در تمام جرائم، به استثنای جرائمی که فقط جنبه حق‌اللهی دارند، هرگاه متهم یا وکیل او در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشود یا لایحه دفاعیه نفرستاده باشد، دادگاه پس از رسیدگی، رای غیابی صادر می‌کند. در این صورت، چنانچه رای دادگاه مبنی بر محکومیت متهم باشد، ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ واقعی، قابل واخواهی در همان دادگاه است و پس از انقضای مهلت واخواهی برابر مقررات حسب مورد قابل تجدیدنظر یا فرجام است. مهلت واخواهی برای اشخاص مقیم خارج از کشور، دو ماه است.
تبصره ۱- هرگاه متهم در جلسه رسیدگی حاضر و در فاصله تنفس یا هنگام دادرسی بدون عذر‌موجه غایب شود، دادگاه رسیدگی را ادامه می‌دهد. در این‌صورت حکمی که صادر می‌شود، حضوری است.
تبصره ۲- حکم غیابی که ظرف مهلت مقرر از آن واخواهی نشود، پس از انقضای مهلت‌های واخواهی و تجدیدنظر یا فرجام به اجرا گذاشته می‌شود. هرگاه حکم دادگاه ابلاغ واقعی نشده باشد، محکوم‌علیه می‌تواند ظرف بیست روز از تاریخ اطلاع، واخواهی کند که در این صورت، اجرای رای، متوقف و متهم تحت‌الحفظ به همراه پرونده به دادگاه صادرکننده حکم اعزام می‌شود. این دادگاه در صورت اقتضاء نسبت به اخذ تامین یا تجدیدنظر در تامین قبلی اقدام می‌کند.
تبصره ۳- در جرائمی که فقط جنبه حق‌اللهی دارند، هرگاه محتویات پرونده، مجرمیت متهم را اثبات نکند و تحقیق از متهم ضروری نباشد، دادگاه می‌تواند بدون حضور متهم، رای بر برائت او صادر کند.
تفسیر ماده 406 قانون آیین دادرسی کیفری:
1- واخواهی مختص حکم محکومیت غیابی است.
2- ملاک غیابی محسوب شدن رای، عدم حضور در مرحله رسیدگی دادگاه است. لذا چنانچه متهم و وکیل وی در تمامی حلسات تحقیقات مقدماتی در دادسرای حاضر شده اما در دادگاه حضور نداشته باشد یا لایحه ارسال ننموده باشد، رای صادره غیابی محسوب می‌شود.
3- برخلاف دعاوی مدنی (ماده 303 قانون آیین دادرسی مدنی)، در دعاوی کیفری، صرف عدم حضور متهم و یا وکیل وی در دادگاه، رای را غیابی می‌سازد حتی اگر وقت رسیدگی به طور واقعی به آنان ابلاغ شده باشد.
4- همچنین اگر متهم یا وکیل او در هیچ یک از جلسات رسیدگی دادگاه‌های نخستین و تجدیدنظر حاضر نشوند و برای وی حکم محکومیت صادر شود، رای دادگاه تجدیدنظر غیابی محسوب و متهم می‌تواند نسبت به آن واخواهی نماید.
5- از عبارت «متهم تحت‌الحفظ به همراه پرونده به دادگاه صادرکننده حکم اعزام می‌شود.» چنین استنباط می‌شود که متهم شخصاً می‌بایست از حکم غیابی واخواهی نماید و وکیل وی از حق واخواهی برخوردار نمی‌باشد.
دادگاه پس از واخواهی، با تعیین وقت رسیدگی طرفین را دعوت می‌کند و پس از بررسی ادله و دفاعیات واخواه، تصمیم مقتضی اتخاذ می‌نماید. عدم حضور طرفین یا هر یک از آنان مانع رسیدگی نیست.
تفسیر ماده 407 قانون آیین دادرسی کیفری:
1- دادگاه پس از برگزاری جلسه رسیدگی و استماع اظهارات طرفین، حتی اگر بر همان نظر قبلی خود باشد، حتما رای جدید صادر می‌کند و صرف تایید رای سابق کفایت نمی‌کند.
2- چنانچه متهم یا وکیل وی پس از واخواهی مجدداً در جلسه رسیدگی دادگاه حضور نیافته و لایحه دفاعی نفرستاد، این رای حضوری محسوب می‌شود. لذا رای دادگاه پس از واخواهی همواره حضوری است.
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران