نشست قضایی: حکم به معافیت از کیفر جدید

برگزار کننده
استان سازمان قضائی نیروهای مسلح/ شهر خراسان شمالی

تاریخ برگزاری
1402/02/31

پرسش:

آیا حکم به معافیت از کیفر جدید در خصوص یک محکوم، قرار تعلیق اجرای مجازات صادره سابق در خصوص همین فرد را لغو می کند یا خیر؟

متن نظریه هیئت عالی:

با توجه به استعمال واژه "نیز" در سطر سوم و پایانی ماده 54 قانون آیین دادرسی کیفری و توجه به عبارت "دستور اجرا" که مربوط به محکومیت ست و با عنایت به تکلیف به تفهیم عبارت " در صورت ارتکاب یکی از جرائم ...علاوه بر مجازات جرم اخیر مجازات معلق نیز درباره وی اجرا می شود"؛ فی الجمله می توان نتیجه گرفت منظور قانونگذار از محکومیت موجب لغو قرار تعلیق، محکومیت به مجازات است و محکومیت های قطعی برائت یا معافیت از کیفر موجب لغو قرار تعلیق مجازات نمی شوند.

نظر اکثریت:

            در ماده 39 قانون مجازات اسلامی 1392 که از معافیت از کیفر سخن گفته است، شرط احراز مجرمیت و به نوعی ارتکاب جرم از سوی فرد را برای صدور این حکم ضروری دانسته است. در ماده 54 قانون مجازات اسلامی 1392 نیز چنبن  بیان شده که اگر محکوم تا پایان مدت تعلیق مرتکب یکی از جرایم مذکور شود، از موجبات لغو قرار تعلیق اجرای مجازات است و  ارتکاب جرم جدید و قطعیت حکم در این خصوص را از موجبات لغو قرار تعلیق اجرای مجازات می داند. در فرض سوال نیز، فردی که در مورد آن حکم معافیت از کیفری صادر گردیده است، چون ارتکاب جرمی جدید شده است، پس از قطعیت حکم اخیر، قرار تعلیق اجرای مجازات سابق وی لغو می گردد.
        

نظر اقلیت:

            به استناد به نظریه مشورتی نظریه مشورتی شماره ۷/۱۴۰۱/۵۹۰ مورخ ۱۴۰۱/۰۸/۲۹ (مطابق ماده ۵۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ هرگاه محکوم از تاریخ صدور قرار تا پایان مدت تعلیق، مرتکب یکی از جرایم عمدی موجب حد، قصاص، دیه یا تعزیر تا درجه هفت شود، پس از قطعیت حکم اخیر، دادگاه قرار تعلیق را لغو و دستور اجرای حکم معلق را نیز صادر می‌کند. ذیل همین ماده نیز بیان شده است که «علاوه بر مجازات جرم اخیر، مجازات معلق نیز درباره وی اجرا می‌شود»؛ اما در فرض سوال که فردی در ایام تعلیق، مرتکب جرم درجه هفت شده و دادگاه در خصوص اتهام وی، حکم به معافیت از کیفر صادر کرده است، موضوع تخصصاً از شمول ماده ۵۴ پیش‌گفته خارج است؛ چه آن‌که در صدور حکم معافیت از کیفر، اصولاً «محکومیت» و «تعیین مجازات» موضوعاً منتفی است؛ لذا قرار تعلیق اجرای مجازات کماکان معتبر است.) موجبی برای لغو قرار تعلیق اجرای مجازات سابق نیست.
        

مستندات قانونی:

ماده 39 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 ماده 54 قانون مجازات اسلامی

واژگان کلیدی:

کیفر لغو معافیت

02 آذر 1404 15