قانون مربوط به خدمت پزشکان و پیراپزشکان

کلیه افراد ایرانی با تحصیلات فوق دیپلم و بالاتر که پس از تاریخ ۱۳۶۷/۴/۱ از مراکز آموزش عالی گروه پزشکی در داخل و یا خارج از‌ کشور فارغ‌التحصیل شده یا می شوند و خدمت آنان از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مورد نیاز اعلام می گردد، مکلفند حداکثر مدت 24 ماه اول پس از فراغت از تحصیل خود را در داخل کشور و در مناطق مورد نیاز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و تشکیلات تابعه آن خدمت‌ نمایند.

تبصره 1- مدت خدمت در مقطع کاردانی یک سال می‌باشد.

تبصره 2- مدت فوق برای کمتر از ۲ سال بر حسب محرومیت نقاط به تفصیل آئین نامه ای خواهد بود که به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.

تبصره 3- کسانی که خدمت موضوع این قانون را به انجام رسانیده همچنین کسانی که دارای پروانه دائم پزشکی بوده و یا واجد شرایط دریافت‌ پروانه دائم باشند، با دریافت مدرک تحصیلی جدید مشمول خدمات موضوع این قانون نمی باشند.

تبصره 4- پزشکان عمومی ذکور مشمول این قانون و قانون پیام آوران بهداشت موظفند حداقل یک سال خدمات قانونی را در مراکز بهداشتی و‌ درمانی روستاها و بخش های کشور انجام دهند.

تبصره 5- مستخدمین رسمی دولت و کادر ثابت نیروهای مسلح و اعضای هیئت علمی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی و تحقیقاتی خدمت ‌موضوع این قانون را در نقاط مورد نیاز سازمان ذیربط به شرط داشتن واحدهای بهداشتی، درمانی انجام خواهند داد.

همسران و فرزندان شهداء، آزادگان، مفقودین جنگ تحمیلی، یک نفر برادر یا خواهر شهید یا مفقود، برادران و خواهران دو شهید یا بالاتر،‌ آزادگان، جانبازان انقلاب اسلامی بالای ۲۵% و نیز مادرانی که حضانت فرزند خود را به عهده دارند و تک فرزند خانواده از خدمات موضوع این قانون معاف هستند و در صورت تمایل افراد مذکور و نیاز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی این گروه می توانند از مزایای این قانون بهره مند شوند.

تبصره- در مورد معافیت افراد مازاد بر نیاز اولویت با رزمندگان می باشد.

مدت خدمت دوره ضرورت و دوره احتیاط مشمولان این قانون که در حرفه پزشکی انجام شود از کل خدمت مقرر در این قانون کسر‌ می گردد.

مشمولان این قانون مکلف اند حداکثر یک ماه بعد از فراغت از تحصیل یا اعلام ارزشیابی مدرک تحصیلی خارج از کشور به منظور تعیین ‌وضعیت از لحاظ شمول موضوع این قانون خود را به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی معرفی نمایند. وزارت مذکور موظف است ظرف‌ حداکثر دو ماه تعیین محل خدمت نموده و افراد مازاد بر نیاز را با رعایت اولویت سهمیه مناطق ۱ و آزاد معاف نماید. کسانی که ظرف مدت مقرر خود را‌معرفی ننمایند و یا یک ماه پس از تعیین محل خدمت شروع به کار نکنند، غایب محسوب و به تشخیص وزارت مذکور برابر مدت غیبت به خدمت آنان ‌افزوده خواهد شد.

مشمولان این قانون مادام که خدمات قانونی را شروع ننموده یا معافیت اخذ نکرده باشند، مجاز به دخالت در امور پزشکی نمی باشند.

تحویل مدرک تحصیلی و ریز نمرات و صدور هرگونه تائیدیه تحصیلی و گواهینامه برای مشمولانی که خدمت موضوع این قانون را انجام‌ نداده و یا معافیت دریافت ننموده باشند ممنوع است.

تبصره- کسانی که برای ادامه تحصیل با هزینه شخصی در دانشگاه های معتبر مورد تائید در خارج از کشور در رشته های مورد نیاز کشور احتیاج به مدارک تحصیلی داشته باشند، با سپردن تضمین کافی مبنی بر انجام خدمات قانونی پس از فراغت از تحصیل، مدارک تحصیلی و گواهی موقت طبابت ‌دریافت خواهند داشت.

فارغ‌التحصیلان سهمیه مناطق 2 و بالاتر و مناطق محروم آزمون های سراسری سنوات پس از انقلاب فرهنگی موظفند تعهدات خود را بر‌اساس آیین نامه ای که به تصویب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خواهد رسید، انجام دهند.

مشمولین قوانین قبلی خدمات پزشکان که به دلیل موجه خدمات خود را طبق ضوابط مربوط انجام نداده اند مشمول این قانون خواهند ‌بود.

فارغ‌التحصیلان خارج از کشور که از مزایای ارزی بهره مند نشده اند، از شمول این قانون مستثنی بوده و چنانچه از گروه دارای پروانه باشند‌ طبق ضوابط، پروانه دائم پزشکی دریافت خواهند نمود.

تبصره 1- کسانی که از ارز دولتی استفاده نموده اند با توجه به مدت استفاده از ارز دولتی خدمات موضوع این قانون و تعهدات مربوطه را انجام ‌خواهند داد.

تبصره 2- کسانی که در حین تحصیل رشته‌های علوم پزشکی وارد کشور شده و تحصیلات خود را تا فارغ‌التحصیلی در داخل کشور ادامه می دهند ‌در صورتی که هزینه تحصیل خود را بپردازند و از مزایای ارزی دولت بهره مند نگردیده باشند برای باقیمانده دوره تکمیلی نیاز به انجام خدمات قانونی‌ نخواهند داشت.

خدمات قبلی مشمولین قانون خدمت خارج از مرکز پزشکان و دندانپزشکان و داروسازان به قوت خود باقی است و جزء خدمات ‌موضوع این قانون محسوب می گردد.

مشمولان این قانون از لحاظ حقوق و مزایا و امور رفاهی (‌مرخصی های استحقاقی، استعلاجی، بدون حقوق، پاداش، کمک های غیر‌نقدی و بیمه عمر و درمان و حادثه و سایر مزایا) تابع قوانین و مقررات استخدام کشوری و قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت می باشند و‌ چنانچه به دستگاه دیگر معرفی گردند که دارای مقررات استخدامی خاص می باشند، تابع ضوابط حقوقی و رفاهی آن دستگاه خواهند بود.

تبصره 1- مشمولان این قانون که بطور تمام وقت و بدون کار انتفاعی خصوصی خدمت می نمایند، چنانچه از گروه دارای پروانه باشند در مقابل ‌دو نوبت کار موظف از حقوق و مزایا، اضافه‌کاری و حق محرومیت از مطب، طبق آیین نامه اجرایی که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تدوین خواهد نمود، استفاده می نمایند و در صورتی که از گروه بدون پروانه باشند، از مزایای دو نوبت کار موظف (‌کار و اضافه کار) بهره مند می گردند.

تبصره 2- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می تواند مشمولان موضوع این قانون را در صورت نیاز با اولویت مناطق محروم و نیازمند در‌ حین خدمت بدون اخذ مجوزهای مربوطه به استخدام پیمانی یا رسمی دستگاه مربوطه درآورد.

تبصره ۳ (الحاقی 03-07-1379)- آن عده از مشمولان این قانون که در مدت خدمت مقرر، تحت پوشش نظام های حمایتی دیگری نیستند، با پرداخت حق بیمه مقرر در قانون ‌تامین اجتماعی -مصوب ۱۳۵۴- (‌توسط مشمول و دستگاه ذیربط) تحت پوشش حمایت های پیش بینی شده در قانون یاد شده قرار خواهند گرفت. ‌

مشمولان این قانون که به سن بالای ۴۵ سالگی رسیده باشند، از انجام خدمات موضوع این قانون معاف می باشند.

بهداشت کاران دهان و دندان و کاردان های بهداشت خانواده و مبارزه با بیماری ها، تابع ضوابط مقرر در قوانین خاص مربوط به خود‌ می باشند.

(منسوخه 05-08-1399)- به منظور تربیت پزشک متخصص مورد نیاز مناطق محروم و نیازمند کشور، وزارت بهداشت، درمان آموزش پزشکی موظف است به هنگام پذیرش دستیار تخصصی، سهمیه های جداگانه ای را برای مناطق محروم و نیازمند کشور اختصاص دهد. دستیاران تخصصی، استفاده کننده از‌ سهمیه مذکور موظفند پس از انجام دوره تخصص، برابر طول دوره تخصص به عنوان خدمات قانونی موضوع این قانون در نقاط مربوط انجام دهند و‌ پس از انجام خدمات مذکور پروانه دائم دریافت خواهند نمود.

تبصره ۱ (منسوخه 05-08-1399)- دستیاران استفاده کننده از سهمیه موضوع این ماده که دارای پروانه دائم پزشکی هستند، نصف مدت دوره تخصصی با احتساب ضرایب ‌مربوط در نقاط مذکور خدمت خواهند نمود.

تبصره 2- دستیاران تخصصی موضوع ماده فوق موظفند قبل از شروع دوره دستیاری تعهد ثبتی لازم جهت خدمت در نقاط مربوط به‌ دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی بسپارند.

تبصره 3- قانون نحوه تامین هیات علمی مورد نیاز دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی به قوت خود باقی است.

قانون تأمین وسایل و امکانات تحصیل اطفال و جوانان ایرانی و اصلاحات آن به قوت خود باقی است و انجام خدمات موضوع این قانون به عنوان قسمتی از تعهدات موضوع قانون مزبور محسوب خواهد شد.

آیین نامه اجرایی این قانون توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی حداکثر ظرف دو ماه تهیه و پس از تصویب هیئت وزیران به مرحله اجراء گذاشته خواهد شد.

کلیه قوانین مغایر با این قانون لغو می گردد.

قانون فوق مشتمل بر هفده ماده و چهارده تبصره در جلسه روز چهارشنبه دوازدهم اردیبهشت ماه یکهزار و سیصد و هفتاد و پنج مجلس شورای ‌اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۷۵/۲/۲۶ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.