نشست قضایی: عدم همکاری شاکی در بزه اخاذی

برگزار کننده
استان سازمان قضائی نیروهای مسلح/ شهر چهارمحال وبختیاری

تاریخ برگزاری
1402/02/25

پرسش:

با التفات به ماده 125 قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح مصوب 1382 در بزه اخاذی صرف گزارش موضوع جهت رسیدگی کفایت می کند یا طرح شکایت شاکی خصوصی شکایت الزامی است و بر فرضی که شاکی حاضر به همکاری نباشد تکلیف چیست ؟

متن نظریه هیئت عالی:

بزه اخاذی جرم غیر قابل گذشت می باشد و لذا پیگرد کیفری متهم منوط به شکایت شاکی و پیگیری وی نمی باشد. چنانچه شاکی اعلام رضایت نماید و یا پیگیر پرونده نباشد دادسرا مطابق سایر ادله و قرائن موجود در پرونده اتخاذ تصمیم می نماید (قرار جلب به دادرسی و یا منع پیگرد).

نظر اکثریت:

            مجازات های مندرج در قانون جرایم نیروهای مسلح با توجه به مواد 100 الی 104 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با اصلاحات و الحاقات بعدی در زمره جرایم غیرقابل گذشت می باشند و مستفاد از ماده 125 قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح مصوب 1382 و تبصره 2 ماده 100 قانون مقدم الذکر ، جهت شروع به تعقیب و تحقیق پیرامون اخاذی از سوی نظامیان با عنایت به شرح پیش گفته لزومی به طرح شکایت شاکی خصوصی نمی باشد زیرا بزه مذکور در زمره جرایم غیرقابل گذشت می باشد و اینکه چه نتیجه ای حاصل شود مطابق عمومات و ارزیابی ادله خواهد بود لیکن در صورتی که قرائن و امارات مربوط به وقوع جرم مورد تردید باشد یا اطلاعات از منابع موثق نباشد ، ضابطین (حفاظت-بازرسی و...) در راستای ماده 43 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392  اقدام و نتیجه را به دادستان اعلام می نمایند . مع ذلک در فرضی که شاکی حاضر به همکاری نمی باشد یا متعاقب شکایت اولیه رضایت بی قید و شرط خویش را اعلام می نماید نظر به اینکه به عنوان شاکی طرح شکایت نموده لذا فقط می توان شاکی را به عنوان مطلع احضار نمود ولی در صورت عدم حضور جلب وی در راستای تبصره ماده 204 قانون مرقوم و به عنوان مطلع ، فاقد وجاهت قانونی خواهد بود .
        

نظر ابرازی:

            در فرضی که در جرم اخاذی ، شاکی متعاقب شکایت اولیه ، رضایت بی قید و شرط خویش را اعلام و حاضر به همکاری نمی باشد می توان شاکی را به عنوان مطلع احضار نمود و حتی در صورت عدم حضور نامبرده ، جلب وی در راستای تبصره  ماده 204 قانون مرقوم و به عنوان مطلع ، فاقد اشکال است چرا که با یک جرم غیرقابل گذشت مواجه هستیم و در صورتی که بگوییم چون به عنوان شاکی شکایت نموده پس نمی توان وی را به عنوان مطلع جلب نمود موجب تالی فاسد خواهد بود و از سویی با عواقب جبران ناپذیر در کلیه جرایم غیرقابل گذشت ، مواجه خواهیم شد . از سویی مستفاد از ماده مذکور که اشعار داشته :" بازپرس به تشخیص خود یا با معرفی شاکی یا به تقاضای متهم و یا حسب اعلام مقامات ذیربط ، شخصی که حضور یا تحقیق از وی را برای روشن شدن موضوع ضروری تشخیص دهد ، برابر مقررات احضار می کند بنابراین جلب متعاقب احضار شاکی اولیه و عدم حضور و یا اعلام عذر موجه از سوی وی ، به عنوان مطلع  چون این امر در جرایم غیر قابل گذشت و جهت کشف حقیقت و در راستای وظیفه مقامات تعقیب و تحقیق و به نوعی صیانت از جامعه و حقوق عامه انجام می گیرد ؛ بنابراین  جلب شاکی اولیه در فرض سوال و به عنوان مطلع ، به نظر فاقد ایراد و اشکال قانونی باشد .
        

مستندات قانونی:

* قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح ‌

واژگان کلیدی:

اخاذی شاکی طرح شکایت گزارش

02 آذر 1404 10