هرگاه مال متعلق به محکوم‌علیه نزد شخص ثالث اعم از حقوقی یا حقیقی باشد یا مورد درخواست توقیف، طلبی باشد که محکوم‌علیه ‌از شخص ثالث دارد اخطاری در باب توقیف مال یا طلب و میزان آن به پیوست رونوشت اجرائیه به شخص ثالث ابلاغ و رسید دریافت می‌شود و مراتب فوراً به محکوم‌علیه نیز ابلاغ می‌گردد.

تفسیر ماده 87 قانون اجرای احکام مدنی:

موضوع ماده 87 قانون اجرای احکام مدنی در خصوص توقیف طلب یا مال منقول محکوم‌علیه نزد شخص ثالث است. چنانچه محکوم‌علیه نزد شخص ثالثی طلبی داشته باشد، محکوم‌له می‌تواند برای توقیف طلب یا مال منقول مزبور، به واحد اجرای احکام مدنی مراجعه نماید. واحد اجرا جهت توقیف مال، اخطاری (به اخطاریه، توقیف‌نامه شخص ثالث نیز می‌گویند.) همراه با تصویر اجرائیه برای شخص ثالث ارسال می‌نماید و از وی رسید اخذ می‌کند و مراتب را فوراً به محکوم‌علیه نیز ابلاغ می‌نماید.

مطلب مرتبط: نحوه توقیف اموال محکوم‌علیه نزد شخص ثالث در اجرای احکام چگونه است؟

شخص ثالث پس از ابلاغ اخطار توقیف نباید مال یا طلب توقیف شده را به محکوم‌علیه بدهد و مکلف است طبق دستور مدیر اجرا عمل‌ نماید، در صورت تخلف مسئول جبران خسارت وارده به محکوم‌له خواهد بود.

تفسیر ماده 88 قانون اجرای احکام مدنی:

1- شخص ثالثی که مال منقول یا طلب محکوم‌علیه در ید وی است، باید طبق نظر دادورز اجرای احکام عمل نموده و می‌بایست از تحویل آن به محکوم‌علیه اجتناب ورزد.

2- منظور ماده 88 قانون اجرای احکام مدنی از عبارت «نباید مال یا طلب توقیف شده را به محکوم‌علیه بدهد»، آن است که شخص ثالث نباید مال را به هیچ شخصی بدهد (نه محکوم‌علیه و نه هیچ شخص دیگری) و باید طبق دستور مامور اجرا عمل نماید. موضوع ماده 88 قانون اجرای احکام مدنی، یکی از تکالیف شخص ثالث در صورت پذیرش وجود طلب یا مال نزد وی است.

3- در صورت پذیرش مطلق شخص ثالث (شایان ذکر است پذیرش به دو نوع پذیرش مطلق (در پذیرش مطلق، شخص ثالث می‌پذیرد که طلب یا مال منقول محکوم‌علیه بی چون و چرا در ید وی می‌باشد.) و پذیرش مقید (در پذیرش مقید، شخص ثالث می‌پذیرد که طلب یا مال منقول محکوم‌علیه در ید وی است اما وی نسبت به آن ادعای حقی دارد.) تقسیم‌بندی می‌شود.)، حتی پیش از اعلام آن به مامور اجرا طلب یا مال منقول محکوم‌علیه به میزانی که شخص ثالث می‌پذیرد نزد وی از همان تاریخ ابلاغ اخطار توقیف (توقیف‌نامه شخص ثالث)، بازداشت شده به شمار می‌رود و کلیه آثار بازداشت از همان تاریخ جاری می‌شود.

مطلب مرتبط: نحوه توقیف اموال محکوم‌علیه نزد شخص ثالث در اجرای احکام چگونه است؟

هرگاه مالی که نزد شخص ثالث توقیف شده عین معین یا وجه نقد یا طلب حال باشد شخص ثالث باید در صورت مطالبه آن را به دادورز (‌مامور اجرا) بدهد و رسید دریافت دارد این رسید به منزله سند تادیه وجه یا دین یا تحویل عین معین از طرف شخص ثالث به محکوم‌علیه خواهد بود.

تفسیر ماده 89 قانون اجرای احکام مدنی:

1- موضوع ماده 89 قانون اجرای احکام مدنی، یکی دیگر از تکالیف شخص ثالث در صورت پذیرش وجود طلب یا مال نزد وی است. بدین نحو که شخص ثالث می‌بایست مال یا طلب توقیف شده را در صورت مطالبه دادورز (مامور اجرای احکام) به وی تحویل دهد و رسید دریافت کند. از زمان اخذ رسید، ذمه شخص ثالث نسبت به محکوم‌علیه بری می‌شود.

2- گاهی اوقات ممکن است که شخص ثالث نسبت به قسمتی از طلب/ وجه نقد یا مال منقول متعلق به محکوم‌علیه اقدام به پذیرش نماید، در این فرض طلب یا مال، نسبت به قسمتی که می‌پذیرد از همان تاریخ ابلاغ اخطار توقیف، نزد وی بازداشت شده محسوب می‌شود و نسبت به قسمت دیگر آثار سکوت یا انکار (عدم پذیرش) جاری می‌شود.

در صورت پذیرش مطلق شخص ثالث (شایان ذکر است پذیرش به دو نوع پذیرش مطلق (در پذیرش مطلق، شخص ثالث می‌پذیرد که طلب یا مال منقول محکوم‌علیه بی چون و چرا در ید وی می‌باشد.) و پذیرش مقید (در پذیرش مقید، شخص ثالث می‌پذیرد که طلب یا مال منقول محکوم‌علیه در ید وی است اما وی نسبت به آن ادعای حقی دارد.) تقسیم‌بندی می‌شود.)، کلیه آثار بازداشت از ابلاغ اخطار توقیف (توقیف‌نامه شخص ثالث) جاری می‌شود.

مطلب مرتبط: نحوه توقیف اموال محکوم‌علیه نزد شخص ثالث در اجرای احکام چگونه است؟

در موردی‌ که شخص ثالث دین خود را به اقساط یا اجور و عوائدی را به تدریج به محکوم‌علیه می‌پردازد و محکوم‌له تقاضای استیفاء‌ محکوم‌به را از آن بنماید دادورز (‌مامور اجرا) به شخص ثالث اخطار می‌کند که اقساط یا عوائد و اجور مقرر را به قسمت اجرا تسلیم نماید.

تفسیر ماده 90 قانون اجرای احکام مدنی:

در خصوص طلب اقساطی محکوم‌علیه از شخص ثالث، طبق ماده 90 قانون اجرای احکام مدنی، چنانچه شخص ثالث دین خود را به اقساط یا اجور و عوایدی را به تدریج به محکوم‌علیه می‌پردازد و محکوم‌له تقاضای استیفای محکوم‌به را از آن ننماید، دادورز (مامور اجرا) به شخص ثالث ابلاغ (اخطار) می‌کند که اقساط و عواید را در موعد مقرر به قسمت اجرا تسلیم کند.

مطلب مرتبط: نحوه توقیف اموال محکوم‌علیه نزد شخص ثالث در اجرای احکام چگونه است؟

هرگاه شخص ثالث منکر وجود تمام یا قسمتی از مال یا طلب یا اجور و عواید محکوم‌علیه نزد خود باشد باید ظرف ده روز از تاریخ‌ ابلاغ اخطاریه مراتب را به قسمت اجرا اطلاع دهد.

تفسیر ماده 91 قانون اجرای احکام مدنی:

همچنین اگر شخص ثالث منکر وجود هرگونه وجه نقد/ طلب یا مال منقول متعلق به شخص ثالث گردد (نپذیرفتن وجود طلب)، باید ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ اخطاریه (توقیف‌نامه شخص ثالث)، مراتب را به مامور اجرا اطلاع دهد. در صورت عدم پذیرش شخص ثالث، طلب یا مال دیگر قابل بازداشت نیست و بازداشت شده محسوب نمی‌گردد حتی اگر واقعاً طلب یا مال نزد ثالث باشد.

مطلب مرتبط: نحوه توقیف اموال محکوم‌علیه نزد شخص ثالث در اجرای احکام چگونه است؟

هرگاه شخص ثالث به تکلیف مقرر در ماده قبل عمل نکند و یا بر خلاف واقع منکر وجود تمام یا قسمتی از مال یا طلب یا اجور و عوائد‌ محکوم‌علیه نزد خود گردد و یا اطلاعاتی که داده موافق با واقع نباشد و موجب خسارت شود محکوم‌له می‌تواند برای جبران خسارت به دادگاه ‌صلاحیت‌دار مراجعه نماید.

تفسیر ماده 92 قانون اجرای احکام مدنی:

1- هرگاه شخص ثالث منکر وجود طلب یا مال منقول متعلق به محکوم‌علیه نزد وی باشد و ظرف مدت ده روز به تکلیف مقرر در ماده 91 قانون اجرای احکام مدنی عمل ننماید (اطلاع به قسمت اجرا) و یا به دروغ منکر وجود تمام یا قسمتی از مال یا طلب یا اجور و عوائد‌ محکوم‌علیه نزد خود گردد و یا اطلاعات کذب دهد، در صورتی که موجب بروز خسارت گردد، محکوم‌له می‌تواند دادخواست جبران خسارت بر علیه شخص ثالث تقدیم دادگاه نماید.

مطلب مرتبط: نحوه توقیف اموال محکوم‌علیه نزد شخص ثالث در اجرای احکام چگونه است؟

2- در صورت سکوت شخص ثالث نسبت به اخطاریه مامور اجرای احکام مدنی، مال توقیف نمی‌شود اما اگر بعداً وجود مال متعلق به محکوم‌علیه نزد وی اثبات گردد، محکوم‌له می‌تواند با اثبات ارکان دعوای مسئولیت مدنی، دادخواست جبران خسارت بر علیه شخص ثالث را مطرح نماید.

اگر شخص ثالث از تسلیم عین مال توقیف شده امتناع نماید و دادورز (‌مامور اجرا) به آن مال دسترسی پیدا نکند معادل قیمت آن از‌ دارایی او برای استیفاء محکوم‌به توقیف خواهد شد. ‌در صورتی‌ که شخص ثالث مدعی باشد که مال قبل از مطالبه قسمت اجرا بدون تعدی و تفریط او از بین رفته می‌تواند به دادگاه دادخواست دهد دادگاه ‌در صورتی‌ که دلایل او را موجه تشخیص دهد قراری در باب توقیف عملیات اجرایی تا تعیین تکلیف نهایی صادر می‌کند.

هرگاه شخص ثالث از تادیه وجه نقد یا طلب حال که نزد او توقیف شده امتناع نماید به میزان وجه مزبور از دارایی او توقیف خواهد شد.

تفسیر ماده 94 قانون اجرای احکام مدنی:

در صورتی که شخص ثالث وجود طلب یا وجه نقد متعلق به محکوم‌علیه را در نزد خود بپذیرد و مال مزبور نزد وی بازداشت شود، هر زمان که مامور اجرا بخواهد به دلالت ماده 89 قانون اجرای احکام مدنی، باید آن را به دایره اجرا تحویل دهد. در صورت مطالبه مامور اجرا و استنکاف شخص ثالث از تادیه وجه نقد یا طلب حال شده به دایره اجرا، به میزان وجه از دارایی وی توقیف می‌گردد.

شخص ثالثی که مال محکوم‌علیه نزد او توقیف شده می‌تواند مال مزبور را هر وقت بخواهد به قسمت اجرا تسلیم کند و قسمت اجرا باید ‌آن را قبول نماید.

تفسیر ماده 95 قانون اجرای احکام مدنی:

شخص ثالث پس از پذیرش وجود وجه نقد/ طلب (طلب حال) یا مال معین متعلق به محکوم‌علیه نزد وی، برای دادن آن به مامور اجرا، لزوماً نیازی به دستور مامور اجرای احکام ندارد و هر زمان که بخواهد می‌تواند آن را تادیه کند.