نشست قضایی: مجازات‌های حبس قابل اعمال

برگزار کننده
استان هرمزگان/ شهر رودان
تاریخ برگزاری
1401/10/18

پرسش:

مستفاد از تبصره 2 الحاقی به ماده 62 از قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 که بیان می‌دارد ... مقررات این ماده در مورد حبس‌های تعزیری درجه دو، سه و درجه چهار نیز پس از گذراندن یک چهارم از مجازات‌های حبس قابل اعمال است ...حال در فرض مانحن‌فیه پرونده از اجرای احکام جهت اعمال ماده 62 به دادگاه ارسال شده است با ملاحظه مجازات قانونی بزه ارتکابی مشخص می‌گردد که مجازات قانونی آن حبس درجه سه است و به لحاظ اعمال تخفیف مجازات به حبس درجه پنج تقلیل یافته است لذا جهت اعمال ماده 62 ملاک تعیین درجه میزان مجازات قانونی بزه ارتکابی می‌باشد یا مجازات قضایی مندرج در حکم؟

متن نظریه هیئت عالی:

در صدر ماده 62 قانون مجازات اسلامی از درجه جرائم تعزیری برای افرادی که به حبس محکوم شده‌اند سخن می‌گوید و این لفظ محکوم ناظر به محکومیت از حیث میزان مجازات نیست بلکه از حیث نوع مجازات و تبصره 2 ماده را هم باید با صدر ماده تفسیر کرد که از مجموع این مطالب استنباط می‌شود که ملاک درجه جرم ملاک است نه مجازات قضایی.

نظر اکثریت:

صرف نظر از اینکه این نهاد ارفاقی در زیر فصلی از قانون مجازات اسلامی یافته است که در خصوص محکومان سخن به میان می‌آورد اما از آنجائی که در صدر ماده مقنن از کلمه محکوم استفاده نموده ولیکن در ذیل تبصره سخنی از محکوم نیاورده است که این امر حاکی از این می‌باشد که نظر مقنن در عمل مربوط به جرائم تعزیزی با مجازات‌های درجه 2-3-4 می‌باشد و ملاک را مجازات قانونی بزه ارتکابی دانسته است نه میزان مجازات مندرج در دادنامه و از طرفی هر چند که در فرض تفسیر به نفع متهم می‌توان عکس این عقیده و نظر را لحاظ نمود ولیکن تفسیر به نفع متهم مربوط به زمانی می‌باشد که نظر قانون‌گذار روشن نباشد و به گونه‌ای مبهم باشد که جای این تفسیر در ماده قانونی فوق نمی‌باشد و چنین تفسیری از حیث قانونی تفسیر موسع می‌باشد لذا نظر مقنن بر این می‌باشد که ملاک تبصره 2 ماده 62 میزان مجازات قانونی بزه ارتکابی می‌باشد نه مجازات قضایی مندرج در دادنامه. لذا در فرض سوال امکان اعمال ماده 62 نمی‌باشد.

نظر اقلیت:

در صدر ماده 62 از عبارت «...محکوم می‌تواند ...» استفاده شده و هم چنین تفسیر به نفع متهم و فصل اختصاص یافته که بیان از یک نهاد ارفاقی برای محکومان می‌باشد نه متهمین. لهذا نظر قانون‌گذار ما بر این می‌باشد که منظور مجازات قضایی می‌باشد نه مجازات قانونی و با توجه به سیاست‌های کاهش جمعیت کیفری و کلان دستگاه قضایی می‌باشد لذا با توجه به شرح فوق‌الذکر ملاک میزان مجازات مندج در دادنامه و یا مجازات قضایی می‌باشد نه مجازات قانونی بزه ارتکاب‌یافته.

مستندات قانونی:

ماده 62 قانون مجازات اسللامی

واژگان کلیدی:

اصل تفسیر به نفع متهم مجازت حبس قابل اعمال مجازات قانونی بزه ارتکابی


16 آذر 1404 9

افزودن دیدگاه

امتیاز شما :

دیدگاه کاربران

دیدگاهی ثبت نشده است.