نشست قضایی: قضات اجرای احکام و رد دادرس

برگزار کننده
استان سازمان قضائی نیروهای مسلح/ شهر تهران

تاریخ برگزاری
1402/04/04

پرسش:

موارد رد پیش بینی شده در ماده 421 ق.آ.د.ک 1392 شامل قضات اجرای حکام نیز می شود یا خیر؟

متن نظریه هیئت عالی:

فلسفه وضع مقررات رد دادرس، تضمین بی طرفی دادرس و عدم تعارض منافع است لذا در همه مراحل رسیدگی قضایی تا اجرای حکم باید برای تضمین حقوق اصحاب دعوی و حقوق عمومی، مقررات رد دادرس رعایت شود. علاوه بر اطلاق ماده 421 قانون آیین دادرسی و ماده 18 قانون اجرای احکام مدنی که موارد رد دادورز را بیان نموده نیز دلالت بر تسری مقررات رد دادرس و دادورز تا مرحله اجرا دارد.

نظر اکثریت:

            1- با عنایت به اینکه مطابق ماده 424 ق.آ.د.ک. 1392 مقامات قضایی دادسرا در صورت وجود جهات رد دادرس، از رسیدگی امتناع کنند و قاضی اجرای احکام نیز غالباً دارای سمت دادیار و یا معاون دادستان هستند و جزء مقامات دادسرا محسوب می شوند بنابر این مشمول اطلاق ماده 422 قانون مذکور هستند و مشمول رد دادرس می باشند.
2- ضمن اینکه حتی وکلا و کارشناسان نیز برابر مواد 349 و تبصره ماده 158 همان قانون در صورت مشمول رد باید از انجام امر وکالت و کارشناسی امتناع نمایند. چگونه ممکن است قاضی اجرای احکام مشمول رد دادرس نباشد.
3- دلیل عدم ذکر نام قاضی اجرای احکام یا دادیار در ماده 424 ق. آ.د. ک در ردیف دادستان و بازپرس این است که دادیاران و معاونین دادستان هیئت واحدی را به نام مقام تعقیب تشکیل می دهند و انجام وظیفه آنها به نمایندگی از دادستان است لیکن بازپرس در مقام انجام وظیفه استقلال رأی دارد بنابر این ذکر نام دادستان کفایت از ذکر دادیار، معاون دادستان و قاضی اجرای احکام می کند کما اینکه ممکن است گاهی دادستان خود مجری حکم کیفری باشد زیرا برابر ماده 484 ق.آ.د.ک اجرای حکم بر عهده دادستان است.
        

نظر اقلیت:

            صرف نظر از اینکه قانون ذکری از قضات اجرای احکام در ردیف مقامات دادسرا که مشمول رد دادرس شده اند نیاورده است 2- دلیل رد دادرس سابقه اظهار نظر در ماهیت دعوا (اعم از مجرمیت یا برائت) قضات متعدد به انگیزه تضمین حقوق متهم و نیز رعایت بی طرفی در رسیدگی به دعوا است (ماده 421 بند ب و ماده 3ق.آ.ک) مستفاد از نظر مشورتی شماره 7/98/53- 4/2/98 و 7/98/269 - 98/7/18 و 7/96/727 - 96/11/18 اداره کل حقوقی قوه قضائیه .3- مقنن با تصریح به وظایف دادسرا در ماده 22 قانون مزبور ریاست دادسرا را بر عهده دادستان است. یعنی مقنن با علم به اینکه دادستان وظایف تعقیب و نظارت بر تحقیقات بازپرسی و صدور کیفرخواست و دفاع از کیفرخواست در مرحله دادرسی را عهده داشته در ماده 484 ق.آ.د.ک تصریح کرده است که اجرای احکام کیفری بر عهده دادستان است.4- قاضی اجرای احکام در مرحله اجرای احکام هیچ اقدام ماهوی در مورد دعوا انجام نمی دهد و اجرای احکام نیز امری ماهوی نیست بنابر این مشمول مواد رد دادرس نمی باشد.(بند ت ماده 421 ق.آ.د.ک و مستفاد از نظریات مشورتی مذکور در بند 2)5- اداره حقوقی قوه قضائیه شماره 7/6532- 66/10/2 صدور کیفرخواست را از موارد رد دادرس ندانسته است (جلد اول نظرهای اداره حقوقی قوه قضائیه چاپ 1377 روزنامه رسمی ص 47)
        

مستندات قانونی:

ماده 424 قانون آیین دادرسی کیفری ماده 2 قانون آئین دادرسی مدنی تبصره ماده 421 قانون آیین دادرسی کیفری ماده483قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 92 ماده 3 قانون آئین دادرسی کیفری ماده 22 قانون آئین دادرسی کیفری ماده 349 قانون آیین دادرسی کیفری

واژگان کلیدی:

رد دادرسی جهت رد دادرس اجرای احکام قاضی اجرای مجری حکم کیفری

29 آبان 1404 13