هر نوع توافق بین دو یا چند نفر، تحت هر قراردادی از قبیل بیع، قرض، صلح و امثال آن، جنسی را با شرط اضافه با همان جنس مکیل و موزون معامله نماید و یا زائد بر مبلغ پرداختی، دریافت نماید، ربا محسوب و جرم شناخته می‌شود مرتکبین اعم از ربادهنده، رباگیرنده و واسطه بین آنها علاوه بر رد اضافه به صاحب مال، به شش ماه تا سه سال حبس و تا (74) ضربه شلاق و نیز معادل مال مورد ربا به عنوان جزای نقدی محکوم می‌گردند.
تبصره 1- در صورت معلوم نبودن صاحب مال، مال مورد ربا از مصادیق اموال مجهول‌المالک بوده و در اختیار ولی فقیه قرار خواهد گرفت.
تبصره 2- هرگاه ثابت شود ربادهنده در مقام پرداخت وجه یا مال اضافی مُضطَر بوده از مجازات مذکور در این ماده معاف خواهد شد.
تبصره 3- هرگاه قرارداد مذکور بین پدر و فرزند یا زن و شوهر منعقد شود یا مسلمان از کافر ربا دریافت کند مشمول مقررات این ماده نخواهد بود.
تفسیر ماده 595 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات:
1- جرم ربا عبارت است از توافق دو یا چند نفر در خصوص دریافت مبلغ یا جنسی بیشتر از آنچه که موضوع توافق بوده است.
2- مستند به بند 1 ماده 1 قانون نحوه اجرای اصل چهل و نهم قانون اساسی، ربا به دو دسته ربای قرضی و ربای معاملی تقسیم می‌گردد.
3- ربای قرضی عبارت است از آنکه مبلغی به دیگری قرض داده می‌شود و توافق می‌گردد که در زمان بازگرداندن، مبلغی بیشتر از مبلغ دریافتی، برگردانده شود. متاسفانه این نوع از ربا، از گذشته تاکنون میان مردم رواج داشته است.
4- ربای معاملی عبارت است از آنکه جنسی به دیگری داده می‌شود و میان طرفین توافق می‌گردد که در زمان بازگشت جنس، بیشتر از میزان دریافت شده برگردانده شود. جهت تحقق این قسم از ربا لازم است که اولاً هر دو کالا از یک جنس باشند. ثانیاً مقدار دو جنس متفاوت باشد. ثالثاً هر دو جنس مکیل یا موزون باشند.
5- جرم ربا در زمره جرائم غیرقابل گذشت است که حتی با اعلام گذشت شاکی، جنبه عمومی جرم پا برجا می‌ماند.
6- وفق مندرجات موجود در ماده 595 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات در جرم ربا هم ربادهنده، هم رباگیرنده و هم واسطه میان آنان، هر سه مجرم بوده و محکوم به تحمل کیفری می‌شو‌ند.
7- چنانچه ربا میان پدر و فرزند، زن و شوهر، دریافت ربا توسط مسلمان از کافر باشد، جرم محسوب نخواهد شد و قابلیت پیگیری قضایی نخواهد داشت. (اجازه قانونگذار در تبصره 3 ماده 595 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات)
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران