زوجین که زوجیت آنها دائمی بوده و ممنوع از ارث نباشند از یکدیگر ارث می‌برند.
تفسیر ماده 940 قانون مدنی:
1- شروط توارث به سبب عبارت‌اند از:
-
وجود نکاح در زمان مرگ؛
-
دائمی بودن زوجیت.
2- با توجه به بند 3 ماده 232 قانون مدنی، شرط توارث در نکاح موقت، به جهت تعارض با قواعد آمره ارث، نامشروع و باطل است لکن مبطل نکاح نیست.
3- با توجه به بند 1 ماده 862 قانون مدنی، گرچه زوج و زوجه موقت از یکدیگر ارث نمی‌برند اما فرزند حاصل از ازدواج موقت، تفاوتی با فرزند حاصل از ازدواج دائم نداشته و از پدر و مادر خویش ارث می‌برد.
سهم‌الارث زوج و زوجه از ترکه یکدیگر به طوری است که در مواد 913، 927 و 938 ذکر شده است.
در صورت تعدد زوجات ربع یا ثمن ترکه که تعلق به زوجه دارد بین همه آنان بالسویه تقسیم میشود.
اگر شوهر زن خود را به طلاق رجعی مطلقه کند هر یک از آنها که قبل از انقضای عده بمیرد دیگری از او ارث می‌برد لیکن اگر فوت یکی از آنها بعد از انقضای عده بوده و یا طلاق بائن باشد از یکدیگر ارث نمی‌برند.
تفسیر ماده 943 قانون مدنی:
1- طلاق رجعی به طلاقی گفته میشود که مرد می‌تواند در زمان عده، به زن رجوع نموده و بدون نیاز به انعقاد عقد ازدواج مجددی، می‌تواند با زن زندگی کند. (مستنبط از ماده 1148 قانون مدنی)
2- از آنجایی که زوجه‌ای که در عده طلاق رجعی است، در حکم زوجه محسوب میشود (مستند به بند 2 ماده 8 قانون امور حسبی)، فلذا فوت هر یک از زن یا شوهر در زمان عده، سبب می‌گردد که دیگری از او ارث ببرد. اما اگر فوت یکی از آنها پس از اتمام عده باشد و یا آنکه طلاق، از نوع بائن باشد، منتج به ارث بردن از یکدیگر نخواهد شد.
3- طلاق بائن، طلاقی است که برای مرد حق رجوع وجود ندارد مانند طلاق پیش از نزدیکی، طلاق یائسه و ... . (مستنبط از ماده 1145 قانون مدنی)
اگر شوهر در حال مرض زن خود را طلاق دهد و در ظرف یک سال از تاریخ طلاق به همان مرض بمیرد زوجه او ارث می‌برد اگر چه طلاق بائن باشد مشروط بر اینکه زن شوهر نکرده باشد.
اگر مردی در حال مرض زنی را عقد کند و در همان مرض قبل از دخول بمیرد زن از او ارث نمی‌برد لیکن اگر بعد از دخول یا بعد از صحت یافتن از آن مرض بمیرد زن از او ارث می‌برد.
تفسیر ماده 945 قانون مدنی:
1- قانونگذار با بیان «همان مرض» در ماده 945 قانون مدنی، به روشنی بیان داشته است که اگر زوج از مرض دیگری بمیرد، حکم ماده 945 قانون مدنی اجرا نمی شود.
2- در صورت فوت زوجه پیش از زوج، زوج از همسر خود ارث می برد.
(اصلاحی 06-11-1387)- زوج از تمام اموال زوجه ارث می‌برد و زوجه در صورت فرزنددار بودن زوج یک‌هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان ارث می‌برد در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد سهم زوجه یک چهارم از کلیه اموال به ترتیب فوق می‌باشد.
تبصره (الحاقی 26-05-1389)- مفاد این ماده در خصوص وراث متوفایی که قبل از تصویب آن فوت کرده ولی هنوز ترکه او تقسیم نشده است نیز لازم‌الاجرا است.
[به موجب قانون اصلاح موادی از قانون مدنی مصوب ۱۳۸۷/۱۱/۶ نسخ صریح شده است.]
(اصلاحی 06-11-1387)- هرگاه ورثه از ادای قیمت امتناع کنند زن می‌تواند حق خود را از عین اموال استیفا کند.
تفسیر ماده 948 قانون مدنی:
1- زن از قیمت تمام اموال غیرمنقول شوهر ارث می برد.
2- با توجه به اینکه زن از قیمت اموال غیرمنقول ارث می برد و حق مالکیتی نسبت به ترکه غیرمنقول ندارد، لذا طرح دعوای خلع ید از سوی زوجه به طرفیت سایر وراث غیرقابل استماع است.
3- این ماده یکی از اسباب ایجاد حق عینی تبعی است. لکن سایر وراث تا زمانی که سهم‌الارث زوجه را نداده اند حق فروش مال غیرمنقول را ندارد به نوعی مال غیرمنقول وثیقه قهری پرداخت سهم الارث زوجه خواهد بود.
در صورت نبودن هیچ وارث دیگر به غیر از زوج یا زوجه شوهر تمام ترکه زن متوفای خود را می‌برد، لیکن زن فقط نصیب خود را و بقیه ترکه شوهر در حکم مال اشخاص بلاوارث و تابع ماده 866 خواهد بود.
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران