دفاتر تجارتی در موارد دعوای تاجری بر تاجر دیگر در صورتی که دعوی از محاسبات و مطالبات تجارتی حاصل شده باشد دلیل محسوب می‌شود مشروط بر اینکه دفاتر مزبوره مطابق قانون تجارت تنظیم شده باشند.
تفسیر ماده 1297 قانون مدنی:
1- دفاتر تجاری سند عادی هستند.
2- دفاتر تجاری تاجر، علیه تاجر تنظیم‌کننده قابل استناد است و به نوعی اقرار کتبی است.
3- برای آنکه تاجر بتواند از ارزش حقوقی دفاتر تجاری به سود خود بهره ببرد شرایط ذیل می‌بایست فراهم گردد: (برگرفته از کتاب حقوق تجارت، دکتر محمدرضا پاسبان- انتشارات گنج دانش)
الف- دعوای مطروحه می‌بایست میان تجار باشد و هر دو طرف تاجر باشند. لذا چنانچه بنگاه بازرگانی بخواهد به دفتر تجاری خود علیه شخص غیرتاجر استناد کند، حتی اگر دفتر استنادی مطابق مقررات تنظیم شده و مرتب باشد، دادگاه نباید به چنین استنادی به عنوان دلیل اعتنا کند.
ب- شرط دیگر قابلیت استناد به دفتر تجاری از سوی تاجر به سود خود و علیه تاجر دیگر، مرتب بودن آن دفتر و تنظیم آن مطابق قانون تجارت است.
ج- شرط دیگر جهت آنکه دفتر تجاری به سود تاجر به عنوان دلیل محسوب گردد، تجاری بودن موضوع اختلاف است. لذا چنانچه موضوع مورد اختلافی که در دادگاه مطرح شده است ناشی از معاملات برای امور غیرتجاری تاجر باشد، وی نمی‌تواند به دفتر تجاری خود برای اثبات ادعا علیه طرف مقابل استفاده نماید.
4- استناد به دفاتر تجاری قابل تجزیه نیست یعنی استنادکننده نمی‌تواند آنچه را که به نفع خود است بپذیرد و آنچه را که به ضرر اوست رد نماید مگر آنکه بی‌اعتباری قسمت‌های مذکور را با دلایل دیگری ثابت نماید.
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران