ماده ۱۲۵۸-قانون مدنی

دلائل اثبات دعوی از قرار ذیل است:

۱- اقرار.

۲- اسناد کتبی.

۳- شهادت.

۴- امارات.

۵- قسم.

تفسیر ماده 1258 قانون مدنی:

1- ادله اثبات دعوی، اموری هستند که دعوی به وسیله آنها ثابت می‌گردند. ادله اثبات دعوی در معنای عام عبارتند از دلیل، اماره و اصل.

2- دلیل به وسیله‌هایی گویند که برای دادگاه ایجاد قطعیت می‌کند، حتی اگر ایجاد قطعیت هم نکند قاضی مکلف به تبعیت از آن است که عبارتند از اقرار، سند، شهادت و سوگند.

3- اماره ایجاد علم قطعی نمی‌کند بلکه ایجاد ظن معتبر و قابل اعتماد می‌کند که به دو نوع اماره قانونی (اماره قانونی احکام و آثار آن در قانون بیان شده است مانند اماره فراش، اماره رشد، اماره تصرف موضوع ماده 35 قانون مدنی) و اماره قضایی (اماره قضایی شامل اوضاع و احوال و شواهد و قرائن قضیه است و احکام و آثار آن در قانون ذکر نشده است مانند معاینه محل و کارشناسی) تقسیم می‌شوند.

صدای ثبت شده گرچه ممکن است اماره قضایی تلقی گردد، اما به عنوان دلیل قابل استناد در دعوی نمی‌باشد.

4- در جایی که هیچ دلیل و اماره‌ای وجود نداشته باشند به سراغ اصل می‌رویم، اصل‌ها کشف حقیقت نمی‌کنند، اثبات واقعیت نمی‌کنند بلکه تنها رفع تردید می‌کنند.

5- تحقیق محلی، معاینه محل و کارشناسی موضوع مواد 248 تا 269 قانون آیین دادرسی مدنی را می‌توان به موارد مذکور در ماده 1258 قانون مدنی اضافه نمود.

6- در نظام حقوقی کشور ما ادله اثبات دعوا به موارد مندرج در ماده 1258 قانون مدنی محصور گشته‌اند. ناگفته نماند که ارزش انجام اقداماتی اعم از تحقیق یا معاینه محلی بستگی به نظر قاضی رسیدگی‌کننده به دعوا دارد و مقنن این امکان را برای وی در نظر گرفته است که جهت کشف حقیقت و فصل خصومت، به برخی از دلایل و امارات تحت عنوان اماره قضایی توجه نماید.

7- اقرار مهم‌ترین ادله اثبات دعوا می‌باشد که در نظام حقوقی ما به «ام‌الدلائل» معروف است.