هر کس سبب تلف مالی بشود باید مثل یا قیمت آن را بدهد و اگر سبب نقص یا عیب آن شده باشد باید از عهده نقص قیمت آن برآید.
تفسیر ماده 331 قانون مدنی:
1- ارکان مسئولیت مدنی عبارتند از وجود فعل زیان بار، ورود ضرر و رابطه سببیت میان زیان وارده و فعل ارتکابی.
2- ضرر به دو دسته مادی و معنوی تقسیم میگردد همچنین اعم است از وارد نمودن خسارت یا تفویت منفعت.
3- جهت مطالبه خسارت منباب ضرر وارده به زیاندیده لازم است که اولاً ضرر وارد گردیده نامشروع باشد. ثانیاً مستقیم و مسلم باشد. ثالثاً پیش از این جبران نگردیده باشد. رابعاً قابل پیشبینی باشد.
4- اگر فعل زیانبار بنا به دلایلی اعم از حکم قانون، دفاع مشروع، اضطرار، رضایت زیاندیده و ... رخ داده باشد، فاعل، مسئول شناخته نگردیده و ملزم به جبران خسارت نخواهد شد.
5- تقصیر اعم از تعدی و تفریط میباشد.
6- مطابق با نظر آقای دکتر کاتوزیان دخالت عوامل طبیعی در تلف شدن مال متعلق به دیگری، مسئولیت مسبب را از بین نمیبرد بطور مثال وقتی کسی آتشی روشن میکند که با وزش باد، به خودروی دیگری سرایت میکند و آن را میسوزاند، قطعاً ضامن خواهد بود.
هرگاه یک نفر سبب تلف مالی را ایجاد کند و دیگری مباشر تلف شدن آن مال بشود مباشر مسئول است نه مسبب مگر اینکه سبب اقوی باشد به نحوی که عرفاً اتلاف مستند به او باشد.
تفسیر ماده 332 قانون مدنی:
1- در فرضی که هم مباشر و هم سبب در بروز حادثهای دخالت داشته باشند و تاثیر مداخله آنان بصورت مساوی باشد، مستند به ماده 526 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 میبایست هر دوی آنان را به صورت مساوی، مسئول و ضامن دانست هر چند که ظاهر صدر ماده 332 قانون مدنی، فقط مباشر را مسئول شناخته است.
2- در شرایطی که چند نفر به نحو همزمان، سبب ایجاد خسارت به دیگری شوند، هر یک از آنان به نسبت تاثیر رفتار خود، مسئولیت جبران خسارت را خواهد داشت حال اگر دو سبب در زمانهای مختلف باعث ورود خسارت به دیگری شوند، علیالاصول سبب مقدم در تاثیر ضامن خواهد بود.
3- چنانچه فردی در حالت و وضعیت اضطراری که از عمد یا تقصیر او ایجاد نشده است، عملی را متناسب با دفع خطر انجام دهد و اقدام وی باعث ورود خسارت به دیگری شده باشد، از مسئولیت معاف خواهد شد. ناگفته نماند که معافیت وی از مسئولیت در شرایط اضطرار به معنای آن نیست که زیاندیده به هیچ عنوان حق رجوع به وی را نداشته باشد بلکه سقوط مسئولیت او فقط از جهت اتلاف یا تسبیب میباشد.
صاحب دیوار یا عمارت یا کارخانه مسئول خساراتی است که از خراب شدن آن وارد میشود مشروط بر اینکه خرابی در نتیجه عیبی حاصل گردد که مالک مطلع بر آن بوده و یا از عدم مواظبت او تولید شده است.
مالک یا متصرف حیوان مسئول خساراتی نیست که از ناحیه آن حیوان وارد میشود مگر اینکه در حفظ حیوان تقصیر کرده باشد لیکن در هر حال اگر حیوان به واسطه عمل کسی منشا ضرر گردد فاعل آن عمل مسئول خسارات وارده خواهد بود.
در صورت تصادم بین دو کشتی یا دو قطار راهآهن یا دو اتومبیل و امثال آنها مسئولیت متوجه طرفی خواهد بود که تصادم در نتیجه عمد یا مسامحه او حاصل شده باشد و اگر طرفین تقصیر یا مسامحه کرده باشند هر دو مسئول خواهند بود.
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران