آرای قابل فرجام صادره از دادگاه تجدیدنظر کدامند؟

آرای قابل فرجام صادره از دادگاه تجدیدنظر

قانونگذار جهت حفظ بیشتر حقوق اصحاب دعوا، قوانین و مقرراتی را وضع نموده است که بر آن مبنا، در پاره ای از موارد آرای صادره از دادگاه بدوی و در مواردی دیگر آرای صادره از دادگاه تجدیدنظر قابل فرجام خواهی می باشند. در این مقاله به آرای قابل فرجام صادره از دادگاه تجدیدنظر پرداخته می شود.

قانونگذار در ماده ۳۶۸ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب بیان نموده است که اصل بر غیرقابل فرجام خواهی بودن آرای صادره از دادگاه تجدیدنظر استان است به استثنای یکسری از احکام و قرارها که صراحتا در ماده مورد اشاره، بیان گردیده است. مطابق با بند الف ماده فوق الذکر، کلیه احکام صادره از دادگاه تجدیدنظر در مورد اصل نکاح و فسخ آن، طلاق، حجر، نسب ‌‌و وقف که از دادگاه تجدیدنظر صادر شده باشند، قابل فرجام خواهی در دیوان عالی کشور می باشند. بطور مثال اگر زنی دادخواست طلاق را بطرفیت همسرش مطرح نموده باشد و هر حکمی له یا علیه وی در دادگاه بدوی صادر و بعد با تقاضای تجدیدنظر خواهی محکوم علیه، پرونده به دادگاه تجدیدنظر ارجاع داده شده باشد، دادگاه تجدیدنظر اقدام به صدور حکم می نماید و این حکم، قابل فرجام خواهی در دیوان عالی کشور خواهد بود. نکته قابل توجه آن است که احکام صادر شده از دادگاه تجدیدنظر در ارتباط با دعاوی مالی، قابل فرجام خواهی نمی باشند.

مطلب مرتبط: فرجام خواهی چیست و چه احکامی قابلیت فرجام خواهی را دارند؟

مطابق با بند ب ماده ۳۶۸ قانون آیین دادرسی مدنی، قرارهای ابطال دادخواست، رد دادخواست، سقوط دعوا و عدم اهلیت یکی از طرفین دعوا را در صورتی که از دادگاه تجدیدنظر صادر شده و اصل حکم راجع به دعوا نیز قابل فرجام خواهی باشد، در زمره قرارهای قابل فرجام صادره از دادگاه تجدیدنظر بر شمرده است.

مساله مهم دیگری که می بایست بدان اشاره نمود این است که مقنن در ارتباط با قرارهای عدم استماع دعوا و رد دعوا صادره از دادگاه تجدیدنظر، سختی به میان نیاورده است بنظر می رسد عدم تصریح این دو قرار در ماده فوق الاشاره تنها نشات گرفته از مسامحه مقنن باشد و می توان این دو قرار را نیز قابل فرجام خواهی دانست. ماده ۳۶۸ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی بیان داشته است:

"آرای دادگاه های تجدیدنظر استان قابل فرجام خواهی نیست مگر در موارد زیر:

الف- احکام:

احکام راجع به اصل نکاح و فسخ آن، طلاق، نسب، حجر و وقف.

ب- قرارهای زیر مشروط به اینکه اصل حکم راجع به آنها قابل رسیدگی فرجامی‌ باشد.

۱- قرار ابطال یا رد دادخواست که از دادگاه تجدیدنظر صادر شده باشد.

۲- قرار سقوط دعوا یا عدم اهلیت یکی از طرفین دعوا."

ذکر این نکته الزامی می باشد که مستند به بند الف ماده 398 و نیز ماده 397 قانون آیین دادرسی مدنی، چنانچه رای فرجام خواسته از دادگاه تجدیدنظر استان صادر شده باشد، مهلت فرجام خواهی محکوم علیه از رای فرجام خواسته ظرف مهلت بیست روز (در صورتی که ساکن ایران باشد) یا دو ماه (برای اشخاص مقیم خارج از کشور) از تاریخ ابلاغ رای شروع می شود.