ماده ۱۴۲ ‌قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب (‌در امور مدنی)

دعوای متقابل به موجب دادخواست اقامه می‌شود، لیکن دعاوی تهاتر، صلح، فسخ، رد خواسته و امثال آن که برای دفاع از دعوای اصلی اظهار می‌شود، دعوای متقابل محسوب نمی‌شود و نیاز به تقدیم دادخواست جداگانه ندارد.


تفسیر ماده 142 قانون آیین دادرسی مدنی:

1- چنانچه خوانده دعوی، صرفاً قصد دفاع از پرونده حاضر را داشته باشد، این دفاع ماهوی است اما اگر بخواهد علاوه بر دفاع در دعوای فعلی، خود نیز به خواسته‌ای برسد و خواهان را محکوم نماید، دعوی متقابل است.

2- دعوای تقابل علی‌القاعده با تقدیم دادخواست به دادگاهی که دعوای اصلی در آنجا مطرح است، رسیدگی می‌گردد. اما مطابق با این ماده، قانونگذار مقرر نموده است که دعاوی تهاتر، صلح، فسخ، رد خواسته و امثال آن که در دفاع از دعوای اصلی، مطرح می‌شوند، نیازی به تقدیم دادخواست ندارند و می‌توانند در قالب دفاعیات مطرح گردند.

مطلب مرتبط: دعوای تقابل چیست؟ شرایط طرح آن کدام است؟

3- یکی از مواردی که دفاع ماهوی است و نیازی به تقدیم دادخواست ندارد، هر دفاعی است که دلالت بر سقوط تعهدات نماید مانند ابراء، پرداخت، تبدیل تعهد و مالکیت مافی‌الذمه. (موضوع ماده 264 قانون مدنی)

4- زمانی که دو نفر در مقابل یکدیگر، مدیون شوند، هر دو دین تا اندازه‌ای که با هم معادله می‌نمایند، به صورت تهاتر برطرف شده و طرفین در مقابل یکدیگر بری می‌گردند. اگر ادعای خوانده دعوا در خصوص تهاتر، مستند به اسناد غیرقابل انکار (سند رسمی)، مسلم یا مورد قبول خواهان باشد، صرف اظهار تهاتر در مقام دفاع، کفایت می‌نماید و نیازی به تقدیم دادخواست تقابل نمی‌باشد اما اگر ادعای تهاتر توسط خوانده، مستند به اسناد غیرقابل انکار نباشد و هم‌چنین مورد قبول خواهان نیز نباشد، طرح این ادعا نمی‌تواند در قالب دفاع به معنی اخص باشد و نیازمند تقدیم دادخواست می‌باشد.

5- هر دفاعی که دلالت بر انحلال عقد نماید مانند فسخ، انفساخ و تفاسخ (در صورتی که محرز باشد.)، یکی دیگر از موارد دفاع ماهوی است و نیازی به تقدیم دادخواست ندارد. همچنین است هر دفاعی که دلالت بر صلح دعوی نماید.

افزودن دیدگاه

امتیاز شما :

دیدگاه کاربران

نوید فراهانی
27 اسفند 1403
تفسیر کامل و جامع