اکراه به اَعمالی حاصل می‌شود که موثر در هر شخص باشعوری بوده و او را نسبت به جان یا مال یا آبروی خود تهدید کند به نحوی که عادتاً قابل تحمل نباشد. در مورد اعمال اکراه‌آمیز سن و شخصیت و اخلاق و مرد یا زن بودن شخص باید در نظر گرفته شود.
تفسیر ماده 202 قانون مدنی:
1- منظور از عبارت «در هر شخص باشعوری» در ماده 202 قانون مدنی، هر شخص متعارف و معقول است (ملاک نوعی). ملاک نوعی در اکراه بدان معنا است که تهدید برای اینکه منجر به اکراه شود، باید نوع مردم از آن تهدید وحشت داشته باشند.
2- اکراه به عملی گفته می‌شود که بموجب آن ترس و فشار غیرقابل تحمل و غیرعادی به فرد تحمیل گردد که بموجب آن، فرد برخلاف رضا و رغبت خویش، به اجبار تن به انجام معامله دهد به نحوی که در اثر این فشار و اجبار، آزادی و اختیار عمل از وی سلب شده باشد.
3- جهت تحقق اکراه لازم است که اولاً اقدامات تهدیدآمیزی صورت پذیرفته باشد. ثانیاً هدف و نیت اکراه، نامشروع بوده باشد. ثالثاً رابطه سببیتی وجود داشته که تحت تاثیر آن، اکراه موثر واقع شود.
4-مساله مهم دیگری که در تحقق اکراه ضرورت دارد آن است که اعمال تهدیدآمیز نسبت به مال، جان یا آبروی اکراه‌شونده یا یکی از نزدیکان او صورت گرفته باشد و موثر نیز واقع گردد.
5- منظور مقنن از این عبارت که اکراه می‌بایست عادتاً قابل تحمل نباشد آن است که ملاک در تحقق این امر، ملاک عرفی است. همانگونه که عرض گردید، ملاک نوعی در اکراه بدان معنا است که تهدید برای اینکه منجر به اکراه شود، باید نوع مردم از آن تهدید وحشت داشته باشند.
بخش اخیر ماده 202 قانون مدنی در خصوص ملاک شخصی اکراه سخن گفته است. چراکه اکراه بسته به جنسیت، سن، اخلاق و ... متفاوت خواهد بود.
6- بنابر نظر آقای دکتر کاتوزیان، در تعارض غلبه ملاک نوعی و شخصی در اکراه، ملاک شخصی غلبه دارد.
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران