نشست قضایی: رسیدگی به پرونده متهم متواری در جرائم موضوع ماده ۳۰۲ قانون آئین دادرسی کیفری

برگزار کننده
استان کرمان/ شهر کرمان

تاریخ برگزاری
1401/07/17

پرسش:

در پرونده های جرائم موضوع ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری بعد از صدور کیفرخواست اگر متهم در مرحله تحقیقات متواری باشد ، ایا تعیین وکیل تسخیری برای متهم لازم است یا خیر؟

متن نظریه هیئت عالی:

تجویز صدور قرار رسیدگی غیابی و انجام آن در ماده 394 قانون آئین دادرسی کیفری ، نافی تکلیف دادگاه در تعیین وکیل تسخیری برای او طبق ماده 348 همان قانون نیست . به علاوه امکان جمع بین دو حکم قانونی مذکور وجود دارد و هیچ یک مانع دیگری نیست . لذا نظر اکثریت قضات محترم کرمان مورد تائید است .

نظر اکثریت:

            ما اصولی برای رسیدگی در جرائم موضوع ماده 302 قانون ایین دادرسی کیفری داریم مثل تعیین وکیل و صرف متواری بودن متهم دلیلی بر منتفی بودن حضور وکیل در جرائم مذکور نمی گردد چرا که هر چند متهم متواری است ولی دلیلی بر انتفاء تعیین وکیل تسخیری نمی باشد. لذا می توان با تنقیح مناط از قاعده المیسور لایسقط بالمعسور  بیان کرد که به جهت اهتمام قانونگذار به حقوق متهم در جرائم موضوع ماده 302 قانون ایین دادرسی کیفری رعایت تشریفات الزامی است. موید این استنباط نظریه دکتر خالقی در شرح قانون آیین دادرسی کیفری در ذیل ماده 394 قانون مذکور می باشد که بیان داشته است: تجویز رسیدگی در غیاب متهم به دلیل متواری بودن یا عدم دسترسی به وی به معنای نادیده گرفتن لزوم حضور وکیل تسخیری نیست.
        

نظر اقلیت:

            با توجه به اینکه حکم مندرج در ماده 348 قانون آیین دادرسی کیفری در خصوص لزوم حضور وکیل ، اولا و بالذات در مواردی است که متهم متواری نبوده و تشریفات موضوع مواد 384 تا 389 قانون آیین دادرسی کیفری  در این خصوص امکان جریان آنها فراهم بوده اما در مواردی که متهم متواری بوده و امکان ابلاغ ایرادات ده روزه به متهم و ابلاغ جهت تعیین وکیل وجود نداشته ثانیا و بالعرض گفته می شود که نیازی به تعیین وکیل تسخیری برای متهم متواری نمی باشد و این مفهوم در خود ماده 394 قانون آیین دادرسی کیفری درج شده چرا که به صراحت بیان کرده وقتی متهم متواری بوده و امکان احضار و جلب او برای تعیین وکیل فراهم نبوده باشد قرار رسیدگی غیابی صادر می نماید لذا طبق قاعده ی اذا انتفی الشرط انتفی المشروط (اذا فقد الشرط فقد المشروط) شرط جریان تشریفات موضوع مواد384 تا 389  قانون آیین دادرسی کیفری حضور متهم می باشد و در زمان متواری بودن متهم، تشریفات مربوطه نیز (ابلاغ ایرادات ده روزه به کیفرخواست -ابلاغ جهت معرفی وکیل) منتفی خواهد بود. هم چنین می توان از قاعده ی اقدام ، این مطلب را استنباط کرد زیرا وقتی قانونگذار به جهت اهتمام به حقوق متهم ، این تشریفات را معین کرده است، زمانی که متهم متواری بوده گویا طبق قاعده، خودش اقدام بر نفس خودش کرده است و نسبت به عدم مراعات حقوق خویش اقدام کرده است.
        

مستندات قانونی:

ماده 302 قانون آئین دادرسی کیفری ماده 348 قانون آئین دادرسی کیفری ماده 394 قانون آیین دادرسی کیفری

واژگان کلیدی:

متواری بودن متهم جرائم موضوع ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری رسیدگی غیابی ماده 302 آ.د.ک. 1392 تعیین وکیل تسخیری

07 مهر 1404 19