در مورد املاکی که مطابق این قانون به ثبت نرسیده دفاتر اسناد رسمی و همچنین دوائر ثبت اسناد و املاک (در دفتر مخصوص) می توانند هر نوع معامله و تعهد و نقل و انتقالی را راجع به عین غیرمنقول یا منافع آن ثبت نمایند ولی این قبیل اسناد فقط نسبت به طرفین یا طرفی که تعهد کرده و قائم مقام قانونی آنها رسمیت خواهد داشت.
تفسیر ماده 88 قانون ثبت اسناد و املاک:
1- حکم مقرر در ماده 88 قانون ثبت اسناد و املاک ناظر به املاکی است که مطابق آن قانون به ثبت نرسیده است و بر این اساس، در خصوص املاک دارای سابقه ثبتی، قابل استناد نیست.
2- حتی در خصوص املاک دارای سابقه ثبتی نیز به صراحت ذیل ماده، صرف ثبت معامله و تعهد و نقل و انتقال راجع به عین غیرمنقول یا منافع آن، فقط نسبت به طرفین یا طرفی که تعهد کرده و قائم مقام قانونی آنها رسمیت دارد و با عنایت به آرای وحدت رویه شماره 474 مورخه 27-10-1389 و 166 مورخه 28-07-1375 و همچنین رای شماره 555 مورخه 07-04-1399 هیات عمومی دیوان عدالت اداری مبنی بر اینکه: «پذیرش اسناد عادی نقل و انتقال اراضی و املاک، مادام که به تایید مراجع قضایی صلاحیت دار نرسیده باشد برای صدور پروانه ساختمانی، جواز قانونی ندارد.» لذا در مقابل دستگاههای اجرایی از جمله شهرداری نیز قابلیت استناد ندارد.
3- همچنین با توجه به اینکه، قلمرو موضوعی ماده 88 قانون ثبت اسناد و املاک، به موجب قانون اصلاح ماده 12 قانون ثبت اسناد و املاک مصوب 1322 اصلاح شده است که بر این اساس، دفاتر اسناد رسمی از ثبت معاملات املاک مجهول المالک ثبتی به معنای «املاکی که اظهارنامه ثبتی آنها توسط مالک به اداره ثبت برگشت داده نشده است» منع شده اند؛ لذا در اجرای ماده 88 قانون یاد شده، وظیفه سردفتر در ثبت معاملات املاک ثبت نشده صرفاً در خصوص «املاک جاری» یعنی املاکی است که تقاضای ثبت آن توسط متقاضی ثبت شده و در فرایند ثبت، یعنی در هر یک از مراحل ثبت تا پیش از ورود به دفتر املاک قرار دارد.
4- مفهوم مخالف ماده 88 قانون ثبت اسناد و املاک حکایت از عادی بودن چنین اسنادی در مقابل اشخاص ثالث دارد.
جهت اخذ مشاوره، می توانید به بخش مشاوره حقوقی مراجعه نمایید.
درخواست مشاوره