هبه ممکن است معوض باشد و بنابراین واهب می‌تواند شرط کند که متهب مالی را به او هبه کند یا عمل مشروعی را مجاناً بجا آورد.
تفسیر ماده 801 قانون مدنی:
1- عقد هبه ذاتاً عقدی است مجانی، عقود مجانی عقدی هستند که یک عوض (مورد معامله) دارد که در مقابل آن هیچ عوض دیگری قرار ندارد اما می‌تواند هیه به شرط عوض دیگری قرار گیرد. حال اگر شرط عوضی در هبه درج شده باشد و آن عوض، مال متعلق به فرد دیگری باشد و آن فرد، اجازه انتقال آن را ندهد، عقد هبه صحیح خواهد بود و واهب فقط این حق را خواهد داشت که عقد را فسخ نماید چراکه شرط جنبه فرعی داشته و عقد را معوض نمی‌نماید.
در عقد هبه در مقابل نداریم، آن چیزی که صحیح است هبه با شرط عِوَض است به طور مثال کتابم را به شما هبه می‌کنم به شرط آنکه خودکار خود را به من بدهی.
عمده فایده تقسیم‌بندی عقود به معوض مانند عقد بیع و مجانی مانند عقد هبه (یا مجانی با شرط عوض) آن است که در عقود معوض ضمان درک راه دارد اما در عقد مجانی ضمان درک راه ندارد. یعنی اگر در عقد معوض یکی از عوضین مستحق‌للغیر باشد و مالک معامله را رد نماید عقد باطل است اما در عقد مجانی با شرط عوض اگر مورد معامله مستحق‌للغیر درآید و مالک آن را رد کند تنها شرط باطل است و عقد صحیح و قابل فسخ است.
2- وفق نظر دکتر کاتوزیان، واهب می‌تواند شرط نماید که موهوبه، صَرف انجام کار مشخصی مانند درس خواندن متهب شود.
3- در ارتباط با ماده 801 قانون مدنی و عقد هبه همراه با شرط عوض، واهب یک دستگاه موتور سیکلت که ارزش واقعی آن پانصد میلیون تومان است را به طرف مقابل (متهب) هبه می‌کند، ولی در عوض توافق می‌کند که متهب دو میلیون تومان به واهب و یا شخص ثالثی بپردازد و یا بنای قدیمی یک مدرسه را ترمیم نماید که بهای این تعهد در قبال ارزش واقعی عین‌موهوبه، بسیار کم ارزش و در حکم عدم عوض باشد.
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران