تاثیر جنون در فسخ نکاح چیست؟
جنون در فسخ نکاح

تاثیر جنون در فسخ نکاح
در قانون ما تعریف مشخصی از جنون بیان نشده است، اما بطور کلی میتوان اینگونه بیان نمود که جنون به معنای نوعی اختلال و فساد عقل و در عرف به معنای دیوانگی می باشد. در اصطلاح، مجنون کسی است که در انجام امور روزمره خود دچار مشکل بوده و در انجام امور فاقد هدف، انگیزه و تعادل روانی مناسب می باشد. قانونگذار در قانون مدنی در پاره ای از موارد به زوج و زوجه این اختیار را داده است که در صورت وجود عیوب احصاء شده مدنظر وی، نکاح منعقده را فسخ نمایند. یکی از این عیوب، جنون زوج یا زوجه می باشد. مستنبط از ماده 1121 قانون مدنی در صورتی که هر یک از زن یا شوهر، دارای جنون دائمی یا ادواری باشند، طرف مقابل حق فسخ نکاح را خواهد داشت. پس جنون در زمره مواردی است که در صورت احراز، منتج به فسخ نکاح می گردد. فسخ نکاح و طلاق هر دو دارای نتیجه یکسان می باشند و آن نتیجه عبارت است از انحلال نکاح. همچنین مدت عده در هر دو مورد یکسان است اما انجام طلاق معمولا نیاز به تشریفات و مراحل خاصی دارد ولی در فسخ نکاح، انجام آن تشریفات ضرورتی ندارد (مستنبط از ماده 1132 قانون مدنی). یکی از تفاوت های بارز میان فسخ نکاح و طلاق، این امر می باشد که در طلاق رجعیه در مدت عده، مرد حق رجوع دارد اما در فسخ نکاح امکان رجوع وجود ندارد. در مقاله حاضر که توسط گروه وکلای عدالت سرا تنظیم گردیده است، سعی می گردد به تفصیل در خصوص تاثیر جنون در فسخ نکاح مطابق با قانون مدنی پرداخته شود.
مطلب مرتبط: نمونه دادخواست تایید فسخ نکاح به جهت جنون زوج
جنون در فسخ نکاح (جنون زوج یا زوجه)
همانگونه که در صدر مقاله حاضر عرض گردید، جنون هر یک از زوجین، چه بصورت دائمی و چه بصورت ادواری، باعث فسخ نکاح می گردد. پس جنون شوهر یا زن، به شرط اینکه استقرار داشته باشد (پایدار باشد)، منتج به فسخ نکاح اعم از نکاح دائم یا موقت خواهد شد، لذا جنون ناپایدار و زودگذر که زیان قابل توجهی برای طرف مقابل ندارد باعث فسخ نکاح نمی گردد. نکته مهم و قابل توجه آن است که تفاوتی میان جنون زن و شوهر از لحاظ فسخ نکاح وجود دارد.
جنون شوهر چه پیش از ازدواج بوجود آمده باشد (به شرط عدم اطلاع زوجه) و چه بعد از آن ایجاد شده باشد، در هر حال باعث ایجاد خیار فسخ برای زن می شود (مستنبط از ماده 1125 قانون مدنی). فی الواقع در ارتباط با مبتلا شدن زوج به جنون، میتوان اینگونه بیان نمود همانطور که در سند ازدواج نیز عنوان گردیده است، یکی از شروط مندرج در آن جنون زوج است. اگر زوج ذیل این شرط را امضاء نماید، به همسر خود وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر میدهد تا در صورت جنون زوج، در مواردی که فسخ نکاح میسر نباشد، بتواند با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق نماید.
مطلب مرتبط: نحوه طرح دعوای فسخ نکاح از سوی زوجه به جهت عیوب زوج
اما ابتلای زوجه به جنون، در صورتی باعث ایجاد حق فسخ نکاح برای زوج می شود که این عیب در زمان عقد وجود داشته باشد (مستنبط از ماده 1124 قانون مدنی). نکته مهم و قابل توجه آن است که اگر زن یا شوهر در زمان عقد، مجنون باشند و طرف مقابل از این امر مطلع باشد، وفق ماده 1126 قانون مدنی، نمی تواند بعد از ازدواج اقدام به فسخ نکاح نماید چراکه وی با آگاهی و اطلاع از وضعیت طرف مقابل، ضرر را پذیرفته است. بنابراین یکی از شروط مهم در اعمال حق فسخ در نکاح، این مورد است که هر یک از زن یا شوهر به جنون طرف مقابل در حین عقد نکاح آگاه نباشد چراکه در صورتی که فرد با علم به مجنون بودن طرف مقابل، با او ازدواج نماید، بر طبق قاعده اقدام، حق فسخ خود را از بین برده است مگر اینکه بدلیل عسر و حرج تقاضای طلاق نماید.
مطلب مرتبط: نحوه فسخ نکاح از سوی زوج بدلیل عیوب هفت گانه زوجه
یکی از مسائل مهمی که در اعمال حق فسخ در نکاح، می بایست مدنظر قرار گیرد، مساله فوری بودن اعمال حق فسخ می باشد. این امر بدین معناست که هر یک از زوجین بعد از ازدواج به محض اینکه از جنون همسر خود مطلع گردید، می بایست فوراً حق فسخ در نکاح را اعمال نماید اما اگر به امید بهبودی و مداوای همسر خود، در اجرای این حق تاخیر نماید، حق فسخ خود را از دست می دهد. بطور معمول رویه به اینصورت می باشد که در اوایل ازدواج، با اعمال حق فسخ در دادگاه ها موافقت می گردد اما اگر چند سال بگذرد، اصولاً این درخواست قابل پذیرش نخواهد بود.
علت این امر که مقنن میان تاثیر جنون هر یک از زوجین در فسخ نکاح، تفاوت قائل شده است آن است که چنانچه زن در طول زندگی زناشویی دچار جنون شود، مرد میتواند با انجام کار، نفقه زن را پرداخت کند و چنانچه از نگهداری و مراقبت از زن، خسته شود جهت طلاق وی راه دشواری در پیش رو ندارد اما اگر مرد پس از ازدواج دچار جنون شود، علاوه بر آنکه کسی نیست که بتواند نفقه زن را پرداخت نماید، زوجه چاره ای جز فسخ نکاح نخواهد داشت. به بیانی دیگر اگر زوج به جنون مبتلا شود، زن میتواند فوراً حق فسخ خود را اعمال نماید اما اگر بنا به هر دلیلی امکان اعمال فسخ در نکاح برای زن وجود نداشته باشد، این مورد (جنون زوج) یکی از مصادیق عسر و حرج محسوب می شود و زن می تواند دادخواست طلاق دهد.
ذکر این نکته حائز اهمیت است که از منظر شرعی، به محض اعلام فسخ در نکاح، رابطه زناشویی پایان می یابد علی رغم اینکه زن و شوهر هنوز از نظر قانونی در زوجیت یکدیگر هستند بنابراین اگر در این زمان، فردی که حق فسخ را اعمال کرده به همسر بیمار خود رجوع نماید، این امر به منزله عدول از فسخ تلقی می گردد یعنی حق فسخ خود را از دست می دهد.
همچنین در خصوص استحقاق یا عدم استحقاق زوجه بر مهریه در صورت فسخ نکاح به جهت جنون زوج، می توان اینگونه بیان نمود که اگر نکاح پیش از نزدیکی، فسخ شود، به زن مهریه ای تعلق نمی گیرد اما در صورت نزدیکی و فسخ نکاح، زن مستحق تمامی مهر خود خواهد بود. (به ماده 1101 قانون مدنی رجوع نمایید.)
امیدواریم مطالب برای شما مفید بوده باشد. لطفا مطالب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید و با امتیاز دادن به مطالب، ما را در جهت بهبود و تولید هر چه بیشتر مطالب یاری فرمایید. همچنین می توانید نظرات یا سوالات خود را در بخش دیدگاه ها مطرح نمایید در اسرع وقت به سوالات شما پاسخ داده خواهد شد.
مطالب مرتبط
فسخ نکاح به چه معنا می باشد؟
فسخ نکاح چیست؟ قانونگذار در بعضی از موارد، پیش بینی نموده است که اگر یکی از طرفین عقد ازدواج (زن یا مرد) بدلیل وجود عیوبی در طرف مقابل، متحمل زیانی شود، می تواند در موارد مشخص، نکاح را فسخ نماید. در واقع میتوان گفت که فسخ نکاح جهت جلوگیری از ضرر و زیان یکی از طرفین پیش بینی شده اس...
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران