مهلت درخواست فرجام‌خواهی برای اشخاص ساکن ایران بیست روز و برای اشخاص مقیم خارج دو ماه می‌باشد.
تفسیر ماده 397 قانون آیین دادرسی مدنی:
1- مهلت فرجام‌خواهی 20 روز یا 2 ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی یا قطعیت رای صادره است.
2- اگر جهت فرجام‌خواهی مغایرت دو رای باشد، مهلت فرجام‌خواهی 20 روز یا 2 ماه از تاریخ آخرین ابلاغ است (ابلاغ رای مؤخر). (وفق ماده 399 قانون آیین دادرسی مدنی)
ابتدای مهلت فرجام‌خواهی به قرار زیر است:
الف- برای احکام و قرارهای قابل فرجام‌خواهی دادگاه تجدیدنظر استان از روز ابلاغ.
ب- برای احکام و قرارهای قابل تجدیدنظر دادگاه بدوی که نسبت به آن تجدیدنظر خواهی نشده از تاریخ انقضای مهلت تجدیدنظر.
تفسیر ماده 398 قانون آیین دادرسی مدنی:
1- به موجب بند الف ماده 398 قانون آیین دادرسی مدنی ناظر به ماده 397 قانون آیین دادرسی مدنی، مهلت فرجام‌خواهی 20 روز یا 2 ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی از دادگاه تجدیدنظر است.
2- همچنین به موجب بند ب ماده 398 قانون آیین دادرسی مدنی ناظر به ماده 397 همان قانون، مهلت فرجام‌خواهی 20 روز یا 2 ماه از تاریخ قطعیت رای صادره از دادگاه نخستین است.
اگر فرجام‌خواهی به واسطه مغایر بودن دو حکم باشد ابتدای مهلت، تاریخ آخرین ابلاغ هر یک از دو حکم خواهد بود.
تفسیر ماده 399 قانون آیین دادرسی مدنی:
1- گرچه طبق ماده 397 قانون آیین دادرسی مدنی، مهلت فرجام‌خواهی 20 روز یا 2 ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی یا قطعیت رای صادره است لکن به موجب مقررات ماده 399 قانون آیین دادرسی مدنی، اگر جهت فرجام‌خواهی مغایرت دو رای باشد، مهلت فرجام‌خواهی 20 روز یا 2 ماه از تاریخ آخرین ابلاغ است (ابلاغ رای مؤخر).
2- در خصوص مغایرت دو حکم، بند 4 ماده 371 قانون آیین دادرسی مدنی بیان می‌دارد که چنانچه آرای مغایری در خصوص یک موضوع و بین همان اصحاب دعوی صادر شده باشد، در این‌صورت حتی اگر مفاد رای مؤخر صحیح نیز باشد، رای مؤخر بی‌اعتبار بوده و به درخواست ذی‌نفع بی‌اعتباری آن اعلام خواهد شد (نقض نمی‌شود بلکه بی‌اعتبار اعلام می‌شود چراکه دیوان عالی کشور وارد رسیدگی به آن نمی‌شود خواه صحیح صادر شده باشد خواه به اشتباه.). (رای اول اعتبار امر مختومه دارد و رای مؤخر نباید صادر می‌شده است.)
همچنین در صورت فرجام‌خواهی از رای اول، به رای اول نیز در دیوان عالی کشور رسیدگی می‌شود و در صورت مخالفت آن با قانون، دیوان رای اول را نقض بلاارجاع می‌نماید (در نقض بلاارجاع، پس از نقض در دیوان عالی کشور، نیازی به رسیدگی مجدد نیست.).
مقررات مواد (۳۳۷) و (۳۳۸) این قانون در مورد فرجام‌خواهی از احکام و قرارها نیز لازم‌الرعایه می‌باشد.
تفسیر ماده 400 قانون آیین دادرسی مدنی:
در صورت تقدیم دادخواست فرجام‌خواهی خارج از مهلت، معاذیر چهارگانه مندرج در ماده 306 قانون آیین دادرسی مدنی اگر مصادف با آخرین روز فرجام باشد، می‌تواند موجب تمدید مهلت فرجام نیز بشود. جهات عذر موجه عبارتند از: الف- بیماری مانع حرکت، ب- فوت والدین، اولاد و همسر تا 7 روز، ج- حوادث قهریه از قبیل سیل، زلزله و حریق که بر اثر آن تقدیم دادخواست فرجام‌خواهی در مهلت مقرر ممکن نباشد. (قوه قاهره)، د- توقیف یا حبس بودن به نحوی که نتوان در مهلت مقرر دادخواست فرجام‌خواهی تقدیم کرد. (حبس باید غیرقانونی باشد؛ چراکه اگر قانونی بوده باشد از داخل زندان می‌توان فرجام‌خواهی نمود.)
چنانچه پس از ابلاغ و پیش از فرجام‌خواهی در مهلت فرجام، محکوم‌علیه فوت کند یا محجور شود یا ورشکسته شود یا سمت نمایندگی وی زائل گردد رای مجدداً به وراث یا قیم یا مدیر تصفیه یا نماینده جدید ابلاغ می‌گردد و مهلت بیست روز جدیدی داده می‌شود. قاعده مندرج در ماده 400 قانون آیین دادرسی مدنی ناظر به مواد 337 و 338 همان قانون، شامل زوال سمت نماینده حقوقی ادارات دولتی، وکیل (تابع مقررات وکالت مندرج در مواد 37، 38، 39 و 40 قانون آیین دادرسی مدنی است.) و مدیران شخص حقوقی نمی‌شود و دادگاه در صورت زوال سمت نماینده مهلت جدیدی به آنها اعطاء نمی‌کند.
مطلب مرتبط: فرجام‌خواهی چیست و چه احکامی قابلیت فرجام‌خواهی را دارند؟
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران