قوانین جزایی ایران درباره کلیه اشخاصی که در قلمرو حاکمیت زمینی، دریایی و هوایی جمهوری اسلامی ایران مرتکب جرم شوند اعمال می شود مگر آن که به موجب قانون ترتیب دیگری مقرر شده باشد.
تفسیر ماده 3 قانون مجازات اسلامی:
1- مقنن در ماده 3 قانون مجازات اسلامی در ارتباط با صلاحیت سرزمینی قوانین کیفری سخن گفته است. طبق صلاحیت سرزمینی که در زمره مهم ترین صلاحیت ها به شمار می آید، دولتی که جرم در قلمرو آن حادث گردیده است بر سایر دولت ها در رسیدگی به آن جرم، تقدم دارد.
2- اصل صلاحیت سرزمینی دارای استثنائاتی نیز می باشد که این استثنائات عبارتند از: الف) جرائم ارتکابی از سوی نمایندگان سیاسی و کنسولی قابل تعقیب و مجازات از سوی مراجع قضایی کشور پذیرنده نخواهد بود. ب) رسیدگی به جرائم ارتکابی در داخل کشتی های خارجی در صلاحیت دولتی خواهد بود که پرچم آن در کشتی به اهتزاز درآمده است.
هرگاه قسمتی از جرم یا نتیجه آن در قلمرو حاکمیت ایران واقع شود در حکم جرم واقع شده در جمهوری اسلامی ایران است.
تفسیر ماده 4 قانون مجازات اسلامی:
مقنن در اجرای مقررات مربوط به صلاحیت سرزمینی چنین مقرر نموده است که در راستای اجرای این اصل، حتی اگر بخشی از جرم یا نتیجه آن نیز در ایران اتفاق افتاده باشد، در حکم جرم ارتکابی در ایران بوده و محاکم ایران صالح به رسیدگی خواهند بود. بنابراین اجرای اصل صلاحیت سرزمینی مستلزم تحقق تمام اجزای جرم در قلمرو ایران نخواهد بود.
هر شخص ایرانی یا غیرایرانی که در خارج از قلمرو حاکمیت ایران مرتکب یکی از جرائم زیر یا جرائم مقرر در قوانین خاص گردد، طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران محاکمه و مجازات می شود و هرگاه رسیدگی به این جرائم در خارج از ایران به صدور حکم محکومیت و اجرای آن منتهی شود، دادگاه ایران در تعیین مجازات های تعزیری، میزان محکومیت اجراء شده را محاسبه می کند:
الف- اقدام علیه نظام، امنیت داخلی یا خارجی، تمامیت ارضی یا استقلال جمهوری اسلامی ایران
ب- جعل مهر، امضاء، حکم، فرمان یا دست خط مقام رهبری یا استفاده از آن
پ- جعل مهر، امضاء، حکم، فرمان یا دست خط رسمی رییس جمهور، رییس قوه قضاییه، رییس و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، رییس مجلس خبرگان، رییس دیوان عالی کشور، دادستان کل کشور، اعضای شورای نگهبان، رییس و اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام، وزرا یا معاونان رییس جمهور یا استفاده از آنها.
ت- جعل آراء مراجع قضایی یا اجرائیه های صادره از این مراجع یا سایر مراجع قانونی و یا استفاده از آنها.
ث- جعل اسکناس رایج یا اسناد تعهدآور بانکی ایران و همچنین جعل اسناد خزانه و اوراق مشارکت صادر شده یا تضمین شده از طرف دولت یا تهیه یا ترویج سکه قلب در مورد مسکوکات رایج داخل
تفسیر ماده 5 قانون مجازات اسلامی:
1- ماده ۵ قانون مجازات اسلامی، اصل صلاحیت واقعی قوانین کیفری را بیان نموده است مقنن در این اصل بر حفظ و حراست از منافع حکومت جمهوری اسلامی ایران و برخورد با جرائمی که در خارج از ایران برای ضربه زدن به منافع ایران، ارتکاب یافته اند، تاکید نموده است.
2- منظور از جرائم ارضی جرائمی اند که با هدف تجزیه طلبی و جدا نمودن بخشی از قلمرو ایران به وقوع پیوسته اند.
3- جرم جعل دستخط رهبری در هر حال مشمول ماده ۵ قانون مجازات اسلامی خواهد شد و تفاوتی نمی نماید که دستخط رسمی باشد یا غیر رسمی.
به جرائم مستخدمان دولت اعم از ایرانی یا غیرایرانی که در رابطه با شغل و وظیفه خود در خارج از قلمرو حاکمیت ایران مرتکب شده اند و به جرائم ماموران سیاسی و کنسولی و دیگر وابستگان دولت ایران که از مصونیت سیاسی برخوردارند طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران رسیدگی می شود.
علاوه بر موارد مذکور در مواد فوق هر یک از اتباع ایران در خارج از کشور مرتکب جرمی شود، در صورتی که در ایران یافت و یا به ایران اعاده گردد، طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران محاکمه و مجازات می شود مشروط بر اینکه:
الف- رفتار ارتکابی به موجب قانون جمهوری اسلامی ایران جرم باشد.
ب- در صورتی که جرم ارتکابی از جرائم موجب تعزیر باشد، متهم در محل وقوع جرم محاکمه و تبرئه نشده یا در صورت محکومیت، مجازات کلاً یا بعضاً درباره او اجراء نشده باشد.
پ- طبق قوانین ایران موجبی برای منع یا موقوفی تعقیب یا موقوفی اجرای مجازات یا سقوط آن نباشد.
هرگاه شخص غیرایرانی در خارج از ایران علیه شخصی ایرانی یا علیه کشور ایران مرتکب جرمی به جز جرائم مذکور در مواد قبل شود و در ایران یافت و یا به ایران اعاده گردد، طبق قوانین جزائی جمهوری اسلامی ایران به جرم او رسیدگی می شود، مشروط بر اینکه:
الف- متهم در جرائم موجب تعزیر در محل وقوع جرم، محاکمه و تبرئه نشده یا در صورت محکومیت، مجازات کلاً یا بعضاً درباره او اجراء نشده باشد.
ب- رفتار ارتکابی در جرائم موجب تعزیر به موجب قانون جمهوری اسلامی ایران و قانون محل وقوع، جرم باشد.
مرتکب جرائمی که به موجب قانون خاص یا عهدنامه ها و مقررات بین المللی در هر کشوری یافت شود در همان کشور محاکمه می شود، اگر در ایران یافت شود طبق قوانین جزایی جمهوری اسلامی ایران محاکمه و مجازات می گردد.
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران