چگونه می توان با زندانی ملاقات نمود؟
نحوه ملاقات با زندانی
مطابق با قوانین، زندانیان در زندان می توانند تحت شرایط خاصی با اقوام و خانواده خود ملاقات نمایند، قانونگذار شرایطی را مقرر نموده که بر مبنای آن تقاضای ملاقات با زندانی انجام بگیرد و بعد از آن زندانیان بتوانند با خانواده خود ملاقات داشته باشند.
ملاقات زندانیان باید طوری برنامه ریزی گردد که حداقل هفته ای یک مرتبه انجام گیرد و مدت آن کمتر از ٢٠ دقیقه نباشد. مگر اینکه از لحاظ قانونی منعی برای ملاقات با زندانی وجود داشته باشد که بر مبنای آن زندانی به دستور مقام قضایی ممنوع الملاقات باشد که در اینصورت زندانی حق ملاقات نخواهد داشت.
در شرایطی که زندانی به هر دلیلی اعم از اینکه ملاقات با وی برخلاف حسن جریان محاکمه باشد، با دستور رییس زندان ممنوع الملاقات تشخیص داده می شود.
مطلب مرتبط: روش اجرای حکم کیفری
افراد دارای حق ملاقات با زندانی
ماده ١٧٦ آیین نامه اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور بیان میدارد:
"زوج یا زوجه، پدر، مادر، برادر، خواهر و فرزندان زندانی و همچنین پدر و مادر همسر وی حق دارند طبق شرایط ملاقاتهای هفتگی با زندانی ملاقات کنند و سایر بستگان و دوستان زندانی در صورت درخواست با کسب اجازه از طرف رئیس زندان یا قاضی ناظر زندان می‌توانند ملاقات کنند."
ماده ١٧٧ آیین نامه اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور بیان می دارد:
"زندانیانی که حسن رفتار و کردار داشته باشند با صلاحدید رئیس زندان می‌توانند با همسر و فرزندان و پدر و مادر و برادر و خواهر و پدر و مادر همسر خود با حضور مأمور مراقب ملاقات حضوری نمایند."
بنابراین با توجه به مواد فوق، مشخص می گردد که زوج یا زوجه، فرزندان، پدر یا مادر، پدر یا مادر همسر، خواهر و برادر زندانی افرادی هستند که می توانند با کسب اجازه از رییس زندان با زندانی ملاقات نمایند. هم چنین اگر ملاقات کنندگان بخواهند نامه و یا هر وسیله مجازی را در زمان ملاقات به زندانی بدهند حتما می بایست با اجازه کتبی از رییس زندان انجام بگیرد.
اگر زندانی رفتار مناسبی در زندان داشته باشد و رفتار او مورد تایید مامورین زندان باشد، می تواند تقاضای ملاقات خصوصی با همسر و یا فرزندانش را بدون حضور مامور، داشته باشد که در صورت موافقت رییس یا قاضی ناظر زندان، این ملاقات انجام می گیرد.
ماده ١٧٩ آیین نامه اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور بیان می دارد:
"زندانیان با موافقت رئیس زندان یا قاضی ناظر زندان در مواردی می‌توانند ملاقات خصوصی بدون حضور مراقب با همسر و فرزندان خود داشته باشند."
در ارتباط با ملاقات وکلای دادگستری با موکلین خود در زندان، ماده ١٨٠ آیین نامه اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور عنوان نموده است:
"وکلای دادگستری در صورت داشتن وکالتنامه رسمی برای حفظ حقوق موکل زندانی خود هر موقع ضرورت ایجاب نماید می‌توانند با اخذ مجوز کتبی از مقامات قضایی ذیصلاح در ساعات اداری به زندان مراجعه و با ارائه وکالتنامه رسمی به رئیس زندان در صورت امکان در اتاق مخصوص و مجزا از اتاق ملاقات عمومی با موکلان خود ملاقات نمایند و در صورت ممنوع الملاقات بودن زندانی، ملاقات با نظر مقامات قضائی مربوطه انجام می‌گیرد.
بدیهی است مقدمات تنظیم وکالتنامه رسمی توسط مسئولین زندان فراهم خواهد شد.
تبصره ـ کانون وکلا می‌تواند در هر زندان به هزینه خود با نظر سازمان اتاقی بسازد که برای ملاقات وکلای دادگستری با موکلان زندانی آنها اختصاص داده شود."
مطلب مرتبط: نحوه اجرای مجازات حبس
در کدام جرایم متهم حق ملاقات با وکیل را ندارد؟
مطابق ماده ۴۸ قانون جدید آئین دادرسی کیفری، با شروع تحت نظر قرار گرفتن، متهم می‌تواند تقاضای حضور وکیل کند، اما در جرائم سازمان یافته و یا جرائم علیه امنیت داخلی یا خارجی کشور، سرقت و … متهم تا یک هفته پس از شروع تحت نظر قرار گرفتن، امکان ملاقات با وکیل را ندارد.
مطابق این قانون چنانچه شخصی تحت نظر قرار بگیرد، می‌تواند به وسیله تلفن یا هر وسیله ممکن، افراد خانواده یا آشنایان خود را از تحت نظر بودن آگاه کند و ضابطان نیز مکلفند مساعدت لازم را در این خصوص به عمل آورند، مگر آنکه بنابر ضرورت تشخیص دهند که شخص تحت نظر نباید از چنین حقی استفاده کند که در این صورت باید مراتب را برای اخذ دستور مقتضی به اطلاع مقام قضایی برسانند.
مطابق ماده ۴۸ قانون آئین دادرسی کیفری جدید، با شروع تحت نظر قرار گرفتن، متهم می‌تواند تقاضای حضور وکیل کند.
وکیل باید با رعایت و توجه به محرمانه بودن تحقیقات و مذاکرات، با شخص تحت نظر ملاقات کند و در پایان ملاقات با متهم که نباید بیش از یک ساعت باشد ملاحظات کتبی خود را برای درج در پرونده ارائه دهد.
در جرائم علیه امنیت داخلی یا خارجی و همچنین جرائم سازمان یافته که مجازات آنها مشمول ماده (۳۰۲) این قانون است، در مرحله تحقیقات مقدماتی طرفین دعوی، وکیل یا وکلای خود را از بین وکلای رسمی دادگستری که مورد تأیید رئیس قوه قضائیه باشد، انتخاب می نمایند.
* اسامی وکلای مزبور توسط رئیس قوه قضائیه اعلام میگردد.
مستندات قانونی در آیین نامه اجرایی سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور در ارتباط با ملاقات زندانیان
ماده ۱۷۴ ـ کلیه زندانیان اعم از متهم و محکوم تحت نظارت کامل و طبق مقررات این آئین نامه مجاز به داشتن ارتباط با بستگان و آشنایان خود می‌باشند و این ارتباط بوسیله ملاقات و مکاتبات انجام می‌پذیرد.
تبصره ـ چنانچه ملاقات یا مکاتبه متهمی مخالف حسن جریان محاکمه باشد قاضی مربوطه می‌بایست کتباً ملاقات با زندانی یا مکاتبه وی را ممنوع اعلام کند. در این صورت و در مدت ممنوعیت حسب مورد ملاقات با زندانی و یا مکاتبه او فقط با اجازه کتبی مراجع قضائی ذیصلاح مجاز می‌باشد.
تخلف از مفاد این تبصره موجب تعقیب انتظامی یا اداری متخلف خواهد بود. ولی به مجرد شروع محاکمه وکیل مدافع شخص بازداشت شده حق خواهد داشت که با او ملاقات نماید و هیچ یک از مأموران انتظامی یا اداری و قضائی نمی توانند به هیچ وجه از این ملاقات جلوگیری نمایند.
ماده ۱۷۵ ـ محل ملاقات عمومی زندانیان حتی الامکان بایستی مجهز به دیوارهای شیشه‌ای نشکن و وسائل تلفن و لوازم ضد صوت باشد و وسائل مذکور باید طوری تعبیه گردد که هنگام ملاقات و مکالمه زندانیان با اشخاص، مزاحمت برای سایرین فراهم نگردد و مکالمات به سهولت انجام پذیرد.
تبصره ـ مسئولین زندانها می‌توانند برای بنای چنین محل هایی که در جهت رفاه خانواده زندانیان احداث میگردد از اعتبارات انجمنهای حمایت از زندانیان محل استفاده نمایند.
ماده ۱۷۸ ـ زندانیان مؤسسات صنعتی، کشاورزی و خدماتی نیز می‌توانند حداقل هفته‌ای یکبار با اشخاص مذکور در ماده ۱۷۷ ملاقات نمایند. محل ملاقات این گروه از زندانیان در محل مناسبی که به این منظور اختصاص داده می‌شود انجام خواهد شد در اینصورت حضور یک مأمور مراقب ضروری است.
ماده ۱۸۱ ـ ملاقات مقامات قضائی ذیصلاح با زندانی باید بدون حضور نگهبان انجام گردد.
ماده ۱۸۲ ـ برنامه ملاقات عمومی در هر زندان از نظر روز و ساعت متناسب با فصول سال و نیاز هر محل بوسیله رئیس زندان تهیه و با تصویب مدیرکل مربوطه آگهی می‌شود.
تبصره ۱ ـ برنامه ملاقات باید به گونه‌ای تنظیم شود که زنان و مردان ملاقات کننده و ملاقات شونده بتوانند به طور جداگانه با یکدیگر ملاقات نمایند.
تبصره ۲ ـ برنامه ملاقات عمومی باید به گونه‌ای تنظیم شود که هر زندانی حداقل هفته‌ای یکبار ملاقات داشته باشد و مدت آن کمتر از ۲۰ دقیقه نباشد.
ماده ۱۸۳ ـ علاوه بر رئیس زندان، مقامات قضائی ذیصلاح و مدیرکل زندانهای استان نیز در صورت تشخیص ضرورت می‌توانند در وقت اداری کتباً اجازه ملاقات با زندانی را با اشخاص مجاز در آئین نامه صادر نمایند.
تبصره ۱ ـ اعطای ملاقات موضوع این ماده در خارج از وقت اداری با نظر رئیس زندان یا بالاترین مقام مسئول در زندان بلامانع است.
تبصره ۲ ـ در صورتی که برای زندانی از سوی شورای انضباطی محدودیت ملاقات در نظر گرفته شود موضوع با ذکر دلیل به مراجع مذکور در ماده فوق اعلام تا از دادن ملاقات خودداری نمایند.
ماده ۱۸۴ ـ رئیس زندان می‌تواند تسهیلات ملاقات زندانیان بیمار را که در بیمارستان بستری بوده یا قادر به حرکت نیستند با نظر پزشک فراهم آورد.
ماده ۱۸۵ ـ رد و بدل کردن نامه و اشیاء مجاز بدون اجازه رئیس زندان یا نماینده وی بهر نحو از انحاء بین ملاقات کننده و زندانی به کلی ممنوع می‌باشد و مأمور ملاقات موظف به حفظ انتظام و انضباط کامل و اجرای دقیق ملاقات خواهد بود.
تبصره: تخلف مأمور ملاقات و یا قصور و تقصیر وی موجب تعقیب انتظامی یا اداری خواهد بود.
ماده ۱۸۶ ـ ملاقات اتباع بیگانه با خانواده و غیر آن باید با حضور یک نفر مترجم مورد اعتماد انجام شود مگر آنکه مکالمات به زبان فارسی انجام گیرد، پرداخت دستمزد با سازمان است.
ماده ۱۸۷ ـ ملاقات نماینده سیاسی و کنسولی با اتباع زندانی خود با معرفی وزارت امور خارجه و با اجازه مقامات صلاحیتدار قضائی با هماهنگی رئیس زندان خواهد بود.
تبصره ـ زندانیانی که کشور آنها در ایران نماینده سیاسی ندارند می‌توانند با رعایت ماده فوق با نماینده سیاسی و کنسولی دولتی که حافظ منافع آنان می‌باشد ملاقات نمایند.
ماده ۱۸۸ ـ در تمام مواردی که شخص خارجی با زندانی ملاقات می‌نماید باید با حضور یک نفر از کارکنان زندان که حتی الامکان به زبان زندانی آشنایی داشته باشد صورت گیرد و صحبت باید بدون نجوا و با صدای بلند باشد.
اگر مأمور مسئول ملاقات موضوع مذاکره طرفین را بر خلاف مقررات و نظامات داخلی زندان تشخیص دهد باید فوراً به ملاقات خاتمه دهد و چگونگی امر را به رئیس زندان گزارش نماید.
ماده ۱۸۹ ـ رؤسای زندانها باید ترتیبی اتخاذ نمایند تا سالن انتظار جهت استقرار ملاقات کنندگان مجهز به سرویس، فروشگاه و سایر وسائل رفاهی باشد و تدابیری اتخاذ گردد تا ملاقات کنندگان از مسیر مخصوص جدای از محوطه عمومی زندان به قسمت محل ملاقات هدایت شوند.
ماده ۱۹۰ ـ در تمامی موارد تنظیم برنامه ملاقات از نظر روز و ساعت و طول مدت ملاقات و چگونگی و کیفیت آن با نظر رئیس زندان خواهد بود.
امیدواریم مطالب برای شما مفید بوده باشد. لطفا مطالب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید و با امتیاز دادن به مطالب، ما را در جهت بهبود و تولید هر چه بیشتر مطالب یاری فرمایید. همچنین می توانید نظرات یا سوالات خود را در بخش دیدگاه ها مطرح نمایید در اسرع وقت به سوالات شما پاسخ داده خواهد شد.
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران