نظریه مشورتی شماره 7/1402/789 مورخ 1402/10/18
7/1402/789
1402-127-789ح
1402/10/18
استعلام:
در دادگاه بدوی حکم به محکومیت خوانده صادر و در مرحله واخواهی دادگاه با پذیرش واخواهی و نقض دادنامه اولیه، قرار رد دعوا صادر کند و با تجدیدنظر خواهی از رای، دادگاه تجدیدنظر، قرار رد را نقض می‌کند؛ در همین خصوص، خواهشمند است به پرسش‌های زیر پاسخ دهید: اولاً، آیا دادگاه تجدیدنظر می‌تواند رأساً رأی صادر کند؟ ثانیاً، آیا با نقض قرار رد دعوا، محکومیت اولیه دادگاه بدوی اعاده می‌شود؟ ثالثاً، در صورتی که نظر دادگاه تجدیدنظر بر محکومیت خوانده باشد و قرار رد دعوا را نقض و پرونده را به دادگاه بدوی اعاده کند، آیا برای دادگاه صادرکننده قرار رد، از جهات رد دادرس است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، با توجه به ماده 353 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379، نظر به این‌که دادنامه تجدیدنظر خواسته از نوع قرار بوده است، دادگاه تجدیدنظر در صورت نقض قرار، باید پرونده را جهت رسیدگی ماهوی به دادگاه صادرکننده قرار عودت دهد. ثانیاً، در فرض سؤال که دادگاه بدوی پس از واخواهی، حکم محکومیت قبلی را نقض و قرار رد دعوا صادر کرده است، با نقض بعدی این قرار از سوی دادگاه تجدیدنظر، از آن‌جا که با نقض رای محکومیت بدوی و صدور قرار رد دعوا در مقام رسیدگی به واخواهی، حکم محکومیتی باقی نمانده است، موجبی برای اعاده رای محکومیت مذکور نمی‌باشد. ثالثاً، در مواردی که دادگاه تجدیدنظر رای دادگاه بدوی را قرار تلقی و پس از نقض، پرونده را جهت رسیدگی ماهوی به دادگاه بدوی ارسال می‌کند، با توجه به ماده 353 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379، دادگاه بدوی مکلف به تبعیت از نظر دادگاه تجدیدنظر است و از موارد جهات رد دادرس و صدور قرار امتناع از رسیدگی موضوع بند «د» ماده 91 همین قانون نمی‌باشد.
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران