شرایط تبدیل تامین در مرحله اجرای حکم کدام است؟

شرایط تبدیل تامین در مرحله اجرای حکم

از منظر حقوقدانان، تامین عبارت است از اقدامی که بنا به درخواست خواهان جهت توقیف اموال منقول یا غیرمنقول خوانده صورت می گیرد. فی الواقع تامین، اقدامی احتیاطی در راستای جلوگیری از تلف شدن حقوق خواهان دعوا می باشد. تبدیل تامین به اقدام حقوقی گفته می شود که به موجب آن، درخواست بازداشت مال به جای مال دیگری که سابقاً بازداشت شده است، مطرح می گردد. بدین صورت درخواست کننده تبدیل تامین، مال یا اموالی را معرفی می نماید که این مال یا اموال، بازداشت شود و به جای آن، مال یا اموال بازداشت شده آزاد گردند. در مقاله حاضر سعی می گردد به تفصیل در خصوص شرایط تبدیل تامین در مرحله اجرای حکم پرداخته شود.

مطلب مرتبط: شرایط تبدیل تامین در تامین خواسته چیست؟

تبدیل تامین در مرحله اجرای حکم

مطابق با قوانین و مقررات موجود، در مرحله اجرای حکم می بایست این موضوع مدنظر قرار گیرد که تبدیل تامین از زمان بازداشت و توقیف مال تا زمان آغاز عملیات مزایده، فقط برای یک مرتبه بنا به درخواست محکوم علیه و هم چنین محکوم له، انجام می گیرد. ذکر این نکته حائز اهمیت است که هیچ تفاوتی ندارد که مال، در اجرای قرار تامین خواسته توقیف شده باشد یا در اجرای حکم. ماده ۵۳ قانون اجرای احکام مدنی چنین مقرر نموده است:

«هرگاه مالی از محکوم‌علیه در قبال خواسته یا محکوم‌به توقیف شده باشد محکوم‌علیه می تواند یک بار تا قبل از شروع به عملیات راجع به فروش درخواست تبدیل مالی را که توقیف شده است به مال دیگری بنماید مشروط بر اینکه مالی که پیشنهاد می شود از حیث قیمت و سهولت‌ فروش از مالی که قبلاً توقیف شده است کمتر نباشد. محکوم‌له نیز می تواند یک بار تا قبل از شروع به عملیات راجع به فروش درخواست تبدیل مال توقیف شده را بنماید. در صورتی که محکوم‌علیه یا محکوم‌له به تصمیم قسمت اجرا معترض باشند می‌توانند به دادگاه صادرکننده اجرائیه مراجعه نمایند.‌ تصمیم دادگاه در این مورد قطعی است.»

بیشتر بخوانید: نحوه رفع بازداشت مال توقیف شده در اجرای احکام

جهت تبدیل تامین در مرحله اجرای حکم لازم به توضیح است که:

اولاً) در اجرای احکام نیز تبدیل تامین ممکن است، حتی اگر مالی که برای تبدیل معرفی می شود شرایط لازم را نداشته باشد (شرایط مندرج در ماده 53 قانون اجرای احکام مدنی)، به شرط آنکه با توافق طرفین صورت پذیرد. 

ثانیاً) در مرحله اجرای حکم نیز محکوم له و هم چنین محکوم علیه می توانند مال بازداشت شده را به مال دیگری تبدیل نمایند. 

ثالثاً) در مرحله اجرای حکم نیز محکوم علیه می تواند مال بازداشت شده را تبدیل به وجه نقد یا اوراق بهادار نماید. 

در خصوص مرجع صالح جهت تبدیل تامین در مرحله اجرای حکم می بایست بیان گردد که بنا بر تجویز مقنن در قسمت اخیر ماده ۵۳ قانون اجرای احکام مدنی، مرجع صالح جهت انجام این مورد، واحد اجرای احکام می باشد. پس نسبت به درخواست تبدیل تامینی که بعد از تشکیل پرونده اجرایی و تا قبل از عملیات اجرایی فروش، مطرح می گردد قسمت اجرا تصمیم گیری می نماید. این تصمیم قابل اعتراض در دادگاه صادرکننده اجرائیه می باشد که تصمیم قطعی می گردد.

بیشتر بخوانید: مدت اعتبار اجرائیه دادگاه چقدر است؟

نکته دیگر آنکه قانونگذار بدان علت دادگاه صادرکننده اجرائیه را صالح به رسیدگی به این اعتراض دانسته است که در اغلب موارد، اموال معرفی شده برای بازداشت، در همان حوزه قضایی دادگاه صادرکننده اجرائیه، قرار دارند که حکم نیز تحت نظر همان دادگاه، اجرا می گردد اما اگر مال در حوزه قضایی دیگری با اعطای نیابت بازداشت شده باشد، می بایست پذیرفت که درخواست تبدیل تامین، باید به قسمت اجرای دادگاه صادرکننده اجرائیه داده شود که حکم نیز تحت نظر همین دادگاه اجرا می گردد.