نمونه رای حسن نیت دارنده چک

بازدید کننده بزرگوار، در این مقاله یک نمونه رای حسن نیت دارنده چک برایتان قرار داده ایم تا با نحوه صدور رای در این زمینه آشنا شوید.

این نمونه رای که از شعبه دوم دادگاه عمومی حقوقی دادگستری شهرستان آستانه اشرفیه صادر شده است درباره این موضوعات می باشد: مطالبه وجه چک، دارنده چک، ثالث با حسن نیت، اعتماد به ظاهر سند تجاری، فقدان عوض معین در هنگام اخذ سند تجاری، رای حسن نیت دارنده چک

بیشتر بخوانید: نمونه رای انتقال صوری چک

چکیده رای حسن نیت دارنده چک

اطلاع کامل از منشاء صدور چک و اختلافات دارنده قبلی و صادرکننده، وجود رابطه نسبی نزدیک میان دارنده فعلی و قبل و تناقضات در رابطه با منشاء انتقال چک و عدم وجود مابه ازاء واقعی جملگی دلالت بر عدم حسن نیت دارنده می کند و با لحاظ این امر خواهان محکوم به پرداخت سه برابر هزینه دادرسی در حق صندوق دولت می گردد.

مطلب مرتبط: دارنده سند تجاری چه کسی است؟

رای دادگاه

دادنامه شماره: 140134390006138452 تاریخ تنظیم: 25-10-1401

الف) وقایع زمینه ای قضیه:

در ابتدا فردی به نام ... فرزند ... در مورخه 12-04-1401 دادخواستی به مطالبه وجه یک فقره چک به شماره 439280 به سررسید 10-03-1400 عهده بانک سپه به مبلغ 300 میلیون تومان به انضمام خسارت تاخیر تادیه از تاریخ سررسید لغایت اجرای کامل حکم و مطالبه کلیه خسارات قانونی را به طرفیت خانم ... فرزند ... تقدیم دادگستری آستانه اشرفیه نمود.

پس از ارجاع پرونده به اینجانب امضاءکننده ذیل رای، جلسه دادرسی در مورخه 29-06-1401 با حضور خواهان و وکیل بعدی تعرفه شده از ناحیه خوانده به نام ... برگزار گشت و خواهان بیان داشت که عرایضش به شرح دادخواست است و وکیل مستعفی خوانده ردیف اول نیز بیان داشت که چک موضوع دعوی ضمانت بوده و آقای ... پس از برگشت چک به جهت عدم انتساب روابط پایه اقدام به انتقال چک به آقای ... نموده است و مراتب اظهار جلب ثالث را نیز عنوان نمود.

دادخواست جلب ثالث در مهلت قانونی و به شرح صفحه 24 پرونده از سوی خوانده دعوای اصلی به طرفیت خواهان و آقای ... به خواسته استرداد لاشه چک موضوع دعوای اصلی تقدیم دادگستری آستانه اشرفیه گردید.

در مورخه 12-08-1401 جلسه رسیدگی به دعوای جلب ثالث، به شرح صفحات 29، 30 و 31 برگزار و وکیل مستعفی خواهان جلب ثالث به صورت دستنویس خویش بیان داشت که موکله با آقای ... هیچگونه مراوده مالی نداشته و ندارد و چک موضوع دعوی اصلی همانگونه که در متن آن آمده، جهت تضمین پرداخت چک دیگری که متعلق به خواهر موکله بوده و بنا بر این بوده چک خواهر موکله مسترد گردد که چنین نشده و آقای ... هر دو چک را برگشت زده است و نسبت به مطالبه هر دو چک اقدام نموده و هم چنین بیان نمود که خواهان دعوی ثالث نیز دارنده با حسن نیت نبوده است.

آقای ... در این جلسه بیان داشت که چک را عموی بنده به عنوان دستمزد و خرید کابینت به من داده است و آقای ... نیز اظهاراتش را در صورتجلسه به خط خویش نوشت.

قرار استماع گواهی گواهان در مورخه 19-01-1401 از سوی محکمه صادر گشت و وکیل خوانده دعوی اصلی (خواهان دعوی جلب ثالث) در مورخه 22-08-1401 مراتب استعفای خویش را اعلام و در مورخه 06-09-1401 خانم ... اقدام به ارائه وکالت نامه الکترونیکی از جانب خوانده دعوی اصلی نمود.

لایحه ای از سوی وکیل بعدی خوانده دعوی اصلی به شرح صفحات 23، 24 و 25 پرونده به صورت سیستمی در مورخه 15-09-1401 به شعبه واصل گردید و علاوه بر بیان مواردی در خصوص صورت ظاهری چک موضوع دعوی، مواردی را در جهت اینکه خواهان دعوی اصلی دارنده با حسن نیت نمی باشد بیان نمود که در صفحات ذکر شده موجود است.

