نظریه مشورتی شماره 7/1403/108 مورخ 1403/05/21
7/1403/108
1403-127-108 ح
1403/05/21
استعلام:
وفق مواد 305 و 335 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 و رویه قضایی حاکم تنها محکوم‌علیه حق واخواهی و یا تجدیدنظر خواهی دارد؛ حال چنانچه در خصوص دعوای مطرح شده به طرفیت یکی از خواندگان (شخص الف) قرار رد دعوا و نسبت به خوانده دیگر (شخص ب) حکم بر محکومیت صادر شود و این حکم مؤثر در حق شخص (الف) باشد، نحوه اعتراض وی به دادنامه چگونه است؟ آیا حق واخواهی و تجدیدنظر خواهی دارد؟ به عنوان مثال، در دعاوی مربوط به انتقال و تنظیم سند مالکیت، در نهایت مالک ملزم به تنظیم سند شده است و در خصوص ایادی بین مالک و خواهان قرار رد صادر می‌شود؛ در فرض عدم وصول اعتراض از سوی مالک رسمی، آیا این ایادی قادر به واخواهی و یا تجدیدنظر خواهی به حکم محکومیت صادره علیه مالک رسمی می‌باشند؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
با عنایت به ماده 305 و بند «الف» ماده 335 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 و نیز بند یک ماده 26 قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب مصوب 1373 با اصلاحات و الحاقات بعدی، هر یک از طرفین که از رای دادگاه متضرر شده باشند، حق واخواهی و یا تجدیدنظر خواهی دارند؛ بنابراین، اگر دادگاه دعوا را نسبت به برخی از خواندگان رد و نسبت به برخی دیگر به نفع خواهان حکم صادر کند، خوانده‌ای که دعوای خواهان نسبت به وی رد شده است، اصولاً متضرر از حکم تلقی نمی‌شود تا به این لحاظ امکان واخواهی و یا تجدیدنظر خواهی از سوی وی وجود داشته باشد؛ اما در موارد خاصی از قبیل دعوای الزام به تنظیم سند رسمی انتقال به طرفیت شخصی که سند به نام وی است و نیز ایادی بعدی، چنانچه دادگاه ضمن حکم به الزام مالک رسمی به تنظیم سند، به لحاظ این‌که سند به نام ایادی بعدی نیست، دعوای الزام به تنظیم سند را نسبت به ایشان رد کرده باشد، به نظر می‌رسد هر چند دادگاه نسبت به ایادی بعدی این دعوا را مردود دانسته است؛ اما مقدمه دعوای الزام به تنظیم سند، دعوای وقوع بیع بوده است که دادگاه آن را احراز و بر مبنای آن، حکم به الزام به تنظیم سند صادر کرده است؛ بنابراین، ایادی بعدی در مورد احراز وقوع بیع ذی‌نفع هستند و به‌رغم رد دعوای الزام به تنظیم سند نسبت به ایشان، راجع به احراز وقوع بیع مربوط به خودشان، متضرر محسوب و حق واخواهی و یا تجدیدنظر خواهی خواهند داشت و در هر حال شخصی که طرف دعوا قرار گرفته و دادگاه دعوا را متوجه او ندانسته است، ثالث تلقی نمی‌شود.
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران