‌فصل هشتم - نام خانوادگی

تغییر نام خانوادگی با تصویب سازمان ثبت احوال کشور خواهد بود.

‌تبصره– موارد تغییر نام خانوادگی مطابق آیین نامه اجرایی این قانون می باشد.

حق تقدم نام خانوادگی با رعایت تاریخ تقدم صدور اسناد مختص اشخاصی است که به نام آنان در دفاتر مخصوص نام خانوادگی ادارات ثبت احوال به ثبت می رسد و دیگری حق اختیار آن را در آن اداره ندارد مگر با اجازه دارنده حق تقدم و این حق پس از فوت به ورثه قانونی انتقال می یابد. هر یک از وراث می توانند شخصی که نام خانوادگی او را اختیار کرده مورد اعتراض قرار داده و تغییر نام خانوادگی او را از دادگاه بخواهد ولی وراث بالاتفاق می توانند به دیگری اجازه دهند که نام خانوادگی آنان را اختیار نماید.

‌تبصره- نام خانوادگی فرزند همان نام خانوادگی پدر خواهد بود اگرچه شناسنامه فرزند در قلمرو اداره ثبت احوال دیگری صادر گردد. فرزندان کبیر‌ می توانند برای خود نام خانوادگی دیگری انتخاب نمایند.

تفسیر ماده 41 قانون ثبت احوال:

نام خانوادگی فرزند همان نام خانوادگی پدر است. با عنایت به اینکه نسب نامشروع در حقوق ایران به رسمیت شناخته نشده است، می توان چنین بیان داشت که مقصود از پدر در تبصره ماده 41 قانون ثبت احوال، پدر مشروع است. به عبارتی دیگر فقط اولاد مشروع (فرزندانی که نسب آنان ناشی از نکاح صحیح یا شبهه باشد) نام خانوادگی پدر را خواهند داشت.

زوجه می تواند با موافقت همسر خود، تا زمانی که در قید زوجیت می باشد از نام خانوادگی همسر خود بدون رعایت حق تقدم استفاده کند‌ و در صورت طلاق ادامه استفاده از نام خانوادگی موکول به اجازه همسر خواهد بود.

تفسیر ماده 42 قانون ثبت احوال:

1- استفاده زوجه از نام خانوادگی همسر خود، منوط به اجازه همسر خواهد بود.

2- مستند به بند 11 دستورالعمل نام خانوادگی مصوب 1380، زوجه حتی در صورتی که حق استفاده از نام خانوادگی شوهر را داشته باشد، می تواند به نام خانوادگی پیشین خود بازگردد.

3- در صورتی که زوجه مراحل مذکور  (در خواست به اداره ثبت احوال و اخذ موافقت شوهر) را طی نمود، برای ایشان شناسنامه جدید با مشخصات زن و نام خانوادگی شوهر برای زن صادر می گردد.