادرسی کیفری است؛ لذا نظر اکثریت مورد تأیید است.

نظر اکثریت:

            عنصر قانونی ماده 693 قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) معطوف به ماده 690 همان قانون است و قانونگذار در ماده 693 بین قابل گذشت یا غیرقابل گذشت بودن تفکیک نکرده است؛ لذا بزه تصرف عدوانی مججد اراضی ملی غیرقابل گذشت است و با توجه به ماده 11 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، جرایمی که نسبت به اراضی غیرشخصی یا دولتی یا ملی رخ می‌دهد را غیرقابل گذشت اعلام نموده است؛ لذا ماده 690 قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) قانون مادر است که ماده 693 قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) به این ماده بر می‌گردد و غیرقابل گذشت محسوب می‌شود و اینکه با تصویب ماده 11 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، ماده ماده 59 قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع را نسخ نموده؛ لذا امکان اعمال این ماده وجود نداشته و می‌بایست در فرض سوال، مقررات ماده 483 قانون آیین دادرسی کیفری را اعمال نمود.
        

نظر اقلیت:

            به نظر می‌رسد موضوع ماده 693 قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) قابل گذشت بوده ؛ لذا اداره کل منابع طبیعی می‌تواند مطابق ماده 59 قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع، گذشت خود را اعلام که در این هنگام، اجرای احکام کیفری قرار موقوفی اجرا صادر می‌نماید و موجبی برای اعمال ماده 483 قانون آیین دادرسی کیفری نمی‌باشد و نهایتاً می‌بایست مطابق ماده 77 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 عمل نمود.
        

مستندات قانونی:

ماده 77 قانون مجازات اسلامی ماده 59 قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع ماده 690 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مصوب 1375 ماده 11 قانون کاهش مجازات اسلامی مصوب 1399 ماده 693 قانون مجازات اسلامی تعزیرات)مصوب 1375

واژگان کلیدی:

، تصرف عدوانی مجدد تصرف عدوانی اراضی ملی تصرف اراضی ملی جرم غیر قابل گذشت قرار موقوفی اجرا

21 آذر 1404 4