ماده ۱۰۹

در کلیه دعاوی مدنی اعم از دعاوی اصلی یا طاری و درخواست های مربوط به امور حسبی به استثنای مواردی که قانون امور حسبی مراجعه به دادگاه را مقرر داشته است، خوانده می‌تواند برای تادیه خسارات ناشی از هزینه دادرسی و حق‌الوکاله که ممکن است خواهان محکوم شود از دادگاه تقاضای تامین نماید. دادگاه در صورتی که تقاضای مزبور را با توجه به نوع و وضع دعوا و سایر جهات موجه بداند، قرار تامین صادر می‌نماید و تا وقتی که خواهان تامین ندهد، دادرسی متوقف خواهد ماند و در صورتی که مدت مقرر در قرار دادگاه برای دادن تامین منقضی شود و خواهان تامین ندهد به درخواست خوانده قرار رد دادخواست خواهان صادر می‌شود.

تبصره– چنانچه بر دادگاه محرز شود که منظور از اقامه دعوا تاخیر در انجام تعهد یا ایذاء طرف یا غرض‌ورزی بوده، دادگاه مکلف است در ضمن صدور حکم یا قرار، خواهان را به تادیه سه برابر هزینه دادرسی به نفع دولت محکوم نماید.

تفسیر ماده 109 قانون آیین دادرسی مدنی:

1- چنانچه دادگاه دعوای طرح گردیده را واهی تشخیص دهد قراری صادر می کند که خواهان معادل خسارات دادرسی که ممکن است به خوانده وارد آیند، تامین دهد تا در این صورت، دادگاه به دعوای او رسیدگی نماید.

2- اخذ تامین مناسب از خواهان، نیازمند درخواست خوانده دعوی است. لذا دادگاه نمی تواند راساً عمل کند.

3- میزان تامینی که از خواهان اخذ می گردد معادل هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل خوانده در مرحله نخستین است.

4- با توجه به اطلاق ماده به تامین، تامین اخذ گردیده می تواند وجه نقد نباشد.

5- مهلتی که دادگاه به خواهان جهت سپردن تامین می دهد موعد قضایی است و دادگاه آن را با لحاظ میزان تامین، توانایی مالی خواهان و ... تعیین می نماید.

6- در صورتی که دادگاه به خواهان مهلتی جهت سپردن تامین بدهد و خواهان تامین مدنظر دادگاه را ندهد، به درخواست خوانده، دادگاه قرار رد دادخواست صادر می نماید.