جلسه دادرسی مربوط به استماع گواهان تعرفه شده از ناحیه خوانده دعوی اصلی در مورخه 16-09-1401 برگزار و خانم ها ... و ... و آقای ... به عنوان گواهان در جلسه حاضر گردیدند. جلسه دیگری نیز در مورخه 13-10-1401 برگزار گشت که صورتجلسه آن در پرونده موجود می باشد.

بیشتر بخوانید: نحوه وصول چک از طریق اداره ثبت

ب) اسباب و مبانی موجهه رای:

عدلیه بر این باور است که محکمه محلی برای سوء استفاده اشخاص نمی باشد بلکه مرجع تظلمات عمومی است و این وظیفه ذاتی محکمه است که با بررسی همه جانبه موضوع مطروحه، تظلم خواهی واقعی را از طرح دعاوی ایذایی، تمییز دهد.

با دقت نظر در اظهارات وکیل بعدی خوانده دعوی اصلی و امعان نظر به مفاد لایحه تقدیمی وی مضبوط در صفحات 23، 24 و 25 پرونده که به جهت انطباق آن با اوضاع و احوال پرونده و اظهارات آقای ... مورد تایید این دادگاه نیز می باشد و با عنایت به عدم ارائه دفاعیات محکمه پسند از سوی آقای ... و تناقض اظهارات خواهان دعوی اصلی که برادرزاده خوانده ردیف دوم دعوی جلب ثالث می باشد (خواهان دعوی اصلی که در تمام جلسات در کنار عموی خویش می نشست و دفاعیاتی یکسان با عموی خویش ارائه می نمود و کاملاً در هنگام ارائه دفاعیات وکیل طرف مقابل برافروخته شده و به مانند دارنده ثالث رفتار نمی نمود بلکه از تمام جزئیات رابطه پایه که بین عموی وی و مادر خوانده دعوی اصلی بود، کاملاً اطلاع داشت. در سه جلسه دادرسی، منشاء وجود چک در ید خویش را سه مقوله متفاوت بیان داشت در یک جلسه بیان نمود «جهت دستمزد و خرید کابینت» و در جلسه دیگری بیان داشت «نصب کابینت و اجرا» و در جلسه دیگر نیز بیان داشت «بابت اجرا و نصب دکوراسیون داخلی» و شخص خوانده ردیف دوم دعوی جلب ثالث نیز در جلسه مورخ 16-09-1401 نیز اساساً علت انتقال چک به برادرزاده خودش را به صورت کلی پرداخت بدهی عنوان داشت که با توجه به شرایط شغلی خوانده ردیف دوم دعوی جلب ثالث و امعان نظر به حضور خواهان دعوی اصلی در دفتر کار وی و دقت نظر در این امر که چک 140 میلیونی خواهر خوانده دعوی اصلی را، خوانده ردیف دوم دعوی جلب ثالث، شخصاً به مانند چک موضوع دعوی حاضر برگشت زده و شخصاً نیز دادخواست لازم در دادگستری لاهیجان ارائه نموده برای این دادگاه قابل پذیرش نمی باشد)

این محکمه دعوی خواهان اصلی را شایسته اجابت ندانسته بلکه محصول تبانی با خوانده دعوی اصلی برای استناد به ایرادات رابطه پایه دانسته و قصد ایذاء خوانده نیز برای این محکمه محرز است یکی از قرائنی که این محکمه را به سوء نیت خواهان دعوی اصلی در دارا بودن اصل چک موضوع دعوی، دلالت می نماید این موضوع می باشد که حمایت مقنن و محکمه از دارنده با حسن نیت (ناآگاه) در واقع به جهت ترجیح حق اعتماد کننده به ظاهر سند تجاری در مقابل امضاءکننده مدعی است و این حمایت در مورد کسی اجرا می شود که شخص دارنده از رابطه پایه و آنچه امضاءکننده سند ادعا دارد، بی اطلاع بوده باشد لذا در صورتی که دارنده از این ارتباط اطلاع داشته، دیگر موضوع اعتماد به ظاهر سند تجاری منتفی شده و رسیدگی به ادعای دارنده ثالث سند تجاری، مستلزم استماع و ارزیابی دفاعیات امضاءکننده است و این آگاهی دارنده ثالث از ایرادات ممکن است ناشی از مندرجات سند تجاری یا روابط شخصی بین امضاءکننده و مدعی علیه باشد که دارنده فعلی سند به جهات مختلف از آن آگاه بوده است و این موارد در حالی است که دارنده ثالث موضوع پرونده حاضر، برادرزاده ی خوانده ردیف دوم دعوی جلب ثالث بوده و حتی در جلسه متشکله که لوح فشرده آن به محکمه ارائه گشت و مورد ملاحظه قرار گرفت نیز به اذعان طرفین حاضر بوده و از همه مهمتر از ایرادات شکل سند تجاری (خط خوردگی عبارت «تضمین») نیز کاملا آگاه بوده لذا قطعاً چنین دارنده ای که با سوء نیت اقدام به طرح دعوی نموده، محق در مطالبه وجه چک تضمینی نمی باشد.

نکته دیگری دلالت بر سوء نیت خواهان دعوی اصلی دارد و از سوی وکیل خوانده دعوی اصلی نیز بدان اشاره شد این موضوع است که خوانده ردیف دوم دعوی جلب ثالث که بنا بوده چک خواهر خوانده دعوی اصلی را مسترد نماید و به این تعهد خویش عمل ننموده، چک 140 میلیون تومانی، خواهر خوانده دعوی اصلی را شخصاً پس از اخذ گواهی عدم پرداخت و ارائه دادخواست لازم، مطالبه نموده و رای نیز صادر گشته ولیکن مطالبه چک موضوع دعوی اصلی حاضر را به شخصی مطمئن و امین که برادرزاده وی نیز می باشد به جهت عدم امکان طرح ایرادات از سوی خوانده دعوی اصلی منتقل نموده و خواهان دعوی اصلی نیز که چکی با این اوصاف را پذیرفته نیز، اقدامش موید ظهور سوءنیت است و انتقال چک از سوی خوانده ردیف دوم دعوی جلب ثالث به خواهان دعوی اصلی (برادر زاده اش) بدین جهت بوده است که همانطور که آقای ... که بارها در دادگستری حاضر شده و به قول خویشتن «یک پایش در دادگستری و یک پایش در زندان جهت پیگیری امور انجمن حمایت از زندانیان» بوده به نیکی بدین امر احاطه داشته که چنانچه شخصاً به عنوان دارنده بلافصل اقدام نماید، بایستی در رابطه شخصی با صادرکننده، استحقاق خود را با وجود قید شرط تضمین در متن چک، ثابت کند.

نکته ای که عدلیه را به سوء نیت خواهان دعوی اصلی دلالت می نماید این امر می باشد که با دقت نظر در حضور همزمان آقایان ... و ... جملگی با نام خانوادگی ... در تمامی جلسات دادرسی و ارائه اظهاراتی مشابه و هماهنگ شده و امعان نظر به رابطه خویشاوندی نزدیک می باشد، که عدلیه را به تبانی دارنده با خوانده ردیف دوم دعوی جلب ثالث رهنمون می سازد.

از سوی دیگر «فقدان عوض معین» در هنگام اخذ سند تجاری از ناحیه برادرزاده آقای ... نیز اماره ای بر سوء نیت خواهان دعوی اصلی می باشد و انتقال سند تجاری از سوی دارنده بلافصل به دارنده ثالث بکلی از موارد شایعی است که اماره ای بر عدم استحقاق دارنده ثالث در مطالبه وجه چک می باشد.

علی ایحال محکمه با عنایت به مراتب فوق الذکر و ضمن تایید گزاره های لوایح تقدیمی از سوی وکیل خوانده دعوی اصلی، با توجه به مطالبه وجه چک 140 میلیون تومانی متعلق به خواهر خوانده دعوی اصلی از سوی آقای ... که رای دادگاه نخستین نیز مورد رویت قرار گرفت با وصف آن که از منظر این محکمه خوانده ردیف دوم دعوی جلب ثالث، مستحق مطالبه آن چک نیز با توجه به واریز مبلغ 50 میلیون تومان از سوی مادر خوانده دعوی اصلی و ارائه 90 میلیون تومان بار مرغ (صفحات 33 الی 36 رسید پرداختی و بارنامه) به آقای ... (تحویل بار مرغ از سوی آقای ... انکار نشد) نبوده، خوانده دعوی اصلی را محق در استرداد چک موضوع دعوی دانسته و به شرح بند «پ» اقدام به صدور رای می نماید.

پ) منطوق رای:

در مورد دعوی اصلی مستنداً به تبصره ماده 109 و 197 از قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی، ضمن صدور حکم بر بی حقی خواهان، ضمن احراز قصد ایذاء خوانده، حکم بر محکومیت خواهان دعوی اصلی به پرداخت سه برابر هزینه دادرسی در حق دولت صادر و اعلام می گردد.

در مورد دعوی جلب ثالث نیز از آن جائیکه دعوی توجهی به خوانده ردیف دوم نداشته (جلب وی به دادرسی جهت تقویت موضع دفاعی بوده است) و مستنداً به ماده 89 ناظر بر بند 4 ماده 84 قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، قرار رد دعوی نسبت به خوانده ردیف دوم صادر و اعلام می گردد و خوانده ردیف اول نیز مستنداً به مواد 198 و 515 و 519 از قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی به استرداد لاشه چک موضوع دعوی اصلی و پرداخت هزینه دادرسی دعوی جلب ثالث و حق الوکاله وکیل طبق تعرفه قانونی محکوم می گردد. آرای صادره حضوری و ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل پژوهش خواهی در محاکم عالی تجدیدنظر استان گیلان می باشد.

دادرس شعبه دوم دادگاه عمومی حقوقی دادگستری شهرستان آستانه اشرفیه

توضیح: نمونه رای های منتشر شده در عدالت سرا اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدیدنظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.