حق انتفاع عبارت از حقی است که به موجب آن شخص می‌تواند از مالی که عین آن ملک دیگری است یا مالک خاصی ندارد استفاده کند.
تفسیر ماده 40 قانون مدنی:
1- حق انتفاع به معنای حق استفاده از یک مال است.
2- حق انتفاع در زمره حقوق عینی است که می‌بایست موضوع آن یک شیء مادی باشد بنابراین حقوقی مانند حق مولف و ... تابع ماده 10 قانون مدنی می‌باشند.
3- حق انتفاع یک حق مالی و قابل اسقاط است و منتفع می‌تواند حق انتفاع خود را ساقط نماید.
4- حق انتفاع مانند سایر حقوق مالی، قابل انتقال به دیگران می‌باشد. ناگفته نماند که اگر شخصیت منتفع علت عمده عقد باشد، قابل انتقال نخواهد بود.
5- حق انتفاع با مالکیت منفعت (مالکیت بر منفعت مانند عقد اجاره) متفاوت است. در حق انتفاع در مال تفکیک مالکیت ایجاد نمی‌شود و مالک عین و منفعت یک شخص است و شخصی که حق انتفاع دارد مالک چیزی نیست و تنها حق استفاده از منافع متعلق به دیگری را دارد. لکن در مالکیت بر منفعت، در مال تفکیک مالکیت بوجود می‌آید بطوری که اگر مالی داشته باشیم و مالکیت منفعت آن را به دیگری واگذار نماییم مال دو مالک دارد یکی مالک عین و دیگری مالک منفعت خواهد بود.
مطلب مرتبط: نحوه طرح دعوای اثبات حق انتفاع
6- حق انتفاع و اذن در انتفاع نیز متفاوت است. اذن در انتفاع اصولاً قابل رجوع است اما حق انتفاع اصولاً قابل رجوع نیست مگر اینکه در قرارداد فی مابین این حق به مالک داده شده باشد. نکته دیگر آنکه اذن با فوت و حجر آذن (اذن دهنده) و مأذون (اذن گیرنده) زائل می‌شود، اما حق انتفاع با فوت و حجر طرفین زائل نمی‌شود.
اذن در انتفاع قائم به شخص می‌باشد لذا قابل نقل و انتقال نیست مانند عقد عاریه (عاریه تنها عقدی است که اذن در انتفاع می‌دهد.). اما حق انتفاع قابلیت نقل و انتقال را دارد و شخصی که حق انتفاع دارد می‌تواند این حق را به دیگری منتقل کند مگر اینکه در قرارداد این حق از وی سلب و ساقط شده باشد مانند وقف.
7- همچنین اذن در انتفاع نیز با اباحه در انتفاع از حیث اثر، موضوع و منشأ متفاوت است. اباحه در انتفاع می‌تواند ناظر بر تلف مال باشد اما اذن در انتفاع نمی‌تواند ناظر بر تلف مال باشد.
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران