نظریه مشورتی شماره 7/1403/371 مورخ 1403/07/10
7/1403/371
1403-127-371ح
1403/07/10
استعلام:
چنانچه دادگاه تجدیدنظر حکم بدوی را نقض و قرار عدم استماع دعوا صادر و یا حکم محکومیت را نقض و حکم بر بی‌حقی صادر کند و بار دیگر دعوایی با همان موضوع و بین همان اشخاص مطرح شود، آیا دادرسی که در دعاوی قبلی اظهارنظر کرده و رای وی در مرحله تجدیدنظر نقض شده است، ممتنع از رسیدگی بوده و مشمول بند «د» ماده 91 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، در فرض سؤال که قاضی دادگاه بدوی حکم بر محکومیت خوانده صادر؛ اما دادگاه تجدیدنظر با تمسک به مقررات راجع به شرایط شکلی دعوا، با نقض حکم، قرار عدم استماع دعوای بدوی را صادر و خواهان نیز بار دیگر همان دعوا را مطرح کرده است، دادرس دادگاه بدوی که سابقاً اظهارنظر ماهوی کرده است، مشمول ایراد رد دادرس موضوع بند «د» ماده 91 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 است. ثانیاً، در فرض سؤال چنانچه دادگاه تجدیدنظر با نقض حکم صادره از دادگاه بدوی، حکم بر بی‌حقی خواهان صادر کرده باشد، موضوع مشمول اعتبار امر مختومه بوده و همان دعوا قابل طرح مجدد نیست و تشخیص انطباق یا عدم انطباق دعوای مطرح شده با دعوایی که سابقاً مورد رسیدگی قرار گرفته است، بر عهده مرجع رسیدگی‌کننده است و احراز این امر متفاوت از ماهیت دعوایی است که سابقاً مورد رسیدگی قرار گرفته است و دادرس برای اتخاذ تصمیم در خصوص انطباق یا عدم انطباق دعوای جدید با دعوای قبلی، با منعی مواجه نیست.
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران