ماده 1

وظایف سازمان ثبت احوال کشور به قرار ذیل است: (اصلاحی مصوب ۱۳۶۳/۱۰/۱۸)

الف– ثبت ولادت و صدور شناسنامه.

ب– ثبت واقعه وفات و صدور گواهی وفات.

ج– تعویض شناسنامه‌های موجود در دست مردم.

‌د– ثبت ازدواج و طلاق و نقل تحولات.

هـ– صدور گواهی ولادت برای اتباع خارجه.

‌و– تنظیم دفاتر ثبت کل وقایع و نام خانوادگی.

‌ز– جمع‌آوری و تهیه آمار انسانی سراسر کشور و انتشار آن.

ح– وظایف مقرر دیگری که طبق قانون به عهده سازمان گذاشته شده است.

تفسیر ماده 1 قانون ثبت احوال:

1- شناسنامه یا کتابچه هویت (ورقه هویت) سندی است که به صورت دفترچه ای چند برگی دارای محل درج مشخصات و اطلاعات هویتی، نسبی و سببی و با جلد سبز رنگ برای افراد زیر 15 سال و قهوه ای برای افراد بالای 15 سال توسط سازمان ثبت احوال صادر می گردد.

2- مستند به رای وحدت رویه شماره 748 مورخه 24-01-1395 هیات عمومی دیوان عالی کشور، اگر شخصی که فاقد شناسنامه می باشد به واسطه ایرانی بودن دعوایی مبنی بر الزام اداره ثبت احوال به صدور شناسنامه را مطرح نماید، دعوای او در دادگاه رسیدگی می شود.

3- دادگاه در زمان رسیدگی به دعوای الزام ثبت احوال به صدور شناسنامه، می بایست شرایط موضوع قانون ثبت احوال در باب هویت و تابعیت را احراز کند و در این خصوص اخذ نظر کارشناسی شورای تامین در باب تابعیت برای دادگاه ضروری می باشد. (شرایط موضوع ماده 45 اصلاحی قانون ثبت احوال)

4- بهره مندی اشخاص از ارائه خدمات مبتنی بر اسناد هویتی نظیر کارت ملی و شناسنامه از جمله حقوق مدنی هر شخص است و نمی توان کسی را از این حقوق ممنوع نمود مگر در مواردی که قانون تجویز کرده است.