شیوه نامه گزارش دهی اطلاعات دارایی های ارزی و جریان درآمدهای ارزی تحت مالكیت (موضوع جزء (1) بند (الف) ماده (11) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران)

شماره 75293/04                                                                       1404/3/25

جناب آقای دكتر اكبرپور

رئیس محترم هیئت مدیره و مدیرعامل روزنامه رسمی كشور 

همانگونه كه استحضار دارید جزء (1) بند (الف) ماده (11) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران مقرر نموده است: «دستگاه های اجرایی، مؤسسات اعتباری، صرافی ها و صادركنندگان دولتی یا وابسته به شركت های دولتی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و سایر صادركنندگان حقیقی و حقوقی مكلفند كلیه اطلاعات مربوط به دارایی های ارزی و جریان درآمد ارزی تحت مالكیت خود را تحت ضوابط و مطابق با شیوه ای كه بانك مركزی مشخص می كند، در اختیار این بانك قرار دهند.»

بر همین اساس «شیوه نامه گزارش دهی اطلاعات دارایی های ارزی و جریان درآمدهای ارزی تحت مالكیت (موضوع جزء (1) بند (الف) ماده (11) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران)» در تاریخ 1404/2/30 به تصویب كمیسیون ارز این بانك رسید.

با توجه به اینكه مشمولین این بند قانونی، بسیار گسترده بوده و فراتر از اشخاص تحت نظارت بانك مركزی است خواهشمند است موارد با هدف آگاهی رسانی به تمامی مشمولین این بند قانونی در آن روزنامه منتشر شود. لازم به ذكر است، «شیوه نامه گزارش دهی اطلاعات دارایی های ارزی و جریان درآمدهای ارزی تحت مالكیت» در پایگاه اطلاع رسانی بانك مركزی به آدرس «https://cbi.ir/showitem/32489.aspx» در دسترس عموم قرار دارد.

معاون ارزی بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران ـ علیرضا گچ پززاده

شیوه نامه گزارش دهی اطلاعات دارایی های ارزی و جریان درآمدهای ارزی تحت مالكیت 

(موضوع جزء (1) بند (الف) ماده (11) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران)

بسمه تعالی

مقدمه:

به استناد جزء (1) بند (الف) ماده (11) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران، دستگاه های اجرایی، مؤسسات اعتباری، صرافی ها و صادركنندگان دولتی یا وابسته به شركت های دولتی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و سایر صادركنندگان حقیقی و حقوقی مكلفند كلیه اطلاعات مربوط به دارایی های ارزی و جریان درآمد ارزی تحت مالكیت خود را تحت ضوابط و مطابق با شیوه نامه ای كه بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران مشخص می نماید، در اختیار این بانك قرار دهند. در همین راستا، شیوه نامه گزارش دهی اطلاعات دارایی های ارزی و جریان درآمدهای ارزی تحت مالكیت كه از این پس به اختصار شیوه نامه نامیده می شود، به شرح زیر تصویب می شود:

هدف:

هدف از تدوین این شیوه نامه تعیین ضوابط و چهارچوب نحوه اعلام و گزارش دهی اطلاعات مربوط به دارایی های ارزی و جریان درآمدهای ارزی اشخاص حقیقی و حقوقی موضوع جزء (1) بند (الف) ماده (11) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران به بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران است.

بخش اول: تعاریف

ماده1ـ اختصارات و اصطلاحات به كار رفته در این دستورالعمل، در معانی مشروح ذیل است:

1ـ بانك مركزی: بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران

2ـ اشخاص مشمول: شامل اشخاص موضوع بند (الف) ماده (49) قانون بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران، بانك های غیردولتی، مؤسسات اعتباری غیربانكی، صرافی ها و سایر صادركنندگان حقیقی و حقوقی؛

3ـ مؤسسات اعتباری: اشخاص حقوقی كه با مجوز بانك مركزی یا به موجب قانون، تحت عنوان «بانك» یا «مؤسسه اعتباری غیربانكی» به انجام عملیات بانكی مبادرت می نمایند. (موضوع بند (ح) ماده (1) قانون بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران مصوب 1402/3/30)؛

4ـ صرافی: شخص حقوقی دارای مجوز معتبر از سوی بانك مركزی كه به عملیات صرافی اشتغال دارد.

5 ـ مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی: مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی موضوع ماده (3) قانون مدیریت خدمات كشوری و ماده (5) قانون محاسبات عمومی كشور و تبصره آن؛

6 ـ صادركنندگان: اشخاص حقوقی و حقیقی كه مطابق قوانین ذی ربط مبادرت به صدور كالا و خدمات به خارج از كشور می نمایند.

7ـ اشخاص غیرمقیم: هر شخص حقیقی یا حقوقی كه بتواند فعالیت اقتصادی انجام دهد و مركز منافع اقتصادی او در قلمرو اقتصادی ایران نباشد.

8 ـ دارایی های ارزی: به دارایی هایی اطلاق می شوند كه ماهیت ارزی و شامل موارد زیر است:

8 ـ1ـ اسكناس و نقود خارجی؛

8 ـ2ـ انواع سپرده های ارزی نزد مؤسسات اعتباری، شعب خارجی مؤسسه اعتباری و بانك های خارجی؛

8 ـ3ـ كلیه اوراق بهادار ارزی از قبیل اسناد خزانه ارزی، گواهی سپرده ارزی، اوراق مرابحه ارزی، اوراق سهام و اوراق قرضه صادرشده به ارزهای مختلف؛

8 ـ4ـ اسناد خزانه و سایر اوراق بهادار منتشره یا تضمین شده توسط دولت های خارجی، بانك های مركزی سایر كشورها، سازمان ها و نهادهای بین المللی و سایر مؤسسات مالی و اعتباری خارجی؛

8 ـ 5 ـ مطالبات ارزی از اشخاص حقیقی و حقوقی غیرمقیم به جز سپرده های نزد اشخاص غیرمقیم؛

8 ـ6 ـ سایر اشكال دارایی كه ماهیت ارزی دارند و در طبقات فوق طبقه بندی نمی شوند با ذكر نام؛

9ـ جریان درآمد ارزی: وجوه ارزی قابل دریافت از اشخاص غیرمقیم كه در یك دوره زمانی مشخص در آینده از تاریخ گزارش دهی دریافت می شود. وجوه ارزی مزبور می تواند ناشی از صادرات كالا و خدمات، اصل و سود مطالبات ارزی، سود دارایی های ارزی، پیش دریافت های ارزی، وام ارزی، انتقالات جاری ارزی، سرمایه گذاری خارجی و سایر دریافت های ارزی از اشخاص غیرمقیم باشد.

بخش دوم: تكالیف و مسئولیت ها

ماده2ـ كلیه اشخاص مشمول مكلفند اطلاعات زیر را از طریق سامانه ها و درگاه های موضوع ماده (3) این شیوه نامه به بانك مركزی اعلام نمایند:

الف ـ در ارتباط با دارایی های ارزی:

1. نوع دارایی مطابق بند (8) ذیل ماده (1)؛

2. مبلغ ارزی؛

3. نوع ارز (یورو، دلار، درهم امارات، یوان چین، روبل روسیه، لیر تركیه، دینار عراق و...)

4. محل نگهداری دارایی (داخل كشور، كشورهای اروپایی، چین، امارات متحده عربی، عراق، تركیه، هند، آسیای جنوب شرقی، آمریكای لاتین، آفریقا، سایر با ذكر محل نگهداری).

5. نقدشوندگی یا قابلیت دسترسی:

5 ـ1ـ قابل دسترس به تفكیك در بازه های زمانی زیر:

· كمتر از یك ماه؛

· یك تا سه ماه؛

· سه تا شش ماه؛

· بالاتر از شش ماه؛

5 ـ2ـ غیرقابل دسترس با ذكر دلایل.

ب ـ در ارتباط با جریان درآمدهای ارزی:

1. مبلغ ارزی؛

2. نوع ارز (یورو، دلار، درهم امارات، یوان چین، روبل روسیه، لیر تركیه، دینار عراق و...)

3. شیوه دریافت (اسكناس یا حواله)؛

4. زمان دریافت به تفكیكی در بازه های زمانی زیر:

· كمتر از یك ماه؛

· یك تا سه ماه؛

· سه تا شش ماه؛

· بالاتر از شش ماه؛

5 . بابت (پیش دریافت، صادرات كالا، صادرات خدمات، اصل و سود مطالبات ارزی، سود دارایی های ارزی، وام ارزی، انتقالات ارزی، فروش دارایی ارزی، سرمایه گذاری خارجی و...)

6 . محل دریافت (داخل كشور، كشورهای اروپایی، چین، امارات متحده عربی، عراق، تركیه، هند، آسیای جنوب شرقی، آمریكای لاتین، آفریقا، سایر با ذكر محل دریافت).

ماده3ـ كلیه اشخاص مشمول مكلفند اطلاعات موضوع ماده (2) این شیوه نامه را حسب مورد از طرق زیر در اختیار بانك مركزی قرار دهند:

3ـ1ـ مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی موظفند، اطلاعات مورد اشاره را در قالب XBRL مربوط كه توسط بانك مركزی تدوین و وب سرویس آن در گذرگاه خدمات عمومی دولت (PGSB[1]) انتشار می یابد، ارسال نمایند.

3ـ2ـ مؤسسات اعتباری موظفند؛ علاوه بر ثبت كلیه تراكنش های ارزی خود در سامانه گزارش دهی مبادلات ارزی (ITRS[2]) ، اطلاعات مورد اشاره را از طریق سامانه مهتاب ارسال نمایند.

3ـ3ـ صرافی ها موظفند، علاوه بر ثبت كلیه تراكنش های ارزی خود در سامانه نظارت ارز (سنا)، اطلاعات مورد اشاره را از طریق صفحه ای كه به همین منظور در سامانه سنا تعبیه خواهدشد، ارسال نمایند.

3ـ4ـ صادركنندگان موظفند، اطلاعات مورد اشاره را از طریق صفحه جدیدی كه به سامانه جامع تجارت افزوده خواهدشد، اظهار نمایند.

3ـ 5 ـ سایر اشخاص مشمول قانون كه دولتی محسوب می شوند موظفند، اطلاعات مورد اشاره را در قالب XBRL[3] مربوط كه توسط بانك مركزی تدوین و وب سرویس آن در گذرگاه خدمات دولت (GSB[4]) انتشار می یابد، ارسال نمایند.

تبصره: وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است ظرف سه ماه پس از ابلاغ این شیوه نامه با هماهنگی بانك مركزی بستر فنی لازم را برای ارسال اطلاعات مورد اشاره توسط سامانه جامع تجارت به وب سرویس بانك مركزی فراهم نماید.

ماده4ـ ادوار ارسال گزارش ماهانه بوده و كلیه اشخاص مشمول موظفند، حداكثر تا پایان روز پنجم هر ماه نسبت به ارسال اطلاعات مها گذشته موضوع ماده (2) فوق، اقدام نمایند.

ماده5 ـ مسئولیت صحت اطلاعات ارسالی در ارتباط با اشخاص حقوقی اشخاص مشمول با بالاترین مقام اجرایی و در خصوص صادركنندگان حقیقی با شخص صادركننده است.

این شیوه نامه در 5 ماده و 1 تبصره در تاریخ 1404/2/30 به تصویب كمیسیون ارز بانك مركزی رسید و پس از تنفیذ مقام ریاست كل بانك مركزی از تاریخ ابلاغ لازم الاجراء است.

1 Public Government Service Bus

2 International Transactions Reporting System

3 Extensible Business Reporting Language

4 Government Service Bus