ماده ۱۴۲ ‌قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب (‌در امور مدنی)

دعوای متقابل به موجب دادخواست اقامه می‌شود، لیکن دعاوی تهاتر، صلح، فسخ، رد خواسته و امثال آن که برای دفاع از دعوای اصلی اظهار می‌شود، دعوای متقابل محسوب نمی‌شود و نیاز به تقدیم دادخواست جداگانه ندارد.


مهسا باقری | وکیل پایه یک دادگستری

تفسیر ماده 142 قانون آیین دادرسی مدنی:

1- چنانچه خوانده دعوی، صرفاً قصد دفاع از پرونده حاضر را داشته باشد، این دفاع ماهوی است اما اگر بخواهد علاوه بر دفاع در دعوای فعلی، خود نیز به خواسته‌ای برسد و خواهان را محکوم نماید، دعوی متقابل است.

2- دعوای تقابل علی‌القاعده با تقدیم دادخواست به دادگاهی که دعوای اصلی در آنجا مطرح است، رسیدگی می‌گردد. اما مطابق با این ماده، قانونگذار مقرر نموده است که دعاوی تهاتر، صلح، فسخ، رد خواسته و امثال آن که در دفاع از دعوای اصلی، مطرح می‌شوند، نیازی به تقدیم دادخواست ندارند و می‌توانند در قالب دفاعیات مطرح گردند.

مطلب مرتبط: دعوای تقابل چیست؟ شرایط طرح آن کدام است؟

3- یکی از مواردی که دفاع ماهوی است و نیازی به تقدیم دادخواست ندارد، هر دفاعی است که دلالت بر سقوط تعهدات نماید مانند ابراء، پرداخت، تبدیل تعهد و مالکیت مافی‌الذمه. (موضوع ماده 264 قانون مدنی)

4- زمانی که دو نفر در مقابل یکدیگر، مدیون شوند، هر دو دین تا اندازه‌ای که با هم معادله می‌نمایند، به صورت تهاتر برطرف شده و طرفین در مقابل یکدیگر بری می‌گردند. اگر ادعای خوانده دعوا در خصوص تهاتر، مستند به اسناد غیرقابل انکار (سند رسمی)، مسلم یا مورد قبول خواهان باشد، صرف اظهار تهاتر در مقام دفاع، کفایت می‌نماید و نیازی به تقدیم دادخواست تقابل نمی‌باشد اما اگر ادعای تهاتر توسط خوانده، مستند به اسناد غیرقابل انکار نباشد و هم‌چنین مورد قبول خواهان نیز نباشد، طرح این ادعا نمی‌تواند در قالب دفاع به معنی اخص باشد و نیازمند تقدیم دادخواست می‌باشد.

5- هر دفاعی که دلالت بر انحلال عقد نماید مانند فسخ، انفساخ و تفاسخ (در صورتی که محرز باشد.)، یکی دیگر از موارد دفاع ماهوی است و نیازی به تقدیم دادخواست ندارد. همچنین است هر دفاعی که دلالت بر صلح دعوی نماید.


04 آبان 1402 238
مقالات دعاوی حقوقی
3 ماه قبل 6214
دعوای تقابل چیست؟ دعوای تقابل در زمره یکی از دعاوی طاری می‌باشد که بموجب آن، خوانده تحت شرایطی می‌تواند در مقابل ادعای خواهان، جهت دفاع از خود، مطرح نماید. نکته مهم و اساسی در طرح دعوای تقابل این است که این دعوا، می‌بایست با دعوای اصلی دارای ارتباط کامل (دارا بودن ارتباط کامل یعنی نتیجه یک دعوی موثر در دعوای دیگر باشد.) و یا وحدت منشأ (وحدت منشأ یعنی هر دو دعوی از یک عمل حقوقی یا یک واقعه حقوقی ناشی شده است.) باشد. در مقاله حاضر که توسط گروه وکلای عدالت سرا تحریر یافته...
مقالات دعاوی حقوقی
2 ماه قبل 8868
مفهوم دعوای تقابل دعوای تقابل عبارت است از دعوای خوانده علیه خواهان. دعوای تقابل در زمره یکی از دعاوی طاری می‌باشد که بموجب آن، چنانچه خوانده قصد داشته باشد که علاوه بر دفاع در دعوای فعلی، خود نیز به خواسته‌ای برسد، می‌تواند در مقابل ادعای خواهان، جهت دفاع از خود، دعوای تقابل مطرح نماید. لذا دعوای تقابل الزاماً می‌بایست از سوی خوانده دعوی اقامه گردد. شرایط اختصاصی دعوای تقابل، اقامه آن از سوی خوانده، اتحاد منشأ و یا ارتباط کامل آن با دعوای اصلی (مستند به ماده 141 قانون آیین دادرسی مدنی) و نیز اقامه...
مقالات دعاوی حقوقی
2 ماه قبل 4842
تجدیدنظر خواهی چیست؟ واژه «تجدیدنظر» در لغت به معنای دوباره قضاوت کردن یا مورد بررسی مجدد قرار دادن امری می‌باشد. در حقیقت، تجدیدنظر خواهی، قضاوت دوباره امری است که یک مرتبه در دادگاه نخستین، مورد بررسی قرار گرفته و ماهیتاً، بازبینی اعمال دادگاه نخستین می‌باشد. قانونگذار مطابق با قوانین و مقررات موجود، شرایطی را وضع نموده است که مطابق با آن، ترتیبی مقرر گردد تا هر دعوا، بتواند دو بار مورد قضاوت قرار گیرد. تجدیدنظر یکی از طرق شکایت از رای می‌باشد. در یک تقسیم‌بندی کلی اعتراض به آراء به طرق عادی و طرق فوق‌العاده تفکیک...
مقالات دعاوی ملکی
4 هفته قبل 1611
مفهوم حقوقی دعوای الزام به تنظیم سند رسمی یکی از دعاوی مهم و کاربردی که به کرات در محاکم حقوقی مطرح می‌گردد، دعوای الزام به تنظیم سند رسمی می‌باشد. زمانی‌که وفق مبایعه‌نامه منعقده میان خریدار و فروشنده، فروشنده اقدام به انجام تعهد قراردادی خویش من‌باب انتقال و‌ تنظیم سند رسمی موضوع معامله به نام خریدار ننماید، خریدار می‌تواند با مراجعه به دادگاه صالح، دعوای الزام به تنظیم سند رسمی را به طرفیت فروشنده مطرح نماید. در مقاله حاضر که توسط گروه وکلای عدالت سرا تحریر یافته است، سعی می‌گردد به تفصیل در خصوص دعوای الزام به...

افزودن دیدگاه

امتیاز شما :

دیدگاه کاربران

نوید فراهانی
27 اسفند 1403
تفسیر کامل و جامع