متعاملین می‌توانند ضمن معامله ملزم شوند و یا به موجب قرارداد جداگانه تراضی نمایند که در صورت بروز اختلاف بین آنان به داوری مراجعه کنند و نیز می‌توانند داور یا داوران خود را قبل یا بعد از بروز اختلاف تعیین نمایند.
تبصره- در کلیه موارد رجوع به داور، طرفین می‌توانند انتخاب داور یا داوران را به شخص ثالث یا دادگاه واگذار کنند.
تفسیر ماده 455 قانون آیین دادرسی مدنی:
1- داوری نهادی اختیاری است و با انعقاد موافقت‌نامه داوری و با توافق طرفین حاصل می‌شود. گرچه معمولاً موافقت‌نامه داوری، پیش از وقوع و بروز اختلاف به صورت شرط ضمن عقد واقع می‌شود لیکن متعاملین می‌توانند به موجب قرارداد جداگانه نیز توافق بر مراجعه به داوری نمایند.
2- موافقت‌نامه داوری چه به صورت قرارداد داوری و چه به شکل شرط ضمن عقد باشد می‌بایست دارای شرایطی باشد، برخی از این شرایط عبارتند از:
الف- اهلیت طرفین موافقت‌نامه داوری (به موجب ماده 454 قانون آیین دادرسی مدنی) برای ارجاع اختلاف به داوری همان اهلیت لازم برای اصل دعوی است. اگر موضوع اختلاف مالی باشد، طرفین باید دارای بلوغ، عقل و رشد باشند. اما اگر موضوع اختلاف غیرمالی باشد، ارجاع اختلاف به داوری نیاز به بلوغ و عقل دارد.
ب- موافقت‌نامه داوری باید شرایط اساسی برای صحت معامله موضوع ماده 190 قانون مدنی را دارا باشد.
ج- چنانچه موافقت‌نامه توسط وکیل تنظیم می‌گردد، وکیل می‌بایست به موجب بند 5 و صدر ماده 35 قانون آیین دادرسی مدنی، در وکالتنامه اختیار وکالت در ارجاع دعوی به داوری و تعیین داور را داشته باشد.
د- موضوع مورد اختلاف می‌بایست اساساً امکان ارجاع به داوری را داشته باشد. برخی از دعاوی و امور قابلیت داوری ندارند. بطور مثال دعوای ورشکستگی که علیه تاجر یا شرکت تجاری در پی توقف، از سوی شخص متوقف با دادستان یا هر یک از بستانکاران اقامه می‌گردد، مستند به بند 1 ماده 496 قانون آیین دادرسی مدنی قابلیت ارجاع به داوری را ندارد. و همچنین است دعاوی راجع به اصل نکاح، فسخ آن، طلاق و نسب (بند 2 همان ماده).
3- موافقت‌نامه داوری اگر پیش از حدوث اختلاف طرفین منعقد گردد به آن «پیشا اختلاف» یا «شرط داوری» گویند اما اگر پس از حدوث اختلاف طرفین منعقد گردد به آن «پسا اختلاف» یا «قرارداد داوری» گویند.
مطلب مرتبط: نمونه شرط داوری در قراردادها
4- موافقت‌نامه داوری یا مقید است یا مطلق. اگر در ضمن موافقت‌نامه، داور را مشخص نموده باشند موافقت‌نامه مقید است اما اگر داور در ضمن موافقت‌نامه، تعیین نشده باشد و تعیین داور را به آینده موکول نموده باشند، داوری مطلق است.
5- مستند به تبصره ماده 455 قانون آیین دادرسی مدنی، طرفین می‌توانند در موافقت‌نامه داوری نصب داور را بر عهده شخص ثالث بگذارند. در این فرض هر یک از طرفین که خواستار آغاز داوری است، باید از شخص ثالث تقاضای نصب داور کند.
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